boos Archives - Ontspannen Opvoeden

Tag Archives forboos

Overprikkeling: signalen en tips

Wist je dat veel problemen met pittige kinderen voortkomen uit overprikkeling? Soms is het heel duidelijk, maar soms hebben volwassenen het ook helemaal niet door. Hoe herken je overprikkeling en wat kun je eraan doen?

Pittige kinderen zijn heel prikkelgevoelig. Ze zijn heel alert en opmerkzaam, ze zien en horen alles. Dat veroorzaakt een druk hoofd. Daarnaast kunnen ze ook erg afgeleid worden door hun eigen gedachten, ook dat is een vorm van prikkels.

Hoe meer prikkels, hoe eerder een kind overprikkeld raakt. Vaak gebeurt dat bijvoorbeeld door school, maar ook door feestjes, familiebijeenkomsten, sommige sporten (denk aan zwemles in een lawaaierige ruimte met fel licht plus de prikkels van het water).

Nu is het ingewikkelde dat pittige kinderen doorgaans ook de prikkels opzoeken. Want ze zijn ook gevoelig voor onderprikkeling. Bijvoorbeeld als de stof op school te saai is. Ze houden van uitdagingen en zoeken die graag op.

Een kind dat overprikkeld raakt, kan er moe uitzien, maar ook juist heel druk. Dit laatste kan gezien worden als energiek, terwijl het kind juist heel moe is. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn als kinderen tegen bedtijd nog erg actief lijken te zijn.

Je kunt overprikkeling herkennen aan dat je kind nog moeilijk te bereiken is. Er kunnen er geen prikkels meer bij en ook jouw woorden zijn prikkels. Je kind is heel prikkelbaar en alles kan verkeerd vallen. Soms uit het zich in kliergedrag, waarbij het lijkt alsof je kind ruzie zoekt. En misschien is dat ook wel zo, is het een onbewuste manier om ontlading op te zoeken.

Je kent dit gedrag misschien wel van als je je kind ophaalt van school of de kinderopvang. Daar heeft je kind de hele dag geprobeerd netjes te doen wat er verwacht wordt. Daar komt dan nog bij, dat het moet schakelen, het is een overgang van school of kdv naar thuis en overgangen kosten ook altijd energie.

Wat kun je nu met die wetenschap?

Ten eerste is het zaak je kind te helpen met ‘ontprikkelen’ of ontladen. Wat helpt kan voor elk kind anders zijn. Voor de meeste kinderen helpt beweging en buiten zijn. Daarom is naar huis fietsen een beter idee dan met de auto gaan. De natuur in helpt. Laat je kind veel buitenspelen als dat kan. Of zoek een kdv waar ze veel ruimte hebben om buiten te spelen.

Bewegen helpt dus, ik hoor bijvoorbeeld vaak dat trampolinespringen kinderen weer rustiger kan maken in hun hoofd. Maar ook een balletje trappen buiten, een stuk fietsen of rennen, klimmen, dansen op muziek of stoeien kan helpen. En schommelen natuurlijk.

Maar ook kan juist een rustige activiteit helpen. Mijn zoon kwam altijd helemaal bij van een uurtje intensief legoën. Andere kinderen pakken graag een stripboek en zetten een koptelefoon op. Een filmpje kijken of gamen lijkt aantrekkelijk, maar levert uiteindelijk toch vaak meer prikkels op dan dat het helpt.

Je kind helpen aarden kan ook. Ook daarom is de natuur in gaan behulpzaam. Maar ook simpelweg met water en zand spelen. Of met klei. Of lekker een bad nemen of douchen.

Wat het beste werkt moet je uitzoeken samen met je kind. Maak vervolgens afspraken over hoe dit in te passen bij de dagelijkse bezigheden.

Tenslotte is het een ook optie om een S.I. therapeut te zoeken voor je kind. S.I. staat voor sensorische integratie. Deze therapeut kan helpen om een prikkelprofiel op te stellen en heeft kennis van materialen die in te zetten zijn bij overprikkeling.

