Waarom je kind niet stopt met huilen of schreeuwen

Je bent toch zo duidelijk denk je dan. Je geeft duidelijk aan dat je kind nu moet stoppen met zeuren of huilen of schreeuwen. Je zwicht niet, je bent duidelijk en streng. En toch… je kind gaat gewoon door. Heel irritant vind je. Je doet wat je hoort te doen en toch werkt het niet. Frustrerend gewoon. Hoe komt dit nou?

Gisteren zag ik het weer gebeuren. In de supermarkt waar ik was voor mijn boodschappen liep een vader met een huilende peuter, een jongetje van een jaar of 2. Wat eraan vooraf gegaan was weet ik eerlijk gezegd niet precies.

De vader probeerde zijn zoontje tot stilte te manen: “Nu is het klaar”.

Dat zeggen ouders heel vaak tegen hun kind. Hoor je het jezelf zeggen? Als je het mij vraagt is het een soort toverwoord waarvan je hoopt dat je daarmee kunt zorgen dat je kind ophoudt met het irritante gedrag :).

Maar helaas…. Ook in dit geval werkte het niet. Nadat de vader het gezegd had, liep hij bij het jongetje vandaan. Die op zijn beurt weer hard huilend en schreeuwend achter zijn vader aan liep.

De vader dacht “Ik moet nog duidelijker zijn”. Dus hij gaat op zijn hurken voor zijn zoontje zitten en zegt: “Hidde, stop nu. Het is nu klaar, je moet nu stoppen”.

En enkele tellen later “Stoppen nu”.

Hij keek hem daarbij streng en dwingend aan. Vervolgens wijdde hij zich weer aan de boodschappen.

Helaas. Het werkte niet. Uiteindelijk ging de vader afrekenen en vertrok hij met nog steeds een huilend kind.

Herkenbaar?

Wat was er nu aan de hand?

Simpel. Het jongetje voelde zich totaal niet gehoord en begrepen. Alleen maar afgewezen. Wat zijn verdriet en frustratie nog groter maakte. Met als gevolg dat hij alleen maar harder ging huilen.

Wat de vader had kunnen (moeten) doen is echt contact maken met zijn zoontje. Hem eventueel even oppakken.

En erkenning geven. “Jij wilde zo graag een karretje en nu zijn ze op, stom he. Ik snap wel dat je nu boos bent” of “Ik weet het lieverd, je wil heel graag de dinosauruskoekjes. Dat snap ik. Maar die hebben we nu niet nodig. Een andere keer. Vandaag hebben we wortels nodig, ga je me helpen om ze af te wegen?”

Dan is er verbinding en voelt het kind zich begrepen. Het is oké wat hij voelt. Je mag dingen willen ook al krijg je ze niet.

Als ouder verwarren we begrip vaak met toegeven. Maar dat zijn twee verschillende dingen. Én je toont begrip, empathie én je houdt vast aan je grens.

Keur ik die vader nu af? Nee. Helemaal niet. Hij is zich gewoon niet bewust van wat er gebeurt Hij doet zoals de meeste ouders doen. Omdat ze het zo aangeleerd krijgen. Omdat dat het voorbeeld is dat je om je heen ziet en vaak ben je zelf ook zo opgevoed.

Je leert dat jij je kind je wil kunt opleggen door duidelijk en streng te zijn. Ongewenste reacties (huilen of zeuren bijvoorbeeld) te negeren. Maar zo werkt het niet. Je kind heeft geen stopknop waar je op kunt drukken door “Stop” te zeggen, of “Het is klaar nu”.

Wat overigens ook nog een rol hierbij speelt is dat we als ouder soms te gehaast zijn en teveel ‘in ons hoofd zitten”. Er moet nog van alles, boodschappen, koken, enz. Dan komt het je gewoon niet uit als je kind gaat huilen of dwarsliggen.En dan heb je de illustere hoop dat je door duidelijk te zeggen dat je kind moet stoppen, dat dit zal helpen. Helaas.

Dus de eerstvolgende keer dat jij jezelf in zo’n situatie terugvindt, onderdruk dan eens de neiging om te zeggen “Klaar nu. Stoppen”. Maar probeer echt contact te maken en te luisteren naar wat je kind dwarszit. Zorg dat je kind zich begrepen voelt.

Ik merk altijd weer bij mijn klanten dat zo’n kleine verandering een wereld van verschil kan maken.

Vind je dit een goeie tip? Pas je hem al toe en werkt het ook bij jou? Laat het hieronder weten. En deel dit artikel via de shareknop, zodat nog veel meer ouders er hun voordeel mee kunnen doen. Dank je wel!

 

Karla Mooy

Heb jij een pittig kind? Ik weet hoe dat is én ik kan je helpen om het opvoeden van jouw kind makkelijker te maken. Neem contact met me op als je wel wat hulp kunt gebruiken.

  • Annette schreef:

    Dat klinkt heel logisch en in de gegeven voorbeelden ook. Maar mijn kind gaat altijd heel hard huilen als iets niet mag. Vandaag doet ze brutaal. Ik geef aan dat het niet oké is dat ze zo tegen me praat en daarna begint het brullen . En dan?

    • Karla Mooy schreef:

      Hallo Annette,
      Wat ik bedoel in het artikel is dat je eerst erkenning geeft. Ik weet niet hoe oud je kind is, maar brutaal zijn is vaak gewoon een uiting van een emotie. Je kind vindt het moeilijk te accepteren dat iets niet mag bijvoorbeeld. Je kunt dan zeggen ‘Je wil dat echt heel graag, he. Het is ook lekker. Jammer nou, dat het niet op ons lijstje staat. Maar weet je, straks als we thuis zijn krijg jij van mij een koekje.’ Bijvoorbeeld. Snap je?
      En ja, het is geen tovermiddel, het kan zijn dat je kind nog even doorbrult. Er kan ook iets anders achterzitten, als je kind moe is, kan ze vaak niet meer stoppen. Dan moet je het even accepteren en zo snel mogelijk thuis zien te komen. Of proberen je kind af te leiden door de aandacht op iets anders te richten.
      Heb je hier wat aan, Annette?

    • Masie schreef:

      Geef de ruimte om te huilen. Misschien zit uw kind langer hier mee en nu moment is om alles eruit te gooien. Het is vervelend i know. Maar blijf op goede manier aan geven

  • Karlijn schreef:

    Jouw tips klinken heel begrijpelijk. En ik moet zeggen dat we veel al toepassen. Echter huilt onze dochter om bijna alles. Zit haar sok niet goed, komt ze jengelend “sohohok”. Terwijl ze het ook kan vragen “mama wil je mijn sok goed doen”. Als ik bij haar hurk en zeg dat ze het beter kan vragen ipv meteen te gaan huilen, vraagt ze het huilend. Ik help haar uiteraard dan. De volgende keer is het weer hetzelfde liedje. De sok is slechts een voorbeeld. Ze diet dit met alles.
    Ze doet dit alleen thuis. Op de creche kan ze wel normaal dingen vragen.
    Hoe gaan we hiermee om? Want ze huilt en huilt en huilt. Ik word er af en toe niet goed van.

    • Karla Mooy schreef:

      Hallo Karlijn,
      Ik kan van hieruit moeilijk zien wat de reden is dat ze zo doet. Er kunnen verschillende dingen aan de hand zijn, het helpt om daar eens goed over na te denken. En haar te observeren.
      Het kan bijvoorbeeld zijn dat ze jaloers is op een jonger broertje of zusje en ook graag ‘klein’ wil zijn.
      Het kan ook zijn, dat het vooral ’s ochtends gebeurt en dat ze moeite heeft om de dag te starten.
      Het kan ook zijn dat ze onbewust jullie weerstand ervaart, dat het ‘er niet mag zijn’ eigenlijk. Gek genoeg houdt dat het juist in stand. Dus kijk of je het kunt accepteren. En natuurlijk kun je ook alternatieven aanbieden.
      Wat ik zou doen is het voor haar ‘hervertalen’ en ondertussen doen wat ze vraagt. ‘mama, wil je mijn sok goed doen? Ja, natuurlijk lieverd, kom maar hier’ bijv. Dus je blijft het wel herhalen voor haar, maar je laat je er niet van weerhouden om te doen wat ze vraagt. De kans is groot dat het dan vanzelf verdwijnt.
      Succes!
      Hartelijke groeten
      Karla

    • Lau schreef:

      oooh dat is echt precies mijn zoon, hoe jij je dochter omschrijft. precies zo gaat het hier ook 😞 waarom alles en alleen maar huilen

  • M schreef:

    Mijn kinderen hebben continu ruzie met elkaar, het zijn allemaal jongens in de leeftijd van 1,bijna 3 , 4 en een van 8 ik heb al zoveel geprobeerd maar het lijkt allemaal niet te werken , ik word er soms zelf gillend gek van omdat ze over echt alles ruzie hebben, mijn zoontje van 2 huilt en schreeuwt ook de hele dag door hij gaat binnekort naar het ziekenhuis om zijn oren na te laten kijken. Hoe voorkom ik die continuïteit van macht tussen hun ?

