Op een goede manier begrenzen, hoe doe je dat eigenlijk?
Als het over opvoeden gaat, hoor je steeds weer de noodzaak van grenzen stellen. Een kind moet begrensd worden, weten waar de grens is, anders wordt hij grenzeloos in zijn gedrag. En dat is helemaal waar. Alleen: wat is eigenlijk een goede grens en hoe stel je die?
Eerst moeten we ophelderen wat we eigenlijk bedoelen met grenzen stellen. Vaak wordt daarmee bedoeld, dat een kind af en toe ook “nee” te horen krijgt. Zodat hij weet, dat niet alles kan en mag. Want anders krijg je verwende kinderen en dat willen we natuurlijk niet.
Hoe wordt zo’n grens gesteld? Soms op grond van wat hoort of niet hoort. “Nee, je mag niet je regenlaarzen aan met dit mooie weer, dat is geen gezicht. ”
Soms, omdat het de ouder niet uitkomt. “Nee, je mag nu niet met water spelen” (denkend: ‘want dan ben je straks nat en vies en moet ik je onder de douche zetten en daar heb ik geen zin in’).
Soms omdat je meent, dat het pedagogisch verstandig is. “Nee, je mag geen koekje, want we gaan over een half uurtje aan tafel.”
Een dergelijke grens noem ik een bedachte grens. Het is geen echte grens, maar je bedenkt hem, omdat het je verstandig lijkt of beter uitkomt. En soms, omdat je vindt dat het tijd wordt om een grens te stellen. Om te voorkomen, dat je kind teveel zou mogen.
Een echte grens daarentegen is een grens, die jij in jezelf kunt voelen. Omdat het een behoefte van jou schaadt, als het kind zijn gang zou gaan. Bijvoorbeeld: “ik vind het niet goed, als je vanavond vrienden meeneemt, want ik wil op tijd kunnen slapen. Ik moet morgen al heel vroeg op. Een ander keer graag”.
Een echte grens is ook eentje die je stelt vanuit je verantwoordelijkheid als ouder. Bijvoorbeeld als je bepaalt dat je kind om 8 uur in zijn bed moet liggen, omdat jij verantwoordelijk bent voor zijn of haar nachtrust. Of dat je het aantal ijsjes op een dag begrenst met het oog op de gezondheid van je kind.
Soms kan een bedachte grens ook een echte grens zijn. Maar dat wordt ie pas als je je daarvan bewust bent en dat ook communiceert. “Als je vlak voor het eten gaat snoepen, ben ik bang dat je straks je eten niet opeet”. (En wat als je kind zeker weet, dat hij zijn bord leeg zal eten. Is jouw grens dan nog houdbaar?)
Het voordeel van een echte grens, is dat ie makkelijker te begrijpen is voor kinderen. Beter voelbaar. Waardoor ze er veel makkelijker rekening mee houden. Onder zoek maar eens, als jij bepaalde grenzen hebt, waar je kind gemakkelijk overheen gaat: is het wel een echte grens? Kun je hem voelen in jezelf? Sta je er diep van binnen eigenlijk wel achter?
Het gaat dus niet zozeer om het stèllen van grenzen. Maar om het vàststellen ervan. Waar ligt jouw grens. Waar ligt de grens van je kind? Want ook kinderen hebben grenzen. Ze kunnen moe zijn, honger hebben, toe zijn aan even niks, geen zin ergens in hebben, ergens tegen op zien, enz.
Grensoverschrijdend gedrag is gedrag dat een behoefte van een ander schaadt. Dat ongevraagd de grens van een ander overschrijdt. Dat doet iedereen weleens, meestal onbewust. Daarom is het zo belangrijk om je grenzen te kennen en op een goede manier te communiceren. Zo leren je kinderen op een natuurlijke manier begrenzing.
En dat werkt natuurlijk twee kanten op. Gerespecteerd worden en respecteren hoort bij elkaar. Kinderen, die hun eigen grenzen kennen en ervaren, dat deze gerespecteerd worden, hebben meer zelfvertrouwen en zullen minder gauw grensoverschrijdend gedrag vertonen. Mits de ander (jij dus ook) zichzelf respecteert door zijn eigen grenzen te kennen en aan te geven.
Heb jij hier moeite mee, dan is het goed om daarmee aan de slag te gaan. Zoek een therapeut of een coach die je kan helpen je grenzen te herkennen en aan te geven. Ikzelf heb dit ook echt moeten leren. Emotioneel lichaamswerk en haptonomie hebben mij daar goed bij geholpen.
Zet dit je aan het denken? Ik hoor dan graag van je bij de reacties en ik vind het ook tof als je dit blog zou willen delen met de social media buttons. Bedankt alvast!
Hoi Karla, wat een goede blog! Heel belangrijk punt voor mij momenteel.
Wat bedoel je precies met het verschil tussen grenzen stéllen en het vást stellen? Ze benoemen, of…?
Wat ik vooral moeilijk vind met grenzen aangeven, is dat het “strijd” oplevert. Mn zoontje van 3 geeft het maar zo niet op een weet heeel goed wat hij wel of niet wil. En vaak heb ik echt de energie niet om het aan te gaan.
Ook ben ik bang dat ik door het stellen van grenzen over de eigenheid van mn zoontje wals. Over zijn gevoelens met name.