Vind je dit artikel nuttig voor je kind? Wil je er over doorpraten? Dat kan tijdens de themasessie Overprikkeling. Meedoen is gratis voor leden van de Ontspannen Opvoeders.

Kijk door het lastige gedrag heen

Gedrag is niet wat het lijkt. Pittige kinderen kunnen heel dwars, brutaal en boos zijn. Soms bijna onhandelbaar lijkt het wel, zeker jonge kinderen. Het is dan des te meer nodig om daar doorheen te kijken. En je af te vragen wat er aan de hand is.

In de tijd dat ik dit blog schrijf, de sinterklaastijd, hebben veel pittige kinderen het lastig. De spanning rond sinterklaas speelt hen parten. En hoewel ouders dit wel weten, is het kennelijk vaak ook lastig om je dat in het moment ook te realiseren.

Ouders verliezen hun geduld, raken gefrustreerd en worden zelf ook sneller boos. En voor je het weet zit je in een spiraal de verkeerde kant op. Heel begrijpelijk, maar niet fijn. En ook niet nodig.

Realiseer je dat er een reden is dat je kind zo doet. Het komt door de spanning. En hoe hoger die oploopt, hoe prikkelbaarder je kind is, hoe sneller het ‘mis’ kan gaan.

Je kind wil heel graag grip terug op zijn leven om de spanning te beteugelen. Dat is de reden dat ze zo dwingend kan zijn thuis. Ze wil perse regie terug, want ze kan zich zo moeilijk overgeven aan het leven. Zeker als er zoveel spannende dingen zijn. Dus je kind heeft het moeilijk.

Hij is niet meer voor rede vatbaar, dus probeer dat dan ook niet. Het leidt alleen maar tot meer frustratie aan beide kanten. Ouders die proberen hun kind uit te leggen waarom iets moet of niet mag. En kinderen die dat helemaal niet meer kunnen horen, zich alleen maar gefrustreerd voelen.

Wat je kind wél nodig heeft, zijn twee dingen. Ten eerste heeft hij de verbinding met jou extra nodig. Geef je kind juist extra knuffels in deze tijd. Wat er ook gebeurt, hoeveel escalaties er ook zijn, stel je kind altijd weer gerust dat alles oké is en hij de liefste is.

Je kunt je kind ook gewoon uitleggen wat er aan de hand is. ‘Het is altijd spannend als Sinterklaas in het land is. Schoen zetten, pakjesavond, bezoek van Sinterklaas op school. Het is heel normaal dat je dat spannend vindt. En dan is het ook logisch dat je sneller boos bent dan anders, dat is niet erg’.

Stel je verwachtingen bij. Wat niet wil zeggen dat je de structuur loslaat, juist niet. Maar probeer niet je kind te overtuigen of zover te krijgen dat ze uit zichzelf meewerkt. Accepteer de tegenstand, erken die ook, maar doe ondertussen gewoon wat er moet gebeuren.

Want dat is het tweede wat nodig is. Duidelijkheid bieden is extra belangrijk in moeilijke tijden als deze. Kinderen krijgen ook grip terug door te weten waar ze aan toe zijn. Te ervaren dat dingen gaan zoals ze verwachten.

Dus maak inzichtelijk hoe de week eruit ziet. Bereid je kind voor op het Sinterklaasbezoek op school, vraag aan de leerkracht wat je kind precies kan verwachten. En hou thuis vast aan de afspraken en routines.

Ditzelfde geldt niet alleen voor de sinterklaastijd, maar voor alle periodes in het leven van je kind waarin hij uit evenwicht is door de gebeurtenissen om hem heen. Zoals naar een (nieuwe) school gaan, een broertje of zusje krijgen, verhuizen, op vakantie gaan naar een vreemde plek, enz.

En als je het toch eens moeilijk hebt door het gedrag van je kind en je voelt de irritatie oplopen: kalmeer dan eerst jezelf. Adem wat dieper in en rustig uit. Vertel jezelf ‘dit is niet het einde van de wereld, en het gaat ook weer voorbij. Ik kan dit aan’.