    • Karla Mooy schreef:

      Je één na jongste heeft natuurlijk wel veel negatieve invloed in zijn situatie. Ik snap dat je daar horendol van wordt, en tegelijkertijd is het natuurlijk ook heel moeilijk voor hem. Ik hoop dat je de oorzaak van zijn huilen helder krijgt.
      Daarnaast is het belangrijk om te beginnen dat je accepteert dat ze ruzie maken. Niet dat je dat goed vindt, of fijn, maar dat je accepteert dat het zo is. Dat je stopt met vechten tegen wat is, want jouw weerstand zorgt voor veel frustratie in jezelf (‘daar gaan we weer …’) en die frustratie, hoe begrijpelijk ook, maakt het alleen maar erger.
      Er zijn twee soorten ruzies: ruzies die ergens over gaan en ruzies die nergens over gaan. In het eerste geval kun je hen helpen zelf oplossingen te vinden. Bijvoorbeeld als ze met hetzelfde willen spelen, dan kunnen ze bedenken hoe ze dat oplossen.
      In het tweede geval is er meestal eentje of twee, die ‘ruzie zoeken’. Dat is een uiting van ongemak, van onbehagen of van spanning. Probeer je in je kind te verplaatsen en te bedenken (of te vragen) wat er aan de hand kan zijn. Een paar voorbeelden: trek (iets moeten eten), dorst, verveling, jouw aandacht en nabijheid nodig hebben, spanning meedragen van dingen die eerder op de dag zijn gebeurd, bijvoorbeeld overprikkeld door school of een activiteit met veel andere kinderen.
      Wat in elk geval helpt is dat je begint met jezelf te kalmeren. Dat werkt door op het gedrag van je kinderen. Zorg dat je geaard bent en helemaal met je aandacht aanwezig bij hen. Dat hebben ze nodig, de verbinding met jou.
      Hopelijk kunt je hier wat mee?

  • Stephanie schreef:

    Onze zoon van bijna twee huilt en schreeuwt ook de hele dag. Hoewel ik vraag wat er is, naar hem luister zover hij het uit kan leggen en hem laat merken dat ik hem begrijp, uitleggen waarom iets echt niet kan en evt. Alternatief verzinnen of afleiden. Helaas. Mochten al deze dingen niet baten.

    • Karla Mooy schreef:

      Hallo Stephanie,
      Nog geen twee, is nog best jong om uit te kunnen leggen wat er scheelt. Dat kan op zich ook frustrerend zijn voor een kind.
      Maar als hij werkelijk zo vaak huilt en schreeuwt, dan moet er ook iets aan de hand zijn.
      Is het alleen als reactie op dingen die hij wil maar niet mag, of moet maar niet wil? Dan zit er niks anders op dan te erkennen en zijn boosheid te accepteren. Het niet weg willen hebben, dat kan helpen, gek genoeg.
      Maar als je denkt dat er meer aan de hand kan zijn, dan is het belangrijk om hem bijvoorbeeld te laten onderzoeken door een kinderarts. Want er kan een lichamelijke reden zijn die hij niet kan uitleggen. Of hij kan last hebben van een allergie.
      Dat kan ik hiervandaan natuurlijk ook niet weten, maar ik zou het wel goed uitzoeken als ik jou was.

  • S schreef:

    Ha Karla,
    We zijn op vakantie en onze jongste van 6 gaat compleet door het lint als ze haar zin niet krijgt. We hebben er net een sessie van onafgebroken krijsen opzitten omdat een spelletje op de Ipad niet werkte. Eerst vriendelijk meegeveerd en vervolgens strafmaatregelen (naar de kamer, Ipad afpakken, zwemverbod) maar ze was niet te bereiken. Echt 2,5 uur volledige kortsluiting. Gillen, schoppen, slaan. Dus uiteindelijk haar de Ipad gegeven, met als voorwaarde dat ze iets zou eten/drinken omdat ze door te laat eten ook hevig kan kortsluiten. Is belonen van slecht gedrag, maar we worden hier weggestuurd als ze zo blijft krijsen en ze is iig stil nu. Er staat wel tegenover dat ze vandaag niet mag zwemmen en straks gaan we het betreffende spelletje van de Ipad afhalen tijdens een autorit, we kunnen haar onmogelijk hier nogmaals de tent bij elkaar laten gillen. Het is elke ochtend raak en we zitten hier nog ruim een week, hoe los ik dit op zonder haar steeds haar zin te geven én zonder dat ze weer gilt? Thuis zou ik voet bij stuk houden, maar daar is het minder hevig. Ze is ook een tikje ontregeld door het vakantieritme. Alvast bedankt!

    • Karla Mooy schreef:

      Ze is duidelijk overprikkeld door de vakantie en waarschijnlijk ook door de hoge temperatuur.
      Ik zou haar niet straffen door haar niet te laten zwemmen, daar maak je het jezelf alleen maar moeilijk mee.
      Eerlijk gezegd zou ik haar meegenomen hebben naar het zwembad, de kans bestaat dat ze dan letterlijk en figuurlijk afkoelt.
      Het kan ook zijn dat het te druk is in het zwembad. Dan is een lauwe douche ook een optie. Of een meertje of rivier waar het niet zo druk is.
      Het is essentieel dat zij begrijpt dat jij begrijpt dat ze dit ook niet wil, maar dat ze niet meer kon stoppen.
      Zorg voor maximale duidelijkheid. Hoe ziet de dag eruit? Wanneer mag ze op de iPad en wanneer zwemmen, enz.
      Dat perkt jullie wel in natuurlijk, maar kan veel rust opleveren.
      En gebeurt er weer zoiets: bedenk dan dat ze het niet kan handelen als er iets onverwachts gebeurt. Straf haar niet, want dat werkt alleen maar averechts.
      Overleg met haar wat haar kan helpen te kalmeren, zoals bijv. in het water gaan, onder de douche o.i.d.

  • Denise schreef:

    Hallo Karla,

    Sinds een week of 3 heeft onze dochter van 4,5 jaar vreselijke driftbuien. Ze schreeuwt letterlijk
    alles bij elkaar, is dan ook heel verdrietig en niet tot bedaren te krijgen. Het begint elke ochtend met het aankleden, al haar kleding is opeens niet meer goed. Lelijk, stom, te strak, te los etc..
    Ze raakt er helemaal van overstuur en wat we ook proberen; gerust stellen, troosten, straffen, meeveren.. het wil allemaal niet helpen. Ze kan wel een half uur non stop gillen. Zo hard dat ik de ramen en deuren in huis dicht maak bang om problemen met de buren te krijgen.
    Zodra ze rustig is proberen we te achterhalen wat er nu in haar omgaat. Ze geeft dan aan dat ze het niet weet en eigenlijk ook niet zo wil schreeuwen. Echter zodra er weer iets gebeurd wat niet gaat zoals zij dat graag zou zien dan begint het hele geschreeuw opnieuw. Meerdere keren per dag.
    Wij lopen inmiddels op onze tenen, bang dat er weer een driftbui aan komt.
    Om haar zo te zien, compleet overstuur en niet tot rust te krijgen breekt mijn hart!

    • Karla Mooy schreef:

      Hallo Denise,
      Ja, dat snap ik. Dat is ook naar.
      Het klinkt alsof ze ergens door overprikkeld is, waardoor er helemaal niets meer bij kan.
      Is ze altijd wel wat pittig geweest of is dit echt nieuw? In het laatste geval wijst het op iets traumatisch dat gebeurd kan zijn en dan heb je gespecialiseerde hulp nodig.
      Is ze altijd wel wat pittig geweest, maar is het nu opeens veel heftiger, dan is ze inderdaad om wat voor reden dan ook meer gespannen dan anders. Omdat er iets veranderd is in haar leven, omdat ze ergens onduidelijkheid over ervaart, o.i.d.
      Als je meer hulp van mij hierbij wil, mail me dan even.
      hartelijke groeten
      Karla

  • Wendy schreef:

    Hoi Karla,

    Ook wij zouden wel een beetje wijsheid kunnen gebruiken. Onze peuter van 2,5 is heel snel overstuur huilend/boos op het moment dat
    – hij iets niet mag
    – hij iets moet doen wat hij niet wil
    Zodra één van deze dingen gebeurt begint hij bijna altijd direct te huilen en/of boos te worden. In het begin was ik (zoals je in je artikel beschreef, heel direct dat hij gewoon moest luisteren). Ik kwam er al gauw achter dat dit voor hem zeker niet werkt. Hij lijkt erg gevoelig te zijn wat dat betreft.

    Ik probeer nu al een tijdje contact met hem te maken als het gebeurt, hem te vertellen dat ik het begrijp en hem troosten/een alternatief aanbieden of uitleggen waarom iets toch echt moet. Ik vraag hem wel eens wat er scheelt maar hij is nog maar net begonnen te praten en meer dan één woord of max. 2 lukken nog niet. (Voor hem ongetwijfeld frustrerend dat hij niet kan vertellen wat er mis is)

    Toch ondanks dat ik erin mee probeer te gaan blijft hij enorm lang hangen in zo’n bui. Hij kruipt bij mij op schoot, slaat zijn armen om me heen en blijft huilen. (Wordt uiteindelijk meer jengelen dan echt huilen). Ik kan hem er niet uit krijgen. Dat is het voornaamste probleem. Zijn er handvaten die ik kan gebruiken om het voor hem makkelijker te maken hier uit te komen of is het gewoon een kwestie van uitzitten tot het veranderd.

    Ook vraag ik me soms af of ik hem wel zo moet laten uithuilen bij me wanneer het een geval is dat hi bijvoorbeeld zijn broertje heeft geslagen/iets heeft gedaan waarvan hij weet dat het niet mag/gevaarlijk Is maar toch doet. Dan gaat hij ineens van (bij gebrek aan een beter woord) “dader” naar slachtoffer.

