Hoe om te gaan met een driftbui in het openbaar
Iedereen kent het verschijnsel wel. Een kind met een driftbui in een winkel of op straat. Een moeder (of vader) die zich opgelaten voelt. Voor de meesten van ons is dit een ongemakkelijke situatie maar waarom eigenlijk? En hoe los je het op?
Ik denk dat het te maken heeft met het hardnekkige idee, dat je kind zich hoort te ‘gedragen’ en dat jij daar verantwoordelijk voor bent. En dat een driftbui valt onder slecht gedrag. Hierin zien we een aantal misvattingen terug.
Ten eerste, jij hebt je kind niet onder controle. Dat zouden wij volwassenen misschien wel willen, maar je kind is een zelfstandig wezen, apart van jou. (Trouwens, niemand heeft zelfs zichzelf altijd onder controle, maar dat terzijde…).
Ten tweede, een driftbui is doorgaans geen bewust gekozen gedrag. Een echte driftbui is iets wat je kind overkomt en je kind doet wat er ‘moet’ gebeuren, namelijk het uiten van de emoties. Je kind is erg teleurgesteld en boos over het feit dat het anders gaat dan gedacht of gehoopt.
Wat de situatie extra lastig maakt, is het feit dat het in het openbaar gebeurt. Er is een soort tegenstrijdigheid bij veel ouders. Zelfvertrouwen, zelfstandigheid en een eigen mening zijn belangrijker in het opvoeden geworden dan gehoorzaamheid. Behalve buiten de deur, daar vinden we het toch wel erg fijn, dat ons kind gewoon doet wat we zeggen, toch?
Wat helpt je nu om hier anders en makkelijker mee om te gaan? Ten eerste: realiseer je dat het om je kind gaat. Er zijn voor je kind is jouw eerste taak, die heeft jouw aandacht nodig. Niet de mensen om je heen. En trouwens, er zijn ook heel veel mensen die met je meevoelen, hoor. De door jou gevoelde afkeuring kan ook pure projectie zijn natuurlijk.
Stel jezelf dus gerust: “er is niks aan de hand, mijn kind is boos, dat is alles. Ik kan daar mee dealen, ik ken mijn kind het beste. En als er al commentaar komt, hoef ik daar niks mee. Het zegt meer over die ander dan over mij en mijn kind”. Bedwing je neiging om je kind te dwingen om te stoppen met boos zijn of huilen.
Erken vervolgens de emotie van je kind. Voel mee met hem of haar. “Ik snap het helemaal lieverd. Jij had zo’n zin in een ijsje en nu krijg je die niet omdat we al genoeg gesnoept hebben vandaag, jammer, hè. Nu moeten we wachten tot een andere keer” of “Het was leuk geweest als ik dat … (speelgoed) voor je had kunnen kopen, maar het gaat niet. Misschien is het een idee om het op te schrijven voor je verjaardag?”
Of gewoon alleen maar “Jeetje, je bent wel erg boos. Wat is er aan de hand”. Zo help je je kind om zijn emoties te uiten en zijn hart te luchten. Boosheid die je even de ruimte geeft, gaat meestal ook snel weer over. Geef je die ruimte niet, dan kan het nog lang blijven hangen. Daarom is het zo belangrijk om het te kunnen accepteren.
Tenslotte nog iets over het voorkomen van dit soort situaties: weet dat het op de loer ligt als je kind moe of hongerig is. Dan kan ze weinig hebben, dus vraag je af of je nu echt nog met je kind naar de winkel wilt. Zorg bij een uitje dat er op tijd gegeten en gedronken wordt en vertrek weer op tijd naar huis, voordat je kind té moe wordt.
Herken je dit soort situaties? Heb jij weleens last van “wat anderen zullen denken” of trek jij je daar niks van aan? Ik lees graag hieronder je reactie.
En ook fijn als je het blog wilt delen, dank je wel!
