Waarom ‘lukken’ zo’n mooi woord is in het opvoeden

In de opvoeding, zeker van pittige kinderen, kan het veel verschil maken hoe je de dingen zegt. In dit blog leg ik je uit waarom ‘lukken’ zo’n handig woord is om te gebruiken.

Pittige kinderen zijn gevoelig voor hoe je de dingen zegt. Sowieso houden ze natuurlijk niet van moeten en van het woordje ‘nee’. Maar ook zijn ze extra gevoelig voor afwijzing en bang om dingen verkeerd te doen.

Daarom is mijn advies: maak gebruik van het woord ‘lukken‘. Het voordeel van ‘lukken’ is dat het minder persoonlijk is. Meer iets dat gebeurt. Iets lukt of het lukt niet. Gewoon een feitelijke constatering.

Het biedt daarnaast ook perspectief. Iets wat nu niet is gelukt is, kan een volgende keer wel lukken. Heel anders dan wanneer je zegt ‘je kunt het niet’. Dat klinkt meer alsof je het nooit zal kunnen, alsof het een eigenschap van je is om iets wel of niet te kunnen.

Daarmee benadruk je dus meer het leerproces. En dat is precies zoals ik de dingen graag zie. Alles is een leerproces. Oefenen. En dan lukt het of het lukt niet. Het haalt het oordeel eraf en biedt perspectief. En dat geeft ruimte.

De start is van dit leerproces is steeds dat je duidelijkheid biedt. Door een duidelijke afspraak of door aan te geven wat de bedoeling is. Zodat je kind weet wat er van hem of haar verwacht wordt. En vervolgens gaan we dan zien hoe het gaat. En ga er maar vanuit, dat je kind doorgaans ook het goede wil doen.

Je kunt het ook gebruiken om je kind daartoe uit te nodigen. Om wat voorbeelden te geven ‘denk je dat het gaat lukken om op de stoep te blijven?’ of ‘denk je dat het gaat lukken om zelf te spelen en je broertje met rust te laten? ’of ‘denk je dat het gaat lukken om vanmiddag je huiswerk te maken, zodat we vanavond tijd hebben voor een spelletje?’

En als het dan een keertje ‘fout’ gaat, kun je zeggen ‘wat jammer, het is niet gelukt, volgende keer beter’. Je kunt het ook nabespreken, op een rustig moment. ‘We hadden afgesproken dat je vanmiddag je huiswerk af zou maken, maar dat is niet gelukt, he. Weet je ook hoe dat komt? Wat gebeurt er dan denk je, waardoor het niet lukt?’

Dus ik zou zeggen, maak er maar (wat meer) gebruik van. Ik denk dat je kind het prettig zal vinden. Succes!

Als je dit een zinvolle tip vind, deel hem dan zodat andere ouders er ook hun voordeel mee kunnen doen. Dank je wel daarvoor. En ik lees zoals altijd graag je reactie, dat kan hieronder.

Waarom structuur toch heel belangrijk is

Niet elke ouder is enthousiast om een vaste structuur aan te brengen in de dagen. ‘Zo ben ik helemaal niet’, hoor ik vaak. Of ‘Dan moet ik alles vastleggen en dat wil ik niet’. En toch, als je een pittig kind hebt, is het raadzaam. (En je hoeft heus niet alles vast te leggen.)

Pittige kinderen hebben behoefte aan controle. Ze willen graag grip op het leven. Omdat het leven voor hen, als prikkelgevoelig wezen, snel overweldigend is. Hoe meer grip, hoe meer rust.

Er zijn twee manier om grip te hebben, controle te hebben. De ene is zelf bepalen. Want als jij zelf kunt bepalen, dan gebeurt er wat jij wil of wat jij in je hoofd hebt. En dat geeft rust logischerwijs. Vandaar dat pittige kinderen enorm bazig en dwingend kunnen zijn.

De andere manier is voorspelbaarheid. Dan is de kans het grootst dat er gebeurt wat er in het hoofd van je kind zit. En dat is fijn. Want juist de (onverwachte) mismatches tussen wat je kind verwacht en wat er gebeurt, kunnen voor kortsluiting zorgen.

Voorspelbaarheid creëer je door je kind voor te bereiden, uit te leggen wat het kan verwachten. Maar ook door een vaste structuur te hanteren. Met heldere afspraken en vaste gewoontes en routines. Zo weet je kind waar hij of zij aan toe is. En dat geeft rust.

Maar: een vaste structuur heeft nog een heel groot voordeel. Het zorgt er namelijk voor dat jij je kind niet of nauwelijks nog in het moment hoeft te sturen. Daarmee bedoel ik iets van je kind willen of juist niet willen. ‘Doe dit en laat dat’ om het maar kort door de bocht te zeggen. Ongemerkt gaat dat soms de hele dag door.

En precies dat, het gestuurd worden, is iets wat je kind niet wil. Want je kind wil zich niet onderwerpen, wil niet dat jij de baas bent. Dat zeggen ze vaak ook ‘Jij bent niet de baas over mij’. Dus vaste structuren zorgen voor veel minder potentiële conflicten en uitbarstingen.

Bijkomend voordeel: jij kunt meer achterover leunen. De structuur is helder (en zo niet, dan is het tijd voor een goed gesprek) en het is aan je kind om zich daaraan te houden. Consequenties (niet straffen, maar logische, natuurlijke consequenties) zijn voor je kind. Zo creëer je een leerproces, waarin je kind zelf verantwoordelijk mag zijn.

Dus ook al vind je niet dat het bij je past, ook al had je nooit gedacht dat je ooit zo zou leven, het zou zo maar het begin kunnen zijn van een makkelijker opvoedleven. (En stiekem ervaren ouders ook nogal eens dat ze er zelf beter bij gedijen, trouwens 😊) Ik nodig je van harte uit om het uit te proberen.

Heb ik je overtuigd om het in elk geval eens een tijd toe te passen en te kijken wat het oplevert? Of ben je het toch niet met me eens? Misschien heb je vragen of opmerkingen, ik lees ze graag. Het is leuk en zinvol om in gesprek te zijn, vind ik.

En delen is natuurlijk ook heel fijn, dank je wel!