    Groetjes,
    Wendy

    • Karla Mooy schreef:

      Hallo Wendy,
      Ik denk dat je kind een combinatie nodig heeft van duidelijkheid en begrip. Dus erkenning is belangrijk, maar ook duidelijkheid over wat wat wel of niet mag.
      Accepteer zijn boosheid of huilen. Willen dat het weggaat, dat het ‘over is’, is een valkuil, dat houdt het juist in stand. Dat wil niet zeggen dat je er de hele tijd aandacht aan moet besteden. Je gevoel geeft je wel aan, wanneer hij je nodig heeft, omdat zijn emotie hem ook wat overweldigt en wanneer het klaar is. Dan kan het overgaan in jengelen, omdat hij merkt dat je daardoor beschikbaar bent voor hem. Probeer het niet weg te poetsen, maar ga wel over naar een volgende situatie. “nou, dat was stom. En daarom was je boos. Dat mag. En nu gaan we …. doen”.
      Heb je hier wat aan?
      Groeten
      Karla

      • Wendy Parunakyan schreef:

        Hoi Karla,

        bedankt voor je reactie. Ik ga er mee aan de slag. Ben benieuwd of ik hem zo iets verder kan helpen in het loslaten van zijn verdriet/boosheid als het ergste over is. En het blijft soms idd lastig hem gewoon de tijd te geven rustig uit te huilen maar tegelijkertijd wel belangrijk natuurlijk. Bedankt voor de tips 🙂

        Groetjes Wendy

  • Marre Boerkamp schreef:

    Beste Karla,

    Sinds een week of 2/3 is mijn zoontje van 1,5 van een vrolijke ondernemende dreumes in een gefrustreerde schreeuwende donderwolk veranderd. Hij kan heel lief aan het spelen zijn en dan ineens totaal flippen.

    Ik merkte de laatste tijd steeds vaker dat hij boos kon worden als iets niet lukte zoals hij wilde, maar dat is over de laatste paar weken steeds erger geworden. Op het moment is het de hele dag door dat hij begint te krijsen om van alles.

    – hij wil een bepaalde handeling uitvoeren en het lukt hem niet
    – hij doet iets wat niet mag een wordt daar op aangesproken
    – soms om helemaal ‘niks’

    Ook in bed wordt hij ’s nachts wakker en begint te huilen. Nu al paar keer in de nacht en hij wordt ’s ochtends vroeg wakker en is meteen in een slecht humeur. Troosten, knuffel of speen geven, het is allemaal niet goed, want hij gooit het uit bed of gaat slaan.

    Dat dingen van zich af smijten is nu ook regel geworden in plaats van uitzondering. Of zijn drinkbeker op de kop houden, zodat alles over hem zelf of op de grond valt.

    Ik heb al van alles geprobeerd en twijfelde ook of hij fysiek ergens last van heeft, maar heb toch het idee dat het allemaal frustratie en boosheid is, maar waarom /waarop?

    Soms wil hij wel getroost worden, maar vaker niet en begint hij te spartelen. Als ik hem dan loslaat gaat hij op de grond liggen huilen. Gisteren ben ik er bij weg gelopen en toen terug kwam hij gewoon een rand door zijn lip door zijn hysterische gebuik en geschop.

    Vaak moet ik hem met de stoel van tafel weg schuiven, omdat hij anders al zijn eten op de grond gooit, en laat ik hem maar uitrazen.
    In bed is het na een paar keer proberen te troosten ook genoeg voor mij een laat ik hem ook maar, want als wat ik probeer te doen helpt niet. Hij gaat dan gerust ruim half uur door met huilen of krijsen tot hij moe genoeg is en in slaap valt. Hij wordt dan alleen in dezelfde stemming wakker.

    Ik ben ten einde raad en heb geen idee hoe ik hem kan helpen zijn frustratie en plekje te geven. Wel laten krijsen of soms juist niet, wat is voor mij de beste reactie op zijn gedrag? Ik vind het zo sneu dat hij zich nog niet verhaal kan uitdrukken en zich zo voelt en ik voor mijn gevoel niks kan doen om hem te helpen het een plekje. te geven

    Groeten Marre

    • Karla Mooy schreef:

      Hallo Marre,
      Ik kan me heel goed voorstellen dat je daar wanhopig van wordt.
      Ik kan ook niet precies zeggen waar het van komt. Maar jouw idee dat het pure frustratie is, zou best kunnen kloppen. Het kan zijn dat hij vrij vlot is in zijn (cognitieve) ontwikkeling en daardoor dingen wil die hij nog niet kan. Dat kan een bron van frustratie zijn. Ook het ervaren dat jij dingen kan blokkeren kan hem frustreren. Ik ben niet helemaal thuis in de ontwikkeling van dreumesen, maar misschien is er ook sprake van zo’n ontwikkelingssprong, waar vaak over geschreven wordt.
      Het kan ook zijn, dat er wél lichamelijk iets aan de hand is. Het lijkt mij eerlijk gezegd wel goed om dat uit te sluiten. Door de huisarts of een kinderarts te consulteren. Iemand die ervaring heeft met zulke jonge kinderen.
      Hoe dan ook, het is jouw taak om ermee te kunnen dealen. Dat betekent in de eerste plaats rustig blijven. Accepteer wat er gebeurt en erken zijn emotie. ‘ik hoor je. Je bent heel boos. Dat is oké’. Voor hem is het ook overweldigend en is het fijn om te ervaren dat het bij het leven hoort en dat jij er niet van ondersteboven raakt. Alles gaat voorbij, ook een boze bui. Ik weet dat het makkelijker klinkt dan het is. Toch is het zo dat dit ervoor kan zorgen, gek genoeg, dat het minder lang duurt. Maar dan moet je wel eerst accepteren dat er is wat er is, en niet als trucje om het te laten stoppen. Als je snapt wat ik bedoel 🙂
      Probeer ook uit te vinden wanneer hij zich wel en niet laat troosten. Misschien niet als je dat te snel wilt? Maar wel als je even wacht? Misschien kun je horen wanneer frustratie overgaat in verdriet? Probeer zoveel mogelijk bij hem in de buurt te blijven, ook al kun je niks doen. Jouw aanwezigheid helpt. Desnoods doe je oordopjes in als je werkelijk last hebt van zijn gekrijs.
      Heb je hier wat aan, Marre?

    • Kirsten schreef:

      Ik heb dit exact met mijn zoontje van 2. Je voelt je dan erg machteloos op zo’n moment.
      Het is soms net een tikkend tijdbommetje is waarbij je onwijs op je tenen moet lopen omdat er anders een flinke huil/driftbui volgt.

      • Karla Mooy schreef:

        Dat hoor ik vaak, Kirsten. Logisch.
        Toch is mijn advies: stop met op je tenen lopen en driftbuien voorkomen.
        Want ten eerste werkt het niet. Jij raakt gespannen en dat slaat over op je kind en werkt dus averechts.
        En ten tweede, een huilbui of driftbui is ontlading en kennelijk nodig. Daarna is een kind vaak ook weer heel rustig en meewerkend, misschien herken je dat ook wel.
        Ik geef veel tips waarmee je driftbuien kunt voorkomen, maar daar gaat het niet om. Het is wel een gevolg, dat er (veel) minder driftbuien zijn, maar het is niet het doel, snap je wat ik bedoel?

  • Abigail Houben schreef:

    Hallo, onze zoon van 2,5 kan helemaal flippen als iets niet gaat zoals hij het bedacht had. Begrip tonen, uitspreken wat hij wilde en waarom dat niet kon helpen niks. Soms reconstrueer ik de hele situatie en dan gaat het beter. Dit betekent; jas weer aan, schoenen aan, terug naar de auto, terug in de autostoel, riempjes weer vast en dan maak ik ze weer los omdat hij dat persé wil. Mijn man had ze los gemaakt en hij wilde dat “mama doen”. Ik vind dit heel ver gaan, en ik doe dit dus niet zo vaak. Doe ik het niet, kan hij soms meer dan een uur in zo’n huilbui blijven hangen. Niks helpt, op de mat, naar de gang, en dat doen we pas als we het begrip-station voorbij zijn. Nog meer goede ideeën zijn welkom. Groetjes Abigail

    • Karla Mooy schreef:

      Ja, het kan pittig zijn, Abigail. Wat belangrijk is, is denk ik om veel uit te leggen en voor te bereiden, van tevoren al. Het is nu heel lastig omdat je kind nog zo jong is. Hoe ouder hij wordt, hoe beter je hem leert kennen en ziet aankomen wat er ‘mis’ kan gaan en proberen dat te voorkomen door van tevoren optimale duidelijkheid te bieden. Hoe ouder je kind wordt, hoe meer situaties ook al bekend voor hem zijn, situaties waarin hij al weet waar hij aan toe is, wat hij kan verwachten.
      Dat neemt niet weg dat er regelmatig iets ‘mis’ kan gaan. Dat betekent dat accepteren ook belangrijk is. Hij vindt iets niet leuk, om het zacht uit te drukken, hij kan een situatie niet hanteren en dat is dan even zo. Hoe rustiger je daarin blijft, hoe meer je zijn flippen kunt accepteren, verwelkomen bijna, hoe groter de kans dat het weer wegzakt. M.a.w. accepteren dat een kind flipt hoort er ook bij. Dat is een leerproces, maar hoe beter je dat kunt, hoe minder energie het allemaal kost. En meestal geldt ook, hoe eerder je kind kalmeert.