Herken jij dit bij je kind en vind je dit blog behulpzaam? Laat het hieronder weten. En deel het op social media, dat zou fijn zijn. Dank je wel.

Hoe je uit het negatieve patroon met je kind komt (deel 2)

In het vorige artikel Hoe je uit het negatieve patroon met je kind komt, schreef ik over het belang van zelfonderzoek. Als je ziet wat je triggert in het gedrag van je kind, begrijp je waarom je steeds in hetzelfde patroon van boos of straffen terecht komt. In dit artikel lees je hoe je vervolgens uit het patroon stapt.

Ten eerste moet je herkennen, dat je in zo’n patroon terecht dreigt te komen. Dat herken je aan gedachten als “daar gaan we weer”, “o jee, nou zal hij wel weer…”, “dat kind is ook altijd zo …..”. Het zijn meestal gedachten met de woorden ‘weer’ of ‘altijd’ erin, of gedachten gericht op dat het er niet mag zijn. “dit moet nu eens een keer afgelopen zijn”, “het moet nu echt stoppen”. Als je dergelijke gedachten hebt, ben je al niet meer open.

Herken je dat dit gaande is? Dan is het advies: doe even niets. (Tenzij er sprake is van een gevaarlijke situatie, dan moet je natuurlijk altijd ingrijpen.) Reageren vanuit je emotie is zinloos, je weet al wat het oplevert. Om iets nieuws te doen, kun je beginnen met niets doen. Word in jezelf gewaar wat er gebeurt. Als je je eigen emotie de kans geeft om zich te roeren, zonder direct in actie te komen, zal het rustiger worden in jezelf.

Je zult ontdekken wat je stoort en wat je graag wilt. Het wordt helder waar het over gaat. Er komt ruimte voor een andere reactie, dan je tot nu toe deed. Je stapt als het ware uit de blikvernauwing die je hebt als je emotie de boventoon voert. De kans, dat je ziet wat er werkelijk nodig is, is nu veel groter.

Nu kun je communiceren vanuit een ik-boodschap. Je geeft aan wat je boos maakt en waarom. En, heel belangrijk, wat je van je kind verwacht. “Het maakt me zo boos, als ik zie dat je weer met de voetbal in de kamer speelt. Ik ben bang dat je dan per ongeluk dingen stuk maakt. Een voetbal hoort niet in de kamer. Ik heb geen zin om de bal af te pakken of weg te doen. Ik wil gewoon dat jij ervoor zorgt dat je niet meer in de kamer voetbalt. Ga anders naar buiten of bedenk iets wat wel in de kamer kan”.

Laat je kind de natuurlijke consequenties van zijn gedrag ervaren. Als hij met zijn gedrag anderen tot last is, of schade berokkent, kun je hem helpen om zijn gedrag aan te passen. Bijvoorbeeld de rommel opruimen, iets wat hij kapot heeft gemaakt vervangen, sorry zeggen en vragen hoe hij het goed kan maken.

Bedenk samen met je kind alternatieven voor ongewenst gedrag. Als hij boos is, wat kan hij dan wel doen om zijn boosheid te uiten? Hoe kan je kind in bepaalde situaties voorkomen dat hij boos wordt? Als hij met iets wil spelen waar een ander mee speelt, wat kan hij dan doen? Als hij ongeduldig wordt als jij aan de telefoon bent, wat dan? Enz.

De tijd nemen om je eigen emoties te herkennen geeft je ook ruimte om geduldiger te zijn. Elk kind vindt sommige situaties lastig. Bijvoorbeeld samen spelen met andere kinderen. Als jij in jezelf herkent, dat jij dat op jouw beurt weer lastig vindt om te zien, kun je je eigen gevoelens losmaken van wat je kind doet. Je kunt je kind dan helpen nieuw gedrag te leren zonder dat jouw emoties daarbij in de weg zitten.

Vind je dit artikel zinvol voor andere ouders? Deel het dan via de shareknop, dank je wel. Ook ben ik benieuwd naar jouw reactie, die lees ik graag hieronder.