Waarom een ‘pedagogische tik’ niet bestaat

Zo af en toe is de ‘pedagogische tik’ weer even in het nieuws. Twee artsen hebben in een medisch vakblad de pedagogische tik, ondanks dat het voor de wet verboden is, geprobeerd te rehabiliteren. Volgens mij bestaat een pedagogische tik echter niet. In dit artikel kun je lezen waarom niet en ook wat goede alternatieven zijn.

Voor mij gaan de woorden pedagogisch en tik niet samen. Ik zal je uitleggen waarom. Ik weet niet of jij je kind weleens een tik hebt gegeven? Ik wel, helaas :(. En dat was toen uit boosheid. Frustratie of zelfs machteloosheid. En ik had spijt achteraf en had iets goed te maken met mijn kind.

Doorgaans probeer je je kind met woorden te corrigeren. Een tik komt pas als dat niet lukt, mee eens? Ondertussen ben je op zijn minst geïrriteerd, dat je kind niet luistert, niet reageert op wat je zegt. Dus hoe lukt het dan om ‘liefdevol’ en ‘pedagogisch verantwoord’ een tik te geven?

Als je namelijk niet geïrriteerd of gefrustreerd bent, als je gewoon kalm en rustig bent, dan zie je heus ook wel andere mogelijkheden. Maar juist de emotie van het moment, het perse willen dat je kind luistert, maakt dat je een tik uitdeelt.

Maar wat belangrijker is: jij wilt niet dat je kind slaat, toch? Wij zien slaan als een onacceptabele manier om iets voor elkaar te krijgen. Je kind mag jou niet slaan en mag geen ander kind slaan. Maar je weet toch, dat een kind leert door de volwassenen om hem heen na te doen?

Hoe verwarrend is dat voor je kind: hij of zij mag niet slaan, maar jij doet het ook. Hoe leg je dat uit? Niet, dus. Het valt niet uit te leggen, want het klopt gewoon niet. Dus je kunt nog zulke mooie verhaaltjes vertellen aan je kind, je kind leert vooral van wat jij laat zien.

Het allerergste vind ik echter, dat een pedagogische tik psychologische schade aan kan richten. Het is, net als straf in het algemeen, vernederend. Je doet je kind pijn om bepaald gedrag af te dwingen. En ik vind niet dat je in de opvoeding moet dwingen. Dat roept altijd, zichtbaar of niet zichtbaar, een reactie op bij je kind. Je wilt de baas zijn en de wil van je kind ‘breken’.

Nu was dat vroeger een hele normale visie op opvoeden. Een kind moest vooral gehoorzaam zijn. Maar inmiddels hebben we toch voldoende wijsheid om in te zien, dat het daar niet om gaat? Laten we er vooral voor zorgen dat al het goeds wat van nature in een kind zit ‘ingebakken’ tot uiting kan komen.

Overigens hadden de artsen een goede bedoeling met deze herinvoering van de pedagogische tik. Eén van beide artsen is zelf vertrouwensarts geweest. Hij constateert dat kindermishandeling vaak het gevolg is van onmacht van ouders. En hij wil ouders minder onmachtig maken, door ze meer dan alleen woorden als middel te geven. Juist om die kindermishandeling te voorkomen.

Onmacht van ouders bestrijden vraagt echter om een beter middel dat de ‘pedagogische tik’. Het vraagt van ouders, om anders naar het gedrag te kijken van hun kind. Veel ouders nemen het te persoonlijk en belanden daarmee in een machtsstrijd. Zie het opgroeien van je kind als een leerproces. En jij bent er om je kind te helpen om zijn gedrag te leren sturen.

Nu klopt het wel, dat woorden bij jonge kinderen nog vaak te kort schieten. Je kunt daarom best ook wel fysiek handelen. Maar dat betekent nog niet het uitdelen van een tik. Veel beter is het om de hand van je peuter weg te halen en te zeggen: “hier moet je afblijven”,  “Slaan mag niet”, of wat maar passend is in de situatie.

En als je kind dat moeilijk vindt, pak je je kind op en zet hem ergens anders neer. Of je zet het betreffende voorwerp weg. Blijf rustig als je kind niet luistert, kijk wat je kind nodig heeft, wat helpt. Als je dat kunt,  vind je veel betere alternatieven dan het uitdelen van een tik.

PS Je vindt het betreffende artikel hier. Gelukkig hebben enkele vertrouwensartsen een goede reactie geschreven in hetzelfde medische vakblad, deze vind je hier.

Jouw reactie lees ik graag hieronder. Bedankt alvast.

Karla Mooy

Heb jij een pittig kind? Ik weet hoe dat is én ik kan je helpen om het opvoeden van jouw kind makkelijker te maken. Neem contact met me op als je wel wat hulp kunt gebruiken.