  • Jorna schreef:

    Waar ik mee zit, is dat mijn dochter van (aankomende maand) 4 jaar gaat huilen (soms weet ik echt niet waarom, misschien heeft ze zich gestoten toen ik op de wc was of ze heeft weer ruzie met haar zusje die een jaar jonger is, soms omdat ze iets niet mag) en dan is ze niet meer aanspreekbaar. Ik vraag wat er is, geen antwoord. Ze kijkt me aan, maar negeert mijn vraag compleet. Ik vraag het nog eens, geen antwoord. En alsmaar huilen (soms krijsen) en huilen en huilen. Ik vraag waarom ze huilt, geen antwoord. Ik word boos, geen antwoord, ik troost haar, geen antwoord. Dan wordt het mij te veel en komt het er vaak op neer dat ze uiteindelijk straf krijgt omdat ze nergens meer antwoord op geeft en me compleet negeert. Waarschijnlijk de slechtste oplossing, maar een jankende, krijsend kind kan ik niet langer dan 15 minuten naast mijn oor verdragen. Plus we hebben nog meer kinderen die er ook knetter van worden. Ik heb echt geen idee wat ik hiermee moet.

    • Karla Mooy schreef:

      De beste manier is meestal om het er op een ander moment over te hebben. Als ze weer rustig is. Bijv. bij het naar bed brengen, als ze niet te moe is. Of een ander momentje met haar samen. Het kan heel goed zijn dat ze zo overweldigd wordt door haar emoties, dat ze even niks meer kan hebben. Dus in het moment kun je wellicht beter even helemaal niks doen. Hooguit iets zeggen als ‘ja, dat is niet leuk, he’. of ‘niet leuk, dit’ oid. Het gaat niet zozeer om de woorden, meer dat ze merkt dat je haar gevoelens erkent. En verder zeg je niks, want dat maakt het alleen erger. Het zou goed kunnen zijn dat het dan eerder stopt.
      Juist jouw weerstand en dat je het weg wil hebben (heel begrijpelijk overigens) houdt het in stand en laat een bui langer duren.
      Probeer het maar eens uit 🙂

  • Anique schreef:

    Beste Karla,

    Wat fijn om je advies te lezen.
    Misschien heb je ook raad m.b.t. het volgende.
    Wanneer mijn dochter (3 jaar) niet luistert (bijvoorbeeld samen het speelgoed opruimen) dan zet ik haar bij drie keer niet luisteren even op de gang. Dit veroorzaakt dan veelal tranen en soms ook boosheid. Als ik dan weer naar haar toe ga dan roept ze dat ik weg moet gaan. Dat doe ik dan. Ik wacht dan even en ga weer terug. Dat kan soms een paar keer gebeuren tot ze wel mijn toenadering accepteert en ik met haar kan afspreken dat ze een volgende keer wel helpt met opruimen als mama dat vraagt. Ik geef haar dan altijd een knuffel.
    Nu vraag ik mij af of het wel goed is om weg te lopen als mijn dochter dat huilend schreeuwt. Ik wil haar niet opleggen dat ze dan mijn nabijheid moet accepteren, maar door bovenstaande begin ik te twijfelen. Mogelijk schreeuwt ze dat ik weg moet gaan maar is het niet goed voor haar (gevoel van afwijzing?). Uiteraard moet ze ook leren dat er ook wel soms regels zijn. (Wij hebben een behoorlijk losse opvoeding, maar bepaalde zaken (samen opruimen, niet slaan bijv. daar zijn we wel duidelijk en consequent in.
    Ik ben heel benieuwd naar jouw kijk en advies op bovenstaande. Hartelijke groet Anique

    • Karla Mooy schreef:

      Je dochtertje vindt het, denk ik, niet leuk dat je haar je wil wilt opleggen. Het duurt een tijdje voordat de strijd in haar zo ver gezakt is, dat ze wil doen wat jij vraagt. Roepen dat je weg moet is een manier om invloed op jou te hebben, dus iets ’terug’ te doen. Zo moet je het denk ik, zien.
      Als een kind erg boos is, kan dat wel onveilig voelen voor een kind inderdaad. Dan kun je zorgen dat je bijv. in het zicht blijft van haar.
      Als je kind niet luistert, kun je ook eens onderzoeken wat er aan de hand is. Of kijken wat wél helpt, bijv. er een spelletje van maken. Of een vaste afspraak maken. “kijk, de klok zegt dat het tijd is om op te ruimen” of “we kunnen pas eten als het hier opgeruimd is. Help je even mee?”
      Hartelijke groeten
      Karla

  • Victoria schreef:

    Hallo,
    Ik zou graag advies willen bij een meisje van 1.5jr. Zij huilt vaak, met name wanneer ze haar zin niet krijgt. Vaak is het ook nog eens lastig om te beoordelen wat ze nou precies wilt omdat ze te klein is om dit duidelijk te maken en we haar vaak niet begrijpen. Even uit huis met haar of boodschappen doen is vaak lastig omdat ze veel dingen om zich heen ziet en dan ook veel wilt doen, maar dit gaat vaak niet samen. Ook gevaren ziet ze nog niet in, dus vaak moeten we haar wel restricties opleggen omdat er anders ongelukken gebeuren. Ook hierop reageert ze altijd door erg theatraal te huilen.
    Hoe kan je hiermee het beste omgaan?
    Haar altijd dr zin geven is geen optie, maar een uur met een huilend kind in het openbaar rondlopen is ook vervelend.
    Hoe kunnen we haar dit het beste leren?
    Dank voor het advies.
    Mvg Victoria

    • Karla Mooy schreef:

      Hallo Victoria,
      Je zult het moeten doen met de keuzes die er zijn. Met een meisje van anderhalf kun je nu eenmaal nog niet zo goed afspraken maken. En erachter komen wat er aan de hand is, doe je inderdaad door haar goed te observeren en door te experimenteren met wat wel en wat niet werkt.
      Natuurlijk moet je haar restricties opleggen voor haar eigen veiligheid, dat is je taak als ouder. Als jij daar rustig op reageert, maar wel duidelijk, dan leert ze dat ook accepteren. Geef erkenning voor wat ze wil (ze verstaat meer dan je denkt), zeg iets in de trant van dat het jammer is dat dat niet kan, want het is gevaarlijk en dat is dan dat. Dus empatisch, maar wel duidelijk. En zit daar verder niet mee. Laat haar even boos zijn of gefrustreerd. Dat mag. Het leven is niet altijd leuk, maar het gaat ook weer voorbij. Dus sta daar wat laconiek in, om zo maar te zeggen.
      Heb je daar wat aan, Victoria?

  • Shana schreef:

    Hoi,

    Onze zoon van bijna 5 jaar huilt tegenwoordig om alles. Als hij zich moet aankleden, tandenpoetsen, eten, douchen etc. Als hij iets wil wat op dat moment niet kan of gewoonweg niet mogelijk is. Dit is ontzettend vermoeiend en ik merk dat ik niet weet hoe ik hier goed mee moet omgaan. Soms zegt hij zelfs: “Zie je nu wel dat ik niets kan”. Wij proberen altijd erg positief te zijn, maar soms lukt dat ook niet als hij steeds huilt. Hij is daarbij ook erg gevoelig. Ik ben op zoek naar een aantal tips. Hoe kunnen wij ervoor zorgen dat hij niets steeds om alles moet huilen?
    Groetjes Shana

    • Karla Mooy schreef:

      Hallo Shana,

      om te beginnen: als jij wilt dat iets ophoudt, gaat het juist door. Dus geef je weerstand op en omarm dat dit is wat gebeurt. En doe je best om hem te begrijpen.
      Zo ervaart je zoontje dat hij mag zijn zoals hij is.
      Vervolgens kun je kijken wat hij moeilijk vindt en uitzoeken hoe je hem daarbij kunt helpen. Alles is een leerproces, zeg ik altijd.
      Eigenlijk raad ik je aan om verschillende tips, die ik deel in mijn blogs, te gaan toepassen.
      Wat je zoontje nodig heeft is acceptatie, erkenning, gezien en gehoord worden en veel duidelijkheid. Hij heeft behoefte om zelf te mogen bepalen én om te weten waar hij aan toe is.

      Veel succes,

      Shana.

  • Pauline schreef:

    ik vind dit een vreemde manier van een tip verwoorden. De inhoud is waardevol, maar je schrijft verder zelf dat je niet weet wat er aan voorafging. En je weet dus ook niet hoe de vader al evt. uitgebreid heeft gepraat met het jongetje en op welke manier. Jij pakt 1 moment uit de hele situatie en wijst de vader daarop af. Dat vind ik niet eerlijk. Ik zelf voed mijn kinderen heel open op en praat altijd helemaal op hun niveau, benoem hun gevoelens, stel me super begripvol op, maar toch heb ik regelmatig een krijsend kind. En waarom? Om het nu eenmaal niet altijd de zin kán krijgen. En dat gaat over heel diverse dingen. De ene keer omdat grote broer niet mee wil spelen, de andere keer omdat één van hen een tijdschriftje uit de winkel wil en dat niet gaat krijgen, dan weer omdat het een 10e boterham wil terwijl het al een uur aan het eten is en er afgesproken is samen dat die 9e echt de laatste zou zijn, niet alleen ivm de tijdsduur van eten en dat er ook andere dingen gedaan moeten gaan worden die dag, maar ook ivm gaatjes in de tanden…. en zo kan ik nog een hele berg aan reden bedenken waarom kinderen regelmatig lopen te krijsen en te huilen terwijl je als ouder toch echt alle pedagogiek en liefdevol-natuurlijk ouderschap erop los hebt gelaten.

    Je zegt wel dat je de vader niet veroordeeld, maar vervolgens schrijf je dat hij zich er gewoon niet van bewust is hoe hij handelt en dat hij dat zo doet omdat hij dat zo geleerd heeft. Ik vraag me echt even af of je voor het schrijven van deze tekst een oprecht gesprek gevoerd hebt met deze vader? Want om dit nu zo vooringenomen te plaatsen vind ik eigenlijk gewoon laag. Je kent de man niet, zijn geschiedenis niet en wat er aan de situatie vooraf ging niet.

    Verder heeft de manier van praten ook erg te maken met de leeftijd van je kind. Heb je er eentje van 8 dan kun je langere uitleg geven en proberen samen echt te kletsen over iets dat ontstaat. Loop je met een kind van 3 in de supermarkt dan kan ‘nu stoppen met huilen’ heel goed zijn. Grotere uitleg kan een kind van die leeftijd niet verwerken terwijl het al over de toeren is. Je kunt hele verhalen ophangen in zo’n situatie, maar dát gaat dus echt niet werken. De verbinding wordt echt niet altijd enkel door de ouders afgesneden door onhandig, onbewust gedag. Misschien was dit wel een heel bewuste vader die al een half uur alles uit zijn tenen had gehaald en er op het moment dat jij hen samen zag niets meer over was om het huilen nog anders te benaderen. Daar wel eens aan gedacht?

    • Karla Mooy schreef:

      Hallo Pauline,

      ik snap je reactie. En ook dat het zo overkomt. Ik bedoelde het meer als illustratie van wat ik vaak zie gebeuren en waarvan ik weet dat het kan helpen als je het anders doet.
      Het is wat mijn indruk was. Het kind voelde zich naar mijn idee totaal niet gehoord, de vader maakte ook niet de indruk dat hij werkelijk had geluisterd naar zijn kind. Maar strikt genomen heb je gelijk, ik kan niet 100% zeker weten wat eraan vooraf is gegaan.
      En veroordelen doe ik zeker nooit. Het maakt me juist altijd boos als dat gebeurt, want ik weet dat ouders hun best doen. En dat het lang niet altijd makkelijk is. Weet ik alles van 🙂

  • Riiann schreef:

    Hallo, onze zoon van 1, 5 jaar heeft de laatste weken ook last van boze buien. Als er iets gebeurd wat hem op dat moment niet zint gaat hij voor je op de grond zitten gillen. Dit gillen gaat echt door merg en been. Daarnaast stoot hij zijn eigen hoofdje dan op de grond. Dit kan soms bijna een hele dag lang duren. Nu zetten we hem vaak apart en zodra hij dan rustig is mag hij weer bij ons zitten. Dit helpt vaak thuis wel. Echter, bij de gastouder houdt hij zijn boze buien nog langer vol. Ze zet hem ook weg als hij schreeuwt ook omdat alle andere kindjes daar last van hebben en pakt hem ook weer bij de groep zodra hij stil en rustig is. Alleen daar zet hij door.. Hij gaat opnieuw voor haar op de grond zitten en begint weer met krijsen en schreeuwen. Dit soms hele dagen. Wat zouden we hieraan moeten doen? Hij krijgt daar echt meer dan genoeg aandacht en begrip (meer aandacht als thuis vrees ik). Ik ben bang dat als dit zo doorgaat ik binnenkort op zoek moet naar een andere gastouder.

    Ik hoop dat je hier wat tips voor hebt

    • Karla Mooy schreef:

      Dat weet ik niet zo goed, Riiann.
      Dit gaat wel ver, ik ben geen expert in hoofdbonken eerlijk gezegd.
      Het zou kunnen zijn dat het thuis sneller over is, omdat hij zich daar veiliger voelt. Het kan een teken zijn dat hij zich niet veilig voelt bij de gastouder.
      Maar zeker weten doe ik dat niet.

  • Ash schreef:

    Hallo Karla,
    Ik lees veel dingen die ik ook in mijn zoon herken. Hij is 2 en wilt de hele dag zijn zin krijgen. Als hij even geen aandacht krijgt begint hij zichzelf te slaan in het gezicht, op een best wel harde manier. Als ie iets niet mag begint ie zeurend te huilen en dat gaat dan lang door. Als we contact met hem willen maken luistert hij niet maar kijkt hij de andere kant op. Zijn eten laat ie voor zich staan tot we het hem met wat dwang geven. Het is allemaal erg moeizaam. Heb je tips wat we kunnen doen?

    • Karla Mooy schreef:

      Nee, daar heb ik geen kant en klare tips voor, Ash. Ik kan hier vandaan niet zien wat er met hem aan de hand kan zijn. Ik vind het in zijn eigen gezicht slaan wel bijzonder, dat ben ik nog niet eerder tegen gekomen. Ik raad je toch aan als het zo enorm moeizaam is en hij zulk ‘vreemd’ gedrag laat zien, om naar de huisarts te gaan voor overleg.
      Verder kunt je natuurlijk kijken welke tips er in mijn blogs staan en kijken wat het oplevert als je ze toepast.
      Vriendelijke groet
      Karla

  • Renée van Hoof schreef:

    Bedankt voor de tip!
    Mijn dochtertje van 6 jaren jong heeft deze erkenning hard nodig en vraagt daar ook gerust om.
    Ze vraagt ook vaak waarom zij wel naar mij moet luisteren en niet andersom.
    Sinds kort huilt ze vaak met haar frustratie, waarom ze nog klein is en niet volwassen…( Zodat ze alles zelf mag beslissen).
    Hoe leg ik haar het beste uit, hoe deze verschillen zijn en waarom..
    Ze is erg intelligent en denkt veel na.
    Mvg Renée van Hoof.

    • Karla Mooy schreef:

      Misschien moet je eerst nog meer luisteren en erkenning geven voordat je gaat uitleggen. Eigenlijk is haar boodschap ‘ik wil niet dat anderen steeds voor mij bepalen’. Dit erkennen is belangrijk. Plus haar veel ruimte geven om zelf te bepalen en haar eigen leerproces te doen.
      En soms kan het niet anders. De school is zoals hij is. Maar dat kun je best stom vinden, als ouder mag je dat ook best stom vinden. Waarom niet. En soms moet je zelf de baas spelen omdat het nodig is voor haar veiligheid of gezondheid. Daarvoor heeft ze dan ouders nodig. Snap je? 🙂

  • Suzanne schreef:

    Dit gedrag hier boven vertoont mijn dochter dus ook! Continue driftbuien en echt krijsen aan een stuk door als ze haar zin niet krijgt, word echt langzamerhand echt radeloos ervan, ik weet dat ze een temperamentje heeft maar ik vraag me af wat langzamerhand normaal gedrag is.

    • Karla Mooy schreef:

      Tja, wat is normaal? En als het niet normaal is, wat dan?
      Heel soms is er zoveel aan de hand dat mijn hulp niet genoeg is, maar dat gebeurt eigenlijk nooit. Dat is in al die jaren denk ik 2 x gebeurd.
      Dus ik ga ervanuit dat mijn begeleiding jou ook kan helpen om dit op te lossen. Of in elk geval aanmerkelijk te verbeteren. Stuur me even een mail als je meer overleg wilt, Suzanne.

  • Rowan schreef:

    Hallo, mijn zoon van 2 heeft regelmatig echt driftbuien als iets niet mag of bijv bijna iedere ochtend. Hij wordt iedere dag vroeger wakker, eerst was het vaak 6.00-6.15 maar nu is het vandaag dus 5.20 en dan begint het schreeuwen en stampen en slaan. Wij zijn een aantal keer boos geworden en riepen inderdaad stoppen nu! Klaar! Tot ik net je artikel las en het rustig ging proberen. Ik snap dat jij uit bed wil als je wakker bent maar het is echt nog te vroeg. Hij werd wel verdrietig maar het Schreeuwen stopte. Heb je hier verder nog tips voor? Ik wil dat hij voortaan langer in bed blijft want wij zijn echt kapot. Heb ook een slaaptrainer langs z’n bed staan.

    • Karla Mooy schreef:

      Het gaat erom dat je erachter komt wat er aan de hand is. Is hij werkelijk uitgeslapen bijvoorbeeld? Misschien helpt het in dat geval als hij iets later gaat slapen. Is hij juist helemaal niet uitgeslapen, dan kan het zijn dat hij te laat gaat slapen, te vermoeid is en daardoor onrustig slaapt en eerder wakker wordt.
      Is zijn kamertje verduisterd of wordt hij wakker van het licht? Probeer dan verduisteringsgordijnen.
      Wakker worden is op zich normaal voor een kind tijdens de nacht. Het kan ook zijn dat hij niet verder kan slapen omdat hij naar jullie toe wil. Dan kun je voor hem een plekje op je eigen slaapkamer maken waar hij verder kan slapen.
      Tenslotte helpt het om te bedenken dat dit tijdelijk is. En is de beste oplossing misschien om zelf (veel) eerder naar bed te gaan, zodat je zelf eerder opstaat. En je dag dus naar voren haalt. Je hebt dan vrije tijd voor de werkdag begint i.p.v. erna. Zo kun je er ook naar kijken 🙂
      Heb je hier wat aan, Rowan?

