Laat je kinderen hun ruzies zelf oplossen
In de vakantieperiode ben je als gezinsleden veel in elkaars gezelschap. Dat is natuurlijk ook fijn, zeker als je daar in het dagelijks leven niet altijd evenveel tijd voor hebt. Tegelijkertijd vergroot dat ook de kans op irritaties en ruzies. Goede tip: leer je kinderen hun eigen ruzies op te lossen, dat scheelt jou energie en irritatie.
Laat je niet tot scheidsrechter bombarderen. Dan heb je namelijk per definitie een blij en een boos kind. Kinderen gaan daar bovendien allerlei ideeën aan verbinden: “zij krijgt veel vaker haar zin omdat ze nog klein is” is bijvoorbeeld een bekende. Het gedrag wat dat oproept bij je kind, is om te proberen vaker zijn zin te krijgen. En dat is niet altijd op de manier die jij graag ziet…
Je kúnt ook niet altijd een goed oordeel vellen, omdat je er niet altijd bij bent geweest toen de ruzie ontstond. En juist het interpreteren,wat je dan geneigd bent te doen is niet helemaal ongevaarlijk. Daar spelen jouw ideeën en verwachtingen over je kinderen een rol, en dat is niet altijd eerlijk. Weet ik uit eigen ervaring 🙂 Wees eerlijk: heb jij ook niet af en toe het idee dat je oudste wijzer zou moeten zijn? Of denk je weleens iets in de trant van “hij zal wel weer…”, “zij heeft natuurlijk weer…”
Je kunt ook gaan schipperen. Door niet een duidelijk oordeel te vellen, maar wat verzoekjes in te dienen. “Als jij nou eens de step pakt, dan kan hij op het fietsje” bijvoorbeeld. Het risico dat je dan loopt, is dat het kind wat van nature inschikkelijker is vaker toegeeft.
Waar we ons ook weleens op kunnen betrappen is vleien. “Kom, jij bent al zo groot, jij hoeft toch niet meer op dat stepje?” “Kom jij maar als een fijne grote meid mama helpen, dan kan je broertje nog even met het fietsje”.
Wat al deze manieren gemeen hebben is dat ze voorbij gaan aan de behoeften van je kinderen. Ook een groot kind wil soms nog even met speelgoed voor een kleintje spelen. Ook willen ze allebei even belangrijk zijn, even serieus genomen worden.
Bovendien ga je voorbij aan de zelfstandigheid van je kinderen. Als jij elke ruzie moet oplossen, leren ze niet hoe ze zelf op een goede manier een ruzie kunnen oplossen. En dat kan wel degelijk, ook met jonge kinderen.
Dat is dus de oplossing: laat je kinderen zelf een oplossing zoeken. In het begin kun je ze daar bij helpen door wat suggesties te doen. Vaak gaan ruzies erover dat twee kinderen hetzelfde willen. Op dezelfde plek zitten, met hetzelfde speelgoed of dezelfde activiteit. Oplossingen kunnen dus liggen in de sfeer van: samen doen of om de beurt. Ook een mooie oplossing: geen van beide mag met dat speelgoed spelen (! ) Dit kan voor kinderen soms een heel eerlijke oplossing zijn. En vergeet niet om erbij te zeggen: “Ik wed dat jullie ook nog wel een goeie oplossing kunnen verzinnen. Laat eens horen”. Soms is de ruzie al voorbij alleen door het feit dat er samen naar oplossingen wordt gezocht.
Belangrijk is ook om boven tafel te krijgen wat hun behoeftes zijn. Soms kan dit een wat dieperliggend iets zijn. Kinderen kunnen bijvoorbeeld jaloers op hun broertje of zusje, omdat die wel een vriendje heeft om mee te spelen en zij even niet. Dan ben jij nodig om dat te kunnen zien. Of daar achter te kunnen komen, door goed te luisteren.
Het conflict is opgelost, zodra er een oplossing is gevonden, die voor allebei goed is. Dat is het enige criterium. Zijn je kinderen hier eenmaal mee vertrouwd, dan is het heel vaak voldoende als je zegt, ik bewaar dit speelgoed even tot jullie een oplossing hebben gevonden, waar je het allebei mee eens bent. Als je dit consequent toepast, zul je merken dat kinderen daar heel creatief in kunnen worden en soms ook heel snel een oplossing vinden.
