Goed luisteren naar je kind, zo doe je dat

Allemaal houden we van onze kinderen. En willen we het beste voor ze. We willen ze zo graag leren, wat wij allemaal al weten. We willen ze zo graag helpen om de dingen goed te doen. En daarom vertellen we ze zoveel. Maar is dat wel wat een kind echt nodig heeft? 

Wat een kind werkelijk nodig heeft om te groeien en zelfvertrouwen te ontwikkelen is onvoorwaardelijke liefde, vertrouwen en respect. Dat houdt in, dat we ze accepteren zoals ze zijn. Maar hoe doe je dat?

Werkelijke acceptatie betekent vooral: je kind laten zijn zoals hij is. Laten. Het klinkt misschien raar, maar een kind, wat lekker bezig is, met rust laten is een teken van acceptatie. Let maar eens op, hoe snel je geneigd bent om wel in te grijpen: ongevraagd advies geven bijvoorbeeld. “Zou je niet …” of “Je kunt ook ….”.

Maar wat je eigenlijk overbrengt is: zoals jij het doet is het niet goed (genoeg). Ooit bij stil gestaan dat het zo werkt? Als je dit herkent van jezelf: je bent bepaald niet de enige 🙂 Alle ouders doen dit in meerdere of mindere mate. Het is zo gewoon, dat het niet eenvoudig is om af te leren. Maar wel de moeite waard!

Luisteren zonder iets te zeggen is ook een teken van acceptatie. Je kind komt met een verhaal en jij luistert zwijgend. Zegt hooguit dingen als:  hm, oh. Je betrokkenheid komt tot uiting in je houding, je kijkt het kind aan en straalt uit dat je nieuwsgierig bent. Je parkeert je eigen gedachten even in je achterhoofd en concentreert je volledig wat je kind je vertelt. Op deze manier geeft acceptatie je kind de ruimte om zijn eigen gedachtengang af te maken en tot een eigen oordeel of inzicht te komen.

Je kunt ook een stapje verder gaan en het kind aanmoedigen om verder te praten. Je kunt dan dingen zeggen als : “Vertel verder. Ik luister”, “wat vind je daarvan?” “Hoe was dat voor jou?”, enz. Je drukt daarmee uit dat je werkelijk wilt weten wat het kind te vertellen heeft, dat je geïnteresseerd bent in hoe het voor hem is, dat het de moeite waard is wat hij te vertellen heeft.

De meest effectieve techniek is die van het actief luisteren, een begrip dat Thomas Gordon heeft uitgewerkt in zijn boek Luisteren naar kinderen. Actief luisteren betekent dat je actief probeert te begrijpen wat de betekenis is van wat je kind vertelt. Je geeft in je eigen woorden weer hoe je het begrepen hebt, zodat je kind dat al dan niet kan bevestigen. Het zijn zinnen met “jij” erin. Bijvoorbeeld: “dus jij zou willen dat …”, “als ik het goed begrijp dan weet je niet hoe je …”, “je bent daar best boos over, of niet”, enz.

Je stemt je af op je kind en laat je eigen ideeën en gevoelens er buiten. Het geeft je kind onnoemelijk veel ruimte om zich te uiten. Hij voelt zich geaccepteerd en krijgt de gelegenheid om zelf tot inzichten en oplossingen te komen. Heel belangrijk om zelfvertrouwen te ontwikkelen.

Nu zijn dit geen technieken die je zo maar even kunt toepassen. Ze vragen wel degelijk iets van jou als ouder. En daar moet je ook eerlijk in durven zijn. Zo is het nodig dat je werkelijk de tijd en aandacht kunt opbrengen om te luisteren. Zo niet, dan kun je dat beter eerlijk zeggen. “Ik snap dat je me hier graag over wilt vertellen. Maar ik kan nu eigenlijk niet naar je luisteren, want ik ben bezig met … Zou je het me straks (specificeren) willen vertellen, want ik wil wel graag je verhaal horen”.

Je moet in staat zijn om de gevoelens van je kind te accepteren, ook als ze heel anders zijn dan je eigen. Soms is dat lastig. Meestal heeft dat te maken met gevoelens die voor jouzelf lastig zijn. Tijd voor zelfonderzoek. Wat maakt dat ik dit lastig vind, dat dit mij zo raakt? Waar ken ik dit van? Wat zegt dit over mij?

En je moet erop vertrouwen dat het kind zijn eigen oplossingen vindt, dat jij dat niet voor hem hoeft te doen. Ook dit is in het begin niet altijd makkelijk. Maar hoe meer je hiermee gaat oefenen, hoe makkelijker dat wordt. Het is ook een wisselwerking tussen de technieken en je attitude. Hoe meer je merkt dat de technieken werken, hoe makkelijker het is om  je de nieuwe attitude van acceptatie eigen te maken. En andersom.

Dus ga het gewoon oefenen. Elke keer dat het je lukt is al meegenomen. Daarmee geef je je kind een belangrijk stukje erkenning en draag je bij aan zijn zelfvertrouwen. Ik weet uit eigen ervaring hoe mooi het is als je je kind werkelijk de ruimte kunt laten om zijn eigen beslissing te nemen. Door volledig te accepteren wat hij besluit of gaat doen, los van jouw eigen ideeën. Het is echt de moeite waard.

Vind je dit een inspirerend artikel? Help me dan om meer ouders te bereiken door het te delen via de shareknop hieronder. Dank je wel alvast!