  • Moeder met pubers schreef:

    “Een kind moest vooral gehoorzaam zijn. Maar inmiddels hebben we toch voldoende wijsheid om in te zien, dat het daar niet om gaat? Laten we er vooral voor zorgen dat al het goeds wat van nature in een kind zit ‘ingebakken’ tot uiting kan komen.”, dat werkt leuk tot ze een jaar of 10 zijn. Daarna wordt het toch echt wat lastiger.

    Ik ben tégen mishandeling hoor, maar absoluut vóór de corrigerende tik. Ikzelf heb ze gekregen vroeger van mijn vader (altijd netjes op de kont) en mijn vader kreeg ze, zijn vader kreeg ze, eigenlijk iedereen die ik ken kreeg ze.

    Tegenwoordig mag het niet meer en ik heb nog nooit zoveel vervelende, ongehoorzame, irritante en vooral betweterige arrogante grootbek kinderen bij elkaar gezien als de generaties vanaf de jaren 90, waarbij vooral naar het kind geluisterd moet worden.

    Daar ben ik het niet mee eens. Een kind kan niet een weloverwogen beslissing nemen. Een kind zal alles exact zo draaien dat het zijn/haar eigen voordeel ermee zal bereiken. Als ouder zijnde dien je daar richting aan te geven. Die richting geef je door duidelijk leiding te nemen en dat houdt in dat de kinderen moeten volgen. Ja… moeten…

    In elk ander geval zal het al gauw ontluiken in het feit dat de kinderen de lakens uitdelen in huis. Wat me niet wenselijk lijkt.

    Ik geloof in de eerste plaats in praten, overleg en op een rustige manier oplossingen zoeken.
    Echter weet ik uit ervaring dat er kinderen zijn die ‘kroketten in hun oren’ hebben en alleen maar blazen over ‘ik wil, ik wil, ik wil’, daarop heb ik maar 1 reactie : Je wil zit op je bil !

    Het is hier in huis bij 1 spreek ik je aan. Bij 2 heb je een waarschuwing, 3 is strike you’re out !

    Wie niet luisteren wil, moet maar voelen.

    Je enige werkelijke doel als ouder is een fatsoenlijk functionerende volwassene afleveren aan de maatschappij.
    Een kind is gauw gelukkig als het maar krijgt wat het wil. Een kind is gauw ongelukkig als het niet krijgt wat het wil. Het geluk van een kind is dus niet stabiel en geen graadmeter van wel of geen gedegen opvoeding.

    • Karla Mooy schreef:

      Hallo Moeder,
      Je bent vrij om je eigen mening te hebben. Ik ben het niet met je eens. De misvatting is dat als je niet straft en optreedt, dat de kinderen doen wat ze willen in de zin van geen rekening houden met een ander. Mijn ervaring en die van de ouders, die ik begeleid is juist andersom. Als je kind zich gehoord, gezien en erkend voelt zal het vanzelf ook rekening met jou willen houden en naar jou luisteren. Mijn ervaring is dat egoïsme voortkomt uit het gevoel ‘je eigen deel veilig te moeten stellen omdat een ander dat niet doet”. Door de aanpak die ik voorsta groeien kinderen juist op tot zelfstandige en verantwoordelijke burgers. De kinderen, die jij ziet die zich misdragen zijn niet op deze manier opgevoed, maar zijn teveel aan hun lot over gelaten. Dat is wat anders. In mijn visie is het net zo belangrijk dat je kind naar jou luistert als dat jij naar je kind luistert. En dus niet dat ouders alleen naar hun kind zouden luisteren en hem of haar zijn zin moeten geven. Absoluut niet. Lees mijn blogs nog maar eens goed door.
      Jouw visie gaat uit van macht (ouder is immers uiteindelijk de baas), die van mij van verbondenheid. Daar geloof ik niet allen in, ik zie elke keer weer dat het werkt.
      Hartelijke groeten
      Karla

  • Moeder met pubers schreef:

    En terugkomend op de generaties voor ons die wel degelijk de corrigerende tik ontving thuis :

    Heel het land is opgebouwd door deze mensen. Die WEL de discipline vanuit huis meekregen. Mede door de sociale controle. Als je buurman je betrapte kreeg je een draai om je oren en als dat thuis bekend werd kreeg je het thuis nogmaals voor je kiezen.

    Tegenwoordig roepen we de buurman ter verantwoording, wat de boodschap naar het kind afgeeft dat ze lekker mogen doen wat ze willen en ze toch wel door pappie of mammie beschermd worden.
    Daarmee geef je niet af dat bepaald gedrag onwwenselijk is, je geeft alleen af dat ookal vertonen ze ongewenst gedrag, ze er vooral niet door derden op aan gesproken hoeven te worden.

    Foute boodschap i.m.o.

  • >

    Door de site te te blijven gebruiken, ga je akkoord met het gebruik van cookies. Privacyverklaring

    De cookie-instellingen op deze website zijn ingesteld op 'toestaan cookies "om u de beste surfervaring mogelijk. Als u doorgaat met deze website te gebruiken zonder het wijzigen van uw cookie-instellingen of u klikt op "Accepteren" hieronder dan bent u akkoord met deze instellingen.

    Sluiten