Fijn over die situaties te lezen en te zien hoe het ook kan. Dat geeft mij meer zelfvertrouwen! Ik heb onlangs op die manier gereageerd en ik kan jullie vertellen dat ik er na afloop een erg goed gevoel over had. Er was toen ook een vrouw die mij vroeg of zij mij helpen kon. Op dat moment kon ik haar hulp niet gebruiken maar achteraf was ik alleen al maar blij dat zij dat aan mij vroeg! Dat gaf enorm veel steun. (iemand die het begreep!) Zou haar wel willen danken maar weet niet wie zij was. Voor mij toen een hele steun!
Wat een mooie aanvulling van je Marieke! Dank je wel voor het delen.
Iemand gaf me ooit het advies je kind te troosten bij een driftbui (niet zijn zin geven, maar wel troosten). Een knuffel en ipv boos worden heeft mij heel vaak geholpen.
Om driftbuien te voorkomen kijk ik vaak samen even met ze naar wat hun aandacht trekt. “Wauw dat is inderdaad een hele mooie auto! … deze vind ik ook mooi, oh wauw en deze ook…” “zullen nu verdergaan met de boodschappen? Help je me om de komkommers te vinden?”
Meestal is dat genoeg, maar als ze echt in een hebben-bui zijn, maak ik wel eens een foto ‘voor het verlanglijstje’ zodat ik niet kan vergeten welke auto hij zo graag wil hebben… en dan is t vaak ook goed.
Ja, dat laatste is een goede tip inderdaad. Het is ook een manier van erkennen van het verlangen van je kind zonder dat je daar direct gehoor aangeeft. En dat is vaak al genoeg.
Bij mij werkte het negeren het beste. Als ik de kinderen, heb met beide bijvoorbeeld meegemaakt dat ze op de grond gingen liggen in de winkel; wel aandacht gaf; werd het alleen maar erger. Weet niet of het bij deze speciale kinderen anders is als anders, maar bij mijn zoon is PDD-NOS geconstateerd. Als ik hem in zijn bui laat trekt hij gelukkig wel weer bij (al duurt dat soms wel erg lang). Vind het erg vervelend als mensen zich ermee bemoeien.
Mijn dochter bijvoorbeeld kan heel goed zelf schommelen, soms heeft ze er spontaan geen zin meer in. Dan gaat ze luid schreeuwen dat ik haar moet duwen. Tja niet op die manier natuurlijk. Ik vraag haar herhaaldelijk, wat zeg je? Ze blijft schreeuwen en krijsen waarop ik maar weg loop. Dan baal ik wel als een andere ouder op het schoolplein naar haar toe loopt en zegt, goh wil je geduwd worden, zal ik het dan maar doen? BINGO, zij heeft haar zin weer.
Ja, dat snap ik dat je dat vervelend vindt. Maar je houdt dat niet tegen ben ik bang 😉
En wat zou er gebeuren als je je dochter wel gaat duwen maar zegt dat je graag wilt dat ze het vriendelijk vraagt? Bij mij hielp dat wel. Behalve soms, want dan vergaten ze het. Maar vaak vroegen ze iets ook vriendelijk aan mij. En wat ook erg helpt is zelf het goede voorbeeld geven. Zo wordt vriendelijk vragen een gewoonte zonder dat je in een machtsstrijd terecht hoeft te komen.
Toch blijft het lasting om goed te reageren op zo’n boze bui hoor. Mijn zoontje van 6 wilde laatst niet dat ik weg zou gaan. Ik ging die avond uit eten en hij zou met papa thuis blijven. Hij was zo boos toen ik weg ging. Hij probeerde me tegen te houden door tegen de autodeur aan te gaan staan. Later klamte hij zich buiten aan de auto vast en sloeg tegen de deur aan. Ik heb wel tegen hem gezegd dat ik wist dat hij het niet leuk vond dat ik weg ging. Maar dat mama nu éénmaal ook weleens met vriendinnen wil bijkletsen. De volgende keer gaan wij weer wat leuks doen samen enz. Maar uiteindelijk kwam het er op neer dat mijn man hem heft vastgepakt zodat ik kon weg rijden. Hij was nadien binnen enkele minute weer rustig maar ik zat de hele avond met een knop in mijn maag. Ik denk dan toch: “Wat hadden we anders kunnen doen?”
