Wederzijds respect in je gezin, hoe bereik je dat?

Respect vinden ouders erg belangrijk in de opvoeding. Ze willen graag dat hun kinderen respect  tonen naar andere mensen. En terecht. Respect is een belangrijke kwaliteit in het samenleven van mensen. Toch laten kinderen (en niet alleen zij!) respectloos gedrag zien. Hoe krijg je een basis van wederzijds respect in je gezin voor elkaar?

Allereerst moeten we even ophelderen wat respect is. Respect is niet hetzelfde als beleefdheid. Wat beleefd is, is afhankelijk van de cultuur. Beleefdheid is een norm, respect is een waarde. Beleefdheid is een manier waarop respect getoond kan worden.

Respect is ook niet hetzelfde als bewondering. Dat is de richting waarin het begrip Respect bijvoorbeeld op facebook lijkt te gaan. Alsof het is wat je toont als je iets bijzonder vindt. Maar je kunt heel goed respect hebben voor het kleine, het gewone.

Wikipedia meldt het volgende: Respect betekent aanzien, eerbied of waardering, die men heeft voor (of ontvangt van) iemand vanwege zijn kwaliteiten, prestaties of vaardigheden. Het woord betekent oorspronkelijk omzien naar, en vandaar rekening houden met.

Voor mij betekent respect een combinatie van waardering en rekening houden met. Waardering niet omdat iemand iets bijzonders doet, maar waardering van wie iemand is, voor iemands eigenheid. Het heeft daarom ook veel te maken met erkenning. Uitstralen dat een ander er toe doet.

Hoe zorg je dat jouw kind respect toont voor jou en voor anderen? Door het voor te leven. Zoals voor zoveel dingen in het leven geldt hier ook: je krijgt wat je geeft. Dus toon respect voor anderen en niet in het minst voor je kind.

Wat betekent dat concreet? Dat je anderen in hun waarde laat. Dat je ruimte laat voor andersdenkenden. Ook binnen het gezin. Dat je kind zijn eigen mening mag vormen. Dat je rekening houdt met haar of zijn behoefte, ook als jij die niet begrijpt of onbelangrijk vindt.

Dus als jij je kind respect geeft, dan krijg je het ook. Mits je ook zelfrespect laat zien, daarover straks meer.

Maar als je goed kijkt, zie je dat wij volwassenen nog regelmatig onbewust het kind niet respecteren. Ook al lijkt het zo (en is het ook zo) dat kinderen veel ruimte krijgen in ons land om hun zegje te doen en er relatief veel rekening met hen gehouden wordt.

Het zit hem vaak in kleine dingen. Tegen (een behoefte van) een kind ingaan, omdat het jou niet uitkomt, omdat jij het beter weet als volwassene, omdat het niet hoort wat je kind wil of doet, omdat jij nou eenmaal de baas bent, bijvoorbeeld. Of omdat jij boos bent en je emoties niet in de hand kunt houden.

Soms zit er ook angst onder als ouders een kind minder respecteren. Angst dat een kind over hen heen gaat lopen. Maar respect tonen voor de eigenheid van je kind is iets heel anders dan hem altijd zijn zin te geven.

Want dan ga je voorbij aan je eigen behoefte of waarde en ben je respectloos naar jezelf. Dat is natuurlijk niet de bedoeling. Dus zelfrespect is belangrijk, dat je je eigen behoeftes bewaakt. En je eigen grenzen.

Nu kunnen pittige kinderen makkelijk een grens overgaan als ze boos zijn. Het is dus belangrijk dat je een duidelijk signaal afgeeft in zo’n geval. Bijv. ‘als je gaat schelden, kleineren, beledigen oid dan stop ik het gesprek. Ik luister alleen naar je als je fatsoenlijk bent’. En doe dat dan ook. Loop desnoods weg als dat nodig is.

Ook is het nodig om je kind te helpen omgaan met haar of zijn eigen boosheid. Hoe je dat wél op een goede manier uit. Want dat is belangrijk. Boosheid is eigenlijk een kracht, mits je het op een goede manier kunt uiten.

Dus als jij je kind respecteert én ook grenzen aangeeft, ben je een voorbeeld voor je kinderen. En zul je merken dat je kinderen vanzelf respect zullen tonen voor jou en andere mensen. En ook voor elkaar onderling. Zo creëer je een stevige basis van wederzijds respect in je gezin.

Wat daarbij extra kan helpen is een wekelijks gezinsoverleg. Dat is een praktische uitvoering van het uitgangspunt dat ieder gezinslid er evenveel toedoet. Ik zal daar binnenkort een apart blog aan wijden.

Heb jij last van respectloos gedrag in jouw gezin? Dan is het misschien tijd om mijn groepsprogramma Stap voor stap een gelukkig gezin te volgen. Lees hier waarom.

Vind jij dit artikel zinvol? Deel het dan via op de social media, zodat ook anderen er hun voordeel mee kunnen doen. Bedankt! Ook lees ik graag je reactie hieronder.