Het voordeel van deze aanpak is dat ruzies doorgaans sneller zijn opgelost en dat jij er niet in verwikkeld hoeft te raken. Je bent hooguit nodig als begeleider in het proces van oplossen. Bovendien is de vaardigheid die je kinderen zo ontwikkelen, van onschatbare waarde voor hun sociale ontwikkeling 🙂
Maken jouw kinderen vaak ruzie en wil daar erg graag wat aan doen? Volg dan de online module Ruzies tussen kinderen. Daar vertel ik je meer dan wat er in een blog past :). Zo zijn bijvoorbeeld niet alle ruzies met deze tip opgelost. Er zijn ook ruzies die eigenlijk nergens over gaan, dan speelt er iets anders. Ook daarover leer je in deze praktische module.
Deel deze tip om meer ouders te bereiken, dank je wel alvast. En laat weten als je vragen hebt of er niet mee eens bent. Ik hoor graag van je.
Hi Carla, is dit principe ook nog toepasbaar op een 16 en een 13 jarige? Die kunnen elkaar soms ook nog behoorlijk in de haren zitten, waarbij ze in het ergste geval elkaar zelfs te lijf gaan. Vaak begint de één de ander uit te dagen en kunnen ze er in het begin nog beiden om lachen, totdat één van de twee net even te hard mept bijvoorbeeld en dan slaat de energie om en is het haat en nijd. Misschien heb je daar nog wat andere tips voor?
Er zijn eigenlijk verschillende soorten ruzies. Ruzies die ergens over gaan, bijvoorbeeld allebei met hetzelfde willen spelen, en ruzies die voortkomen uit een ‘verkeerde energie’, bijv een kind dat zich verveelt, trek heeft of overprikkeld is.
Wat ik zou doen is dit met hen te bespreken, om te kijken of ze het zelf ook herkennen. En dat het jammer is, als het dan met ruzie eindigt. En bespreken wat je daaraan zou kunnen doen.
Uitdagen is vaak een kwestie van ofwel zelf even niet lekker in je vel zitten, bijv. overprikkeld zijn en onbewust een aanleiding zoeken om te ontladen, ofwel een kwestie van verveling, dus onbewust prikkels (opwinding) opzoeken.
Je zou ook zelf eens kunnen observeren in welke situaties dit meestal gebeurt en waar het mee te maken zou kunnen hebben. En of er meestal eentje is die begint met uitdagen.
Als ze zich ervan bewust worden wat er gaande is, kun je mogelijk bespreken of je hen (individueel) erop mag wijzen als jij denkt dat er eentje overprikkeld is. En met hen bespreken dat ze ook een keuze hebben om dan iets anders te doen. Bijv. even lekker gaan fietsen of een balletje trappen of boksen, of iets anders waar ze de onrust in kwijt kunnen.
Tenslotte kun je het wel bij hen laten in die zin dat ze het samen doen, dus als het haat en nijd is hoort dat er ook bij en mogen ze elk even apart om af te koelen. Niet elke ruzie is op te lossen, soms is even apart voldoende om weer verder te kunnen.
Fijne tip. Vanaf welke leeftijd werkt dit? Mijn kinderen zijn 3 en 10 maanden, dus de jongste kan nog niet praten. Daar nog tips voor? Ik betrap mezelf er vaak op dat ik dan toch tegen de oudste zeg, dat zij voorzichtig moet zijn of het speelgoed niet mag afpakken enz.
Jouw kinderen zijn nog erg jong, dus dan kun je dat nog niet verwachten. Ze moeten ook nog veel leren, bijvoorbeeld over wachten op je beurt, geen dingen afpakken, elkaar geen pijn doen, enz.
Dus het lijkt me logisch en prima dat je daarin dan sturend bent.
Wel kun je het altijd vergezeld laten gaan met erkenning. ‘Jij vindt dat ook zo leuk, he, om mee te spelen. En ik weet dat je dat dan direct wil en toch mag je leren om op je beurt te wachten. Nu is je zusje aan de beurt, als ze er niet meer mee speelt, mag jij het pakken’. Bijvoorbeeld.