De beste manier, Louise, is er niet tegen in gaan. Erkennen, zoals je al doet en het daar bij laten.En laten merken, dat het oké is dat hij het niet leuk vindt. Nu je dit weet, kun je een volgende keer jezelf er op voorbereiden. Zorgen dat je man al eerder je kind overneemt. En voor de rest: we vinden het niet leuk om iets te doen wat ons kind niet fijn vindt, maar soms is het zo. That’s life. Je weet ook dat het zo weer over is. Een kind leeft nog echt zijn emoties, er is wat er is. Geef het kind daar de ruimte voor en doe wat je moet doen. Hoe rustiger je daar bij blijft, omdat je het kan accepteren, hoe makkelijker het ook voor je kind is. Dan hoef je het drama niet groter te maken dan het is. En kun jij zonder knoop lekker eten 🙂
Maar wat nou als je je kind wel de ruimte geeft om zijn of haar gevoelens te uiten en te vertellen wat er aan de hand is , maar je daar als ouder geen antwoord op krijgt? Ik heb een dochter die binnen 2 seconden van humeur kan veranderen. Van blij vrolijk meisje naar een verdrietig of boos wezentje.
Meestal gebeurd dit zodra we de hal in stappen van school.. als mama niet te horen krijgt wat er aan de hand is , hoe kan ik er dan voor zorgen dat ze het me wel wil vertellen? Ik word nooit boos , zelfs niet als ze ervoor kiest niks te zeggen. Ik antwoord simpel op haar stilte dat ik haar dan ook niet kan helpen..
Wat zou hier het advies op zijn?
Goeie vraag, Rosa. Soms weten ze het zelf niet, dus dan kunnen ze het ook niet zeggen. Soms durven ze het niet te zeggen. Dan kun je zelf zeggen wat je denkt dat er aan de hand is: “zie je er tegenop, lieverd? Vind je het een beetje spannend misschien?” of “Is het dat je het moeilijk vindt om straks afscheid te nemen?” . Zoiets. Dus zelf een suggestie doen. Probeer het maar eens uit. Succes!
Wat zou het mooi zijn als alle ouders op zo’n manier zouden reageren. Ik zie soms ouders die hun kind meesleuren of boos worden als hun kind zich niet gedraagt hoe zij zouden willen. Het is júist goed dat kinderen hun emoties tonen, of dit nou blijdschap is (wat raar genoeg niet wordt afgekeurd), verdriet of woede. Het zijn allemaal emoties. Als mijn dochtertje hard huilt in een winkel omdat ze iets niet mag hebben, troost ik haar en benoem ik dat ik snap dat ze verdrietig is. Haar verdriet mag er zijn. Het is dan ook weer zo over. Deze aanpak lijkt mij zoveel beter voor een kind.
Jazeker, dat is het ook Tanja. Én beter voor de ouders, want net wat je zegt, het is dan ook zo weer over.
Hallo Carla,
Ik heb 2 pittige kinderen, die op het moment (i.v.m. een scheiding) wat vaker driftbuien/’kortsluiting’ hebben dan normaal. Meestal gebeurt dit thuis, maar soms ook buitenshuis. Dankzij jouw tips lukt het me al om veel escalaties te voorkomen en als ik hun emoties erken, stopt de bui ook vrijwel meteen. Daar ben ik natuurlijk al heel blij mee, maar ik vraag me soms wel af wat ik op zo’n moment met hun gedrag doe. Ze gaan dan nl. echt schoppen, slaan, schelden (of heel brutaal) en met name de jongste gaat met dingen gooien. Ik vind het zoals gezegd al heel fijn dat het gauw stopt, maar heb ergens toch ook het idee dat ik iets met dat gedrag moet, omdat ik eigenlijk niet wil dat ze met dingen gaan gooien etc., ook ivm met veiligheid en omdat er dingen koopt gaan. En hoewel het al veel minder is, komt het nog wel steeds terug. Maar als ik op zo’n moment (na de erkenning) iets over het gedrag zeg (op een rustige manier), komt het niet binnen, of gaat het alsnog escaleren. Wat doe je het beste in zo’n situatie?