  • Eline schreef:

    Beste Karla,

    De tips die je geeft werken goed, dankjewel! Echter heb ik een aanvullende vraag. Onze dochter van 3 wil graag met andere kinderen spelen, maar wanneer de andere kinderen iets doen wat zij niet wil, of iets anders doen dan zij, wordt ze erg boos, huilt ze, ligt ze op de grond of komt ze naar ons toe. Ze stopt in het geheel met spelen en wil vaak niet meer verder. Hoe help ik haar met deze situaties om te gaan?

    Groeten Eline

    • Karla Mooy schreef:

      Om te beginnen kun je erkennen wat er aan de hand is. Haar emoties benoemen en accepteren. En verder even niet fixen. Het is een leerproces voor haar. Het helpt al enorm als haar emoties benoemd worden en ‘er mogen zijn’.
      Vervolgens wacht je tot ze rustig is en vraag je wat ze wil. Misschien wil ze verder spelen, misschien niet. Als het zo uitkomt, kun je aangeven, dat het niet leuk is, maar dat het nu eenmaal gebeurt dat anderen niet willen wat jij wil.

  • Dirk Strompers schreef:

    Hey, mijn tweeling huilt ook dagelijks. Zoontje al wat meer dan mijn dochter, maar ze zijn nu 2,5 en je kan nog zoveel uitleggen als je wil, ze verstaan het gewoon nog niet. Nu geen koek omdat papa worteltjes nodig heeft?? Dat werkt hier nog niet 🙂 En trouwens, in de winkle valt het wel mee.
    Het is eerder thuis waar het stroef zit. Zeuren om alles en nog wat hoort er nu eenmaal bij vrees ik. De oordopjes ook.
    Het enige wat helpt is er constant aandacht aan schenken en ze bezig houden, maar dat gaat helaas niet altijd.

    • Karla Mooy schreef:

      Of dat laatste waar is, betwijfel ik. Ik denk dat het heel goed en gezond is als kinderen zichzelf kunnen vermaken. Het gaat niet om constant aandacht geven, maar de juiste aandacht op het juiste moment 🙂
      Verder helpt het geven van duidelijkheid. Een vaste structuur, zodat ze weten wanneer ze iets kunnen verwachten en wanneer dus niet. En huilen kan inderdaad een uiting van frustratie zijn, en het helpt om de emotie van je kind te accepteren en niet te willen stoppen of fixen.
      Een tweeling kan in dit opzicht best vermoeiend zijn, dat is waar. Succes! En vergeet niet van de leuke momenten te genieten 🙂

  • Marit schreef:

    Wat een fijn artikel. Lijkt allemaal heel makkelijk wat je vertelt, maar in de praktijk toch best lastig.
    Mijn dochter van bijna 4,5 jaar oud, heeft driftbuien uit school thuis. Soms ook s ochtends als ze niet naar school wilt.
    Ze gaat sinds mei naar school en tot de zomervakantie ging dat eigenlijk heel goed. Na de zomervakantie door fusering school heeft ze nieuwe school, nieuwe juf en de helft van haar klas is nieuw. Ik denk dat ze overprikkeld is en dat ze heel erg moe is van school. De veranderingen helpen ook niet mee. Probeer echt gesprek aan te gaan maar ze gilt alleen heel hard en vandaag zijn de buren langs geweest dat ze eigenlijk willen dat we er wat aandoen. We hebben hele dunne muren want kan hun televisie horen als ik op de bank zit s avonds en mijn televisie uit staat. Wat te doen als ze gilt en niet wil stoppen? Ik praat vaak dan rustig tegen haar, maar niks komt dan binnen.
    Ik wil graag een oplossing voor het gegil alle emoties die eruit moeten is geen probleem.

    • Karla Mooy schreef:

      Als je dochter overprikkeld is kun je beter even niets tegen haar zeggen. Probeer wat dingen uit die haar ‘ontprikkelen’. Een alternatief voor gillen. Bijv. buiten even rennen als ze uit schoolkomt, of touwtje springen. Je kunt ook juist rustige dingen uitproberen, zoals onder de douche gaan of in bad, of een verhaaltje luisteren.
      Verder is het belangrijk om te zorgen dat ze minder driftbuien heeft, omdat ze minder overprikkeld is. Ze is nog niet leerplichtig, ze hoeft niet (alle dagen) naar school. Misschien moet je haar wat vaker thuishouden. Je kunt ook met school gaan praten over hoe ze haar misschien wat ruimte kunnen geven om zich af te zonderen. Of is er een andere klas die minder druk is.
      Je kunt ook met de buren praten en uitleggen wat er aan de hand is en wat je eraan probeert te doen. Een beetje begrip kan ook helpen.
      Tenslotte blijft er altijd de mogelijkheid om te gillen in een kussen, maar ik weet of dat werkt voor een 4-jarige.
      Hopelijk kun je wat met deze tips.

  • Marinka schreef:

    Hoi, wij hebben een dochter van 16 maanden. Ze weent sinds een paar maanden de hele dag door als ik (haar mama) in haar buurt ben. Ze wil constant komen, hangt aan mijn been, maakt zich boos, huilt… tot ik haar opneem. Zodra ze mij ziet of hoort, weent ze, strekt ze haar armen uit om te komen… Bij de onthaalmoeder is ze superflink en speelt ze mooi. Maar thuis kan ze zich heel moeilijk zelfstandig bezig houden. Ze heeft een broer van 3,5 en ze zijn wel wat jaloers op elkaar, wij proberen gelijke aandacht te geven aan hen beide… ik heb reeds geprobeerd haar gehuil te negeren, mij bij haar te zetten om samen te spelen, haar af te leiden… niets helpt… alvast bedankt voor eventuele tips!

    • Karla Mooy schreef:

      Hallo Marinka,
      Kennelijk heeft ze je nabijheid nodig. Ze is pas 16 maanden. Neem haar lekker op als ze daarom ‘vraagt’. Eventueel kun je haar nog in een draagdoek doen als je ondertussen zelf wat wil doen. En natuurlijk kun je haar na een tijdje weer op haar eigen beentjes zetten als het echt nodig is, leg het dan ook duidelijk uit.
      Het is heel goed voor een jong kind om hier gewoon aan toe te geven. Misschien heeft ze er wel extra behoefte aan omdat ze bij de onthaalmoeder zo ‘flink’ is. Daar mist ze de veiligheid van jouw nabijheid.
      Dus gewoon aan toegeven, dat is goed voor de hechting 🙂

  • Ronny schreef:

    Klopt helemaal wat je zegt, bij mijn vrouw zit dit er al goed in. Bij mij is het met vallen en opstaan dat het lukt. Tenminste eigenlijk lukt het meestal wel, maar door drukte en vermoeidheid wordt het wel eens vergeten. Kan mezelf wel voor me kop slaan als ik weer eens heb lopen foeteren en dan na een half uur het weer herinner en gewoon even contact maak en erkenning geef. Veel herkenning in je bericht.

    • Karla Mooy schreef:

      Fijn dat jet het herkent, Ronny. En ook mooi dat je achteraf ziet waar het misgaat. Je bent ook maar mens, gewoon blijven oefenen. En je kunt het dus altijd weer herstellen met je kind.
      Bedankt voor je reactie!

  • Annemieke schreef:

    Als ik dit zo lees denk ik ohbhhh. Bij mijn meisje is het zo ze is 2 praat nog niet maar ze dramt als ze iets wil en kan dat heel lang volhouden . Maar dan door uuuuuuhhhhhhhhh uhhhhhh lastig om op te schrijven maar drammen met een toon . Leer ik dat op dezelfde manier af ?

    • Karla Mooy schreef:

      Het gaat denk ik niet zozeer om afleren. Als wel om je kind helpen om te gaan met nee.
      Dat betekent inderdaad, zoals in het artikel staat, eerst goed luisteren en erkennen. Vervolgens kun je zeggen ‘dat vind jij niet leuk, je wordt er boos van. Dat mag’. Punt.
      En dat is het dan. Houdt ook weer op. Vooral als jij je er niet zoveel van aantrekt. Nadat je haar wel aandacht gegeven hebt, dus.

  • marjon schreef:

    Mijn zoon is 2 en huilt in de nacht vaak schreeuwend (dit doet hij sinds hij lang geleden een keer ziek was en wij elke keer kwamen). Er is verder niks aan de hand we hebben er veel met hem over gehad. Hij wil gewoon de aandacht van ons in de nacht. we hebben het geprobeerd te negeren maar hij blijft eindeloos schreeuwen. Nu hebben we aangegeven dat als hij dit doet hij in een andere kamer moet verder slapen, dit werkt een beetje maar hij blijft regelmatig schreeuwen in de nacht. Heeft u tips hoe we hiervan af kunnen komen?

    • Karla Mooy schreef:

      Dat is moeilijk te beantwoorden vanaf hier, Marjon.
      Het zou kunnen zijn dat het een aangeleerd patroon is. Maar dan zou het nu toch wel over moeten zijn, zou je denken.
      Het is niet ongewoon dat jonge (en oudere) kinderen wat angstig zijn als ze ’s nachts wakker worden. Of althans, dat ze het moeilijk vinden om in hun eentje te zijn en weer verder te slapen.
      Ze hebben dan behoefte aan je nabijheid. Ik zie er geen enkel bezwaar in om hieraan tegemoet te komen. Ik denk dat je je kind dan juist veiligheid biedt. Bijvoorbeeld doordat je kind bij jou in bed verder mag slapen. En als dat bezwaarlijk is voor jou, omdat je dan zelf niet meer kunt slapen, kun je ook een extra bedje of slaapplek voor je kind maken bij jouw bed. Of zelf op een bed naast je kind in zijn kamer gaan slapen.