Nauurlijk probeer ik naar hem te luisteren zodat hij zich wel gehoord voelt, maar momenteel kan hij van élk ding een discussie maken. Kweet dat ik dit zelf vroeger ook deed. Dan noemde mijn moeder mij eigenwijs, zei ik prompt: nee jij bent eigenwijs. 🙂
Je zegt ook dat het 2 kanten op werkt en dat vind ik wel een hele goeie. En ja, vaak voel/weet ik mijn eigen grens niet eens goed…. veel te bang dat ik het fout doe…
Zomaar even een reactie. Bedankt voor je tips!
Hallo Janneke,
Bedankt voor je reactie. Wat ik bedoel, is dat je pas echt goede grenzen kunt stellen, als je eerst kunt vaststellen waar voor jou een grens ligt.
Dat betekent dat je dus heel goed moet weten, waar je eigen grenzen liggen, dus dat je goed weet wat je wel of niet wil en vooral ook waarom. Want pas dan kun je ze ook op een goeie manier communiceren.
Als je dat weet, dan weet je ook wanneer je wel kunt meebewegen met je zoontje. En als dat niet kan, dan kun je altijd nog naar hem luisteren en zijn gevoelens erkennen, waarbij je tegelijkertijd je grens handhaaft. Omdat het nodig is. En dan moet je gewoon maar de boosheid van je zoontje ontvangen, om het zo maar te zeggen.
Als je het vaker meebeweegt met je zoontje en daarmee bedoel ik dat je wat vaker toegeeft aan wat hij graag wil, ook als je wat vaker een oplossing zoekt die voor hem maar ook voor jou oké is, dan zul je minder strijd hebben. En is het makkelijker om zijn boosheid te ontvangen als het gewoon een keer niet anders kan. En vergeet niet, en boos kind betekent niet dat je ook strijd hebt. Als jij gewoon je grens handhaaft, omdat je weet dat dit nodig is en je kunt accepteren dat hij boos is, dan is er sprake van een boos kind. Maar niet van strijd. Snap je?
Heel herkenbaar, vooral als alleenstaande ouder en een pittige dochter die iedere keer de grenzen opzoekt. Ik weet soms zelf niet wat ik er van vindt. Wat mijn grenzen zijn. Ik stel moeilijk eigen grenzen, mensen kunnen bij mij heel ver gaan. Dus als ik grenzeloos ben dan komt het ook ongeloofwaardig over om mijn kind te begrenzen. Slecht voorbeeld gedrag 🤨
Dank voor de inzichten. Groetjes Astrid
Ja, precies. Ook dat, voorbeeldgedrag. Ik heb ook gemerkt dat als je respect wilt van je kind, dat je dan niet alleen je kind moet respecteren, maar ook jezelf, je eigen behoeftes en grenzen aangeven. Dat is voor kinderen ook ‘veiliger’. Een ouder die dat zelf kan. Want als je dat niet goed kunt, kun je minder goed de stevige basis zijn die ze nodig hebben. Dus werk eraan, zou ik zeggen. Zoek iemand die je daarbij kan helpen. Haptotherapie of haptonomie kan hierbij ook goed helpen.
Hallo Karla,
Ik loop naast paarden als er iemand op zit, die begeleiding nodig heeft. Dat kan een lichamelijk of verstandelijk gehandicapte zijn, of iemand die oud is. Nu is er sinds kort een ruiter, een jonge meid, hooguit midden twintig, waarvan ze hier op de manege zeggen dat ze grenzeloos is. Ik zie dat niet. Ik zie alleen dat ze goed met paarden omgaat, zonder onnodige risico’s te nemen. Eigenlijk vind ik haar fijngevoeliger dan ik zelf ben! Is dat een bekend fenomeen, dat grenzeloos zijn?
Hallo Ellen,
ik begrijp niet helemaal wat je bedoelt. Ik heb geen ervaring met kinderen die grenzenloos zijn. Het hangt er dus van af, wat ‘die mensen’ eronder verstaan.
Vertrouw maar op wat jij ziet, denk ik dan.
Wat nog wel zou kunnen is dat ze bedoelen dat ze een sterke wil heeft. Dat is inderdaad typerend voor hooggevoelige kinderen, tenminste als ze voldoende temperament hebben om dat ook ‘buiten de deur’ te durven laten zien. De meeste pittige kinderen laten dat alleen of vooral thuis zien. Maar ik vind dat persoonlijk niet grenzenloos.
hartelijke groeten
Karla
Ik héél erg pittiger zoontje van drie ik u hulp goéd kúnnen gebruiken ( grenzen stelen, luisteren naar je moeder,opvoeding thuis hoe pak ik aan
Hallo Kym,
vraag om te beginnen de gratis handleiding aan, die vind je hier
Wil je betaalde hulp kijk dan onder het kopje ‘Aanbod’ in het menu.
succes!
Karla
Hi karla, mijn zoontje van 7 jaar reageert soms helemaal nergens meer op en gaat dan door met grensoverschrijdend gedrag als ik hem probeer te begrenzen maakt hij er een machtstrijd van die hij perse moet winnen. Wat kan ik het beste doen? Groetjes Eugenie
Dat hangt van de situatie af. Soms moet je gewoon doorpakken en hem dwingen, omdat het om zijn veiligheid of gezondheid gaat.
En soms moet je helemaal geen machtsstrijd willen en het bij hem laten. Ik heb verschillende blogs geschreven over begrenzen, waaronder deze. Een machtsstrijd ontstaat trouwens meestal omdat je als ouder je kind tot iets wil dwingen. En pittige kinderen zijn daar gevoelig voor. Die willen zelf de regie, de baas zijn.
Misschien is het een idee om eens een webinar van mij te volgen, Eugenie. Daar krijg je meer informatie over dit soort zaken.