Hallo Hilde,
Ik weet niet precies hoe oud je kinderen zijn natuurlijk. Maar ik zie het zo: als zij zich nog niet kunnen beheersen, dan is het jouw taak om brokken te voorkomen. Dus je kunt hen bijv. dingen afpakken waar ze mee willen gooien of simpelweg hun arm vasthouden en zeggen “Wow, jij bent heel boos. Dat mag. En gooien doen we niet”. Bij oudere kinderen kun je beter weglopen, omdat alleen al je aanwezigheid een trigger kan zijn. Onthoud dat het een teken van onmacht is, van ontlading. Het zegt niks over jou. Dat maakt het gedrag niet acceptabel, maar je hoeft het je dus niet aan persoonlijk aan te trekken.
Ook bij schoppen en slaan kun je op dezelfde manier ingrijpen. Of je houdt je kind zo vast, dat ze niet meer kan slaan of schoppen, of je loopt zelf weg.
Hallo Carla,
Bedankt voor je reactie. Hier kan ik wel wat mee. Ik heb overigens een dochter van 9 en een zoontje van 6 😉
En wat te doen als ze op zo’n moment jou of elkaar voor van alles en nog wat uitmaken?
Wat ik zei. Of je loopt weg en als dat niet kan omdat je iets moet doen, bijv. hen uit elkaar halen, dan negeer je dat voor het moment.
En in het geval van schelden/brutaal doen?
Een boos kind is meestal brutaal en kan ook schelden. Dat hoort erbij. Niet acceptabel, maar ook niet ongewoon. Negeer het en zeg dat het eerst tijd is om rustig te worden. Daarna ga je de ruzie oplossen.
Excuus, dit was 2 keer…
OK. Dankjewel
Fijn dat ik dit even heb kunnen lezen, het artikel is misschien al wel oud maar wilde toch even laten weten dat ik er iets aan heb gehad, net had mijn zoon van net 2 een driftbui in de winkel en een vrouw liet me voorgaan omdat “dat voor iedereen in de winkel wel fijner zou zijn” ook zei ze nog dat hij later het beste een baas kan worden. Ik voelde me machteloos heb niets terug gezegt maar toch zit ik met dit ongewenste commentaar nog in mijn hoofd. Gelukkig ben ik niet de enige met dit probleem, voelde me al een slechte moeder, ook omdat ik het niet voor mijn zoon heb opgenomen en dicht ben geklapt.
Je moet je nooit een slechte moeder voelen, dat is nergens voor nodig. Je doet je best. En met een pittig kind is het best lastig. Het is voor je zoon ook niet goed als je negatief over jezelf gaat denken.
Weet je, commentaar is gewoon helemaal niet belangrijk. (En misschien bedoelde deze mevrouw het niet verkeerd, maar was het je eigen ongemak, waardoor je het zo voelde?) Het zijn maar gedachten van passanten. Zegt niets over jou of over je kind. Dus besteed er de volgende keer niet zoveel aandacht aan. Richt je aandacht op jezelf (bijv. jezelf kalmeren) of op je kind (vraag je af wat hij nodig heeft van jou op zo’n moment). En onthoud vooral: Alles gaat voorbij. Ook een driftbui, ook een ongemakkelijk moment. Adem in, adem uit, de wereld vergaat niet 🙂