  • Stef schreef:

    Het heeft helemaal geen zin in dit geval om zo uitgebreid te praten tegen dat kind “alsof hij dan wat voelt”. Hij snapt er helemaal niets van wat je zegt over dinosaurussen en karretje enzo.
    Dus hoe die vader het deed was goed. Heel natuurliik. Zo reageerd iedereen. Laat voelen dat dat gedrag niet acceptabel is. Na verloop van tijd gaat hij er vanzelf mee stoppen met dat gedrag.

    Op deze leeftijd heeft een kind af en toe wat in zijn hoofd zitten en wil hij dat op dat moment.
    Als je een paar minuten wacht en hem aflijdt met iets anders vergeet hij het snel en is gauw weer meegaand

    Afleiding met wat geduld is de beste methode. Knuffel hem dan.

    .

    • Karla Mooy schreef:

      Zoals je zult begrijpen, Stef, ben ik het dus niet met je eens. Ik denk dat het echt veel simpeler is om je kind te laten merken dat je het begrijpt. En daarna kan het ook werken om af te leiden, zeker bij jonge kinderen is dat zo.

  • Hannie schreef:

    Wat doe je als je kind van 14 maanden iedere keer totaal in paniek is en huilt? En zich bijna niet laat troosten.

    • Karla Mooy schreef:

      De emotie accepteren. Troosten zonder dat het wegmoet. Dus je hart openstellen. Hummen. Accepteren. En bij je kind zijn.
      Veiligheid bieden. Je kunt dingen zeggen als ‘ja lieverd, ik hoor je.’ of ‘het komt goed’ of ‘ik ben bij je’.
      Snap je?
      Het belangrijkste is dat jijzelf niet van de kook raakt.

  • Martijn schreef:

    Dit soort adviezen zijn meestal op dezelfde leest geschoeid. En ik vraag me wel eens af of al dat “begrip” en “erkenning” uiteindelijk niet tot heel erkenningsbehoeftige volwassene leidt (en ik ken ze). Soms zijn de zaken ook gewoon zoals ze zijn. Net als bij volwassenen weten we niet altijd de specifieke reden voor bepaalt gedrag. En al weten we dat wel, dan is het ondoenlijk om daar altijd aandacht voor te hebben of “perfect” op te reageren. Ook kinderen moeten nou eenmaal mee in het dagelijks ritme en daar is niet altijd tijd en ruimte voor aandacht, begrip, etc. Dat mag je als ouder ook gewoon accepteren, we zijn geen supermensen. Bovendien, we doen onze kinderen tekort als we denken dat ze geen zelflerend vermogen hebben. We hoeven niet steeds (wel vaak) uit te leggen dat ze iets weliswaar “mogen willen”, maar ze dat nu even niet kunnen krijgen. Bovendien merk ik dat mijn kind naar deze begripsvolle houding op een gegeven moment ook gewoon niet meer luistert. Ik ben dan ook van mening dat een steeds “perfecte” reactie juist niet bijdraagt aan een goede opvoeding.

    Situaties zoals hierboven beschreven zijn goede lessen voor de kleintjes, uiteraard zolang ze met mate voorkomen en er ook een veelvoud aan momenten zijn waarop wel tijd en ruimte wordt gemaakt voor begrip en uitleg. Een dergelijke reactie van vader is dus niet altijd onbewust, maar soms ook ingegeven door praktische noodzaak en het is zelfs essentieel dat het kind ook dat meemaakt en daarvan leert.

    In de kern vind ik je advies juist, en je zal het voorbeeld hebben willen gebruiken om iets duidelijk te maken. Helaas vind ik wel dat je met dit voorbeeld de lat (onterecht) erg hoog legt en daarmee het opvoeden niet per definitie ontspannener maakt. Het gaat juist om de balans tussen “perfecte” opvoedkundige momenten en momenten waarop dat nou eenmaal niet lukt. Dat is namelijk hoe het leven functioneert en waar we onze kleintje op voorbereiden. Perfect opvoeden is dan ook de balans tussen perfecte en imperfecte momenten. Die imperfecte momenten zijn net als de perfecte momenten essentieel, maar krijgen helaas in dit soort adviezen altijd te weinig aandacht. Het is wat mij betreft dus zo dat we geen fouten “mogen” maken, maar juist fouten “moeten” maken. Maar goed, zo zie ik het.

    • Karla Mooy schreef:

      Ja natuurlijk, je mag je eigen opvatting hebben, bedankt voor je kanttekening.
      In aansluiting op wat je in de eerste zin zet: mijn ervaring is precies andersom. Erkenningsbehoeftige mensen hebben het niet of in elk geval veel te weinig gehad. En vergeet niet dat erkennen niet hetzelfde is als toegeven of het voor je kind fixen. Nee, het is juist de ervaring van het is zoals het is. Maar als kind mag je daar wel boos over zijn of van balen of niet mee eens zijn. Dat is erkenning. En dat heeft elk kind nodig. Probeer het maar eens uit, het effect kan verrassend zijn.
      En hoe meer je dat doet, hoe makkelijker het wordt. In het begin kost ‘ontspannen opvoeden’ moeite, dat klopt, en voelt het vaak niet ontspannen, maar op den duur wordt het veel makkelijker dan dat het ervoor was 🙂

  • Kath schreef:

    Vraag over mijn kleindochter zij wordt 7 januari 5 jaar die gilt en schreeuwt ook overal om. Wordt om niks boos wil dan ook weleen slaan en spugen Ook met het tegenwoordige beeld bellen nu i.v.m corona voor school zwaaien de andere kindjes en zij schreeuwt en huilt .En doet vervolgens niet mee. Mijn dochter wordt er moedeloos van .Op school is ze verlegen en duwt weinig .

    • Karla Mooy schreef:

      Hallo Kath,

      vraag je dochter eens of je kleindochter misschien ook hooggevoelig is of prikkelgevoelig. Herkent ze haar in wat ik schrijf over wat ik een pittig kind noem?
      Gedrag is meestal niet wat het lijkt. Om het op te lossen moet je weten wat er achter zit. Het heeft geen zin om het gedrag te willen veranderen door te vertellen wat je anders wilt of door boos te worden. Het is onmacht, geen onwil.
      Laat haar eens mijn gratis handleiding lezen (zie bovenaan homepage) en raad haar om mijn e.v. webinar te bekijken, hopelijk geeft dat wat meer inzicht in wat er aan de hand is.
      Succes,
      Karla

  • CK schreef:

    Hoi Karla, onze dochter huilt en schreeuwt maar na het erkennen van haar verdriet of woede verandert er niks. Ze blijft schreeuwen en huilen en kan niet aangeven wat er aan de hand is. En dit dan vooral ‘s avonds/‘s nachts. Het duurt soms wel een uur. Enig idee wat we hier mee kunnen?

    • Karla Mooy schreef:

      Dan is er waarschijnlijk iets anders aan de hand.
      Veel kinderen huilen dan omdat ze overprikkeld zijn en onbewust hun spanning proberen kwijt te raken zodat ze kunnen slapen.
      Wat je kunt proberen is overdag voor zo weinig mogelijk prikkels te zorgen. En bijv. een massage te doen voordat je kind gaat slapen, of een warm bad.
      Het kunnen ook een soort van nachtmerries zijn, ‘night terrors’, als ze huilend of boos wakker worden.

  • Judith schreef:

    Dat is leuk als je inderdaad weet waarom je kind huilt. En het zou ook leuk zijn als je kind antwoordt met: “Oh, ja, nu snap ik het!” en dan prompt stopt met huilen (hoewel ik niet snap waarom het kind dan überhaupt huilt).
    Helaas leef ik niet in zo’n mooie wereld.

    Mijn zoontje van anderhalf gaat van giechelen naar huilen en ik kom er met geen mogelijkheid achter waarom. Knuffelen of troosten mag ik ‘m niet. Uitleggen waarom hij huilt kan hij niet. Begrip tonen helpt niks, want het verandert niks aan zijn situatie, dus hij blijft huilen.

    Maar uw tips werken ongetwijfeld prima in uw zeer specifieke voorbeeld 😉

    • Karla Mooy schreef:

      Ja, ze werken alleen als je weet waarom je kind huilt of boos is. En dan nog, wat heet werken: het is geen garantie dat het huilen of schreeuwen stopt. Zeker niet, als je het als trucje toepast. Maar het kan zeker wel helpen als je de tijd neemt om je te verbinden en erkenning te geven.
      Als je niet weet wat er aan de hand is, is het lastiger. En kan het heel frustrerend zijn, dat weet ik. Soms (of vaak …) kun je niet meer dan accepteren dat dit is wat er is. Het kan een kind wel helpen om te voelen dat het huilen ‘er mag zijn’. Dat je ermee kunt dealen. Het is iets wat bij het leven hoort. Hoe meer we in staat zijn om verdriet en boosheid te ‘verwelkomen’, te accepteren, hoe fijner het voor het kind is. En als je dat lukt, dan kan de bonus zijn dat het eerder ophoudt, dan wanneer je je best doet om het te laten stoppen, zo is mijn ervaring.
      Ik hoop dat je hier iets aan hebt, Judit.

  • Serena schreef:

    Ik herken je stuk, maar heel even ben ik reëel. Als je een peuter hebt zoals hier van bijna 2,5 die als hij zijn zin niet krijgt zo hard gaat huilen dat je er raar van wordt, dan is het toch logisch dat je geduld op raakt, en dat je boos wordt?? Geduldig, rustig, uitleggen, het werkt gewoon niet als hij iets in zijn hoofd heeft. En momenteel is het om alles huilen, de hele dat, alles wat even niet zo gaat als hij wil.
    Sorry maar daar heb ik geen begrip meer voor. Is pure zinnigheid. Niets echt niets helpt. En dan?

    • Karla Mooy schreef:

      Accepteren, dus Serena. Dat klinkt misschien stom, maar als niks helpt, kun je het beter accepteren. Dat het is zoals het is. Ik heb ontdekt, dat juist het feit dat wij het niet willen, dat we willen dat het kind stopt, dat de situatie anders is dan die is, ons frustreert. Juist onze weerstand tegen de situatie maakt ons gefrustreerd en put ons uit.
      En het bijzondere is, als je in staat bent om het ‘gewoon’ te accepteren, je weerstand op te geven, kan het zo maar gebeuren, dat het huilen of schreeuwen bij je kind veel eerder stopt. Maar … dat werkt weer niet als trucje. Je moet bereid zijn om het huilen te ‘verwelkomen’.
      Ik weet niet of je hier iets mee kunt, Serena?

  • Ellen schreef:

    Beste Karla,
    Mijn zoontje van inmiddels ruim 1,5 huilt/is boos eigenlijk al zo lang als ik me kan herinneren overmatig. Als baby waren de nachten erg onrustig en was hij erg aanhankelijk. Zo wilde hij bijvoorbeeld nooit in de box of op een speelkleed liggen spelen. Ik dacht altijd als hij kan kruipen/lopen zal het wel overgaan maar helaas. Op dit moment kan hij nog steeds niet zichzelf vermaken en loopt hij continu achter mij aan thuis. Dit gaat dan al gauw over in gejammer en gezeur en gehuil als ik wegloop. Speelgoed kijkt hij amper naar om tenzij ik er zelf mee ga spelen. Ik benoem het wel: mama komt zo terug, pakt even wat drinken bijvoorbeeld. Maar als ik wat langer bezig ben (bijvoorbeeld koken) gaat hij staan schreeuwen aan mijn been en wilt opgetild worden en dit gaat dan over in een hysterische huilbui met gillen/hoofdbonken/haren trekken. Negeren is dan soms best lastig.. en geduld bewaren en rustig blijven ook.
    Door de dag heen worden de laatste tijd deze hysterische buien steeds heftiger en komen ze vaker voor. Echt een overgroot deel van de dag is dit aan de orde thuis. Bij alles wat hem tegen zit wordt hij boos. Als hij gecorrigeerd wordt op iets wat niet mag, als hem iets niet lukt, als hij iets wilt/vraagt waarop ik nee zeg en ga zo maar door. Soms zet ik hem in de hoek bij zo’n bui maar dat helpt tot nu toe weinig. Ook probeer ik wel erkenning te geven maar ook nog zonder resultaat. Bij (schoon)ouders/opvang/buiten de deur is het een heel lief kind en gedraagt hij zich helemaal niet zo. Maar zodra we thuiskomen begint het vrijwel direct. Ik weet dat thuis de veiligste omgeving is maar het contrast is wel enorm. Ik weet dat het te maken heeft met het niet goed kunnen uiten van emoties en de frustraties er van maar ik vind het echt zeer extreem worden waardoor ik soms zelfs bang ben voor een gedragsstoornis. Tips?

    • Karla Mooy schreef:

      Hallo Ellen,

      Ik snap dat je je zorgen maakt, maar dat zou ik niet doen. Als hij zich buitenshuis wel gedraagt, dan kan het niet echt een gedragsstoornis zijn. Dus laat je angst maar los.
      Waarschijnlijk is het een combinatie van overprikkeling die eruit komt en anderzijds ook een dynamiek, een patroon waarin je verzeild bent geraakt. Het is zaak om te kijken hoe je hem kan helpen om te ontladen op een goede manier, zodat hij ook thuis weer rustig kan worden.
      Daarnaast heeft hij veel duidelijkheid nodig en een vaste manier van omgaan met hem. Vaste afspraken en gewoontes. Acceptatie en liefde, boos zijn mag, het hoeft niet weg, het hoort bij het leven. Stop met te proberen het te laten stoppen, dat werkt averechts. Dat is natuurlijk lastig als je het zo zwaar hebt, maar het kan wel het begin van verbetering zijn.
      Je zult een manier moeten vinden om ermee om te gaan waardoor hij enerzijds erkenning en begrip en liefde ervaart en anderzijds ook duidelijkheid en voorspelbaarheid.
      Misschien moet je hier hulp bij zoeken, dat lijkt mij een goed idee. Het is lastig om hier in je eentje uit te komen. Je kunt naar de huisarts gaan, of naar het centrum voor jeugd en gezin. Of mij een mail sturen als je mijn hulp erbij wilt.
      Sterkte en succes alvast,
      Karla

    • Denise schreef:

      Hoi Karla,
      Ik herken onze situatie enorm in dat van Ellen, omdat wij zelf een dochter van nu 21 maanden hebben en onze relatie misschien geen stand weet te houden door de onhandelbaarheid van onze dochter die ook nog eens zeer regelmatig heel erg slecht slaapt (nachten achtereen wakker van 1 tot 5 uur). Bij anderen is ze haar liefste zelve en heeft men geen kind aan haar. Echter bij ons thuis herkennen wij haar hier niet in. Ze gooit spullen kapot, slaat zichzelf en ons, bonkt met haar hoofd tegen objecten aan, laat zichzelf vallen, huilt hysterisch, vraagt om haar knuffelaap en pakt die aan, maar gooit die gelijk weer aan de kant om die vervolgens niet op te pakken maar wel huilend om te vragen (en dat blijft door gaan). We weten al heel lang dat ze heel gevoelig is en het lijkt erop dat ze de prikkels die ze buitenhuis op neemt, er thuis uit gooit. Maar ook al is het al dagen geleden dat ze naar het kdv of oma is geweest verloopt de dag als één die overleeft moet worden. Tot 4 weken terug was het nog mogelijk om haar naar buiten mee te nemen en was ze daarna bij thuis komst eventjes weer iets gezelliger. Maar helaas is lekker naar buiten/de winkel of op visite gaan niet meer de manier om haar tevreden te houden. Negatief gedrag negeren en positief gedrag belonen geeft geen effect. Al een poos weet ik hoe belangrijk het is om erkenning te geven en haar te laten weten dat haar emoties er mogen zijn, maar misschien omdat ze ook nog gewoon heel jong is begrijpt ze mijn woorden niet en wordt ze niet rustiger. Heftig genoeg verandert ze in een engeltje als aan het einde van de dag papa en mama ruzie hebben door het extreem moe zijn van de overlevingsstand en we indirect tegen elkaar zijn opgezet. Ik geloof dat dit een dynamiek is waarin we verzeild zijn geraakt, waarin positieve ontlading niet meer werkt.

      • Karla Mooy schreef:

        Dat is inderdaad heel uitdagend.
        Wat altijd goed is, is om lichamelijke oorzaken uit te sluiten, dat had ik eigenlijk ook nog tegen Ellen moeten zeggen. Je kunt hiervoor naar de huisarts gaan.
        Wat ook vaak helpt is een kind stevig vastpakken, helemaal omarmen, ze ervaart dan ‘diepe druk’ waardoor ze kan ontprikkelen. Ook kun je eens zoeken naar een sensorisch integratietherapeut in de buurt, deze mensen zijn gespecialiseerd in overprikkeling.
        Verder is het zaak om het te accepteren zoals het is. Juist je verzet ertegen maakt het uitputtend. Probeer dingen uit om haar te helpen te kalmeren. Diepe druk, zoals ik zei, soms helpt een kind onder de (warme!) douche zetten of in bad doen. Soms rustgevende muziek of rustgevende geluiden.
        Wissel elkaar af en wees ook praktisch. Zorg dat je om de beurt aan je rust toekomt, zodat je het volhoudt. Het is van groot belang voor je dochtertje, dat je ermee kunt dealen, zelf rustig kunt blijven.
        Probeer ook om prikkels (nog) meer te beperken, dat haar dag nog rustiger wordt. En zorg vooral ook voor voorspelbaarheid, daar hebben deze kinderen vaak enorm behoefte aan.
        Hopelijk heb je hier wat aan, Denise.

  • Ola schreef:

    Mij kind van 1,5 jaar wil continu zijn zin krijgen. Hij kan heel hard krijsen en dit ook heel goed volhouden. Zodra er bezoek is wordt hij vervelend in zijn gedrag (schreeuwen, gillen, doen wat niet mag). Hij wil vaak tv kijken en schreeuwt echt de hele dag door.

    • Karla Mooy schreef:

      Ola, stop met zijn gedrag benoemen als zijn zin willen krijgen, enz. Kijk waar zijn behoeftes liggen. En: zorg voor duidelijkheid. Duidelijke grenzen bieden veiligheid. Vaste gewoontes, regelmaat, zorgen dat je voorspelbaar wordt, dat is belangrijk.
      Veel succes en wil je meer weten, mail me dan.

  • Cecil schreef:

    Hi,

    Heel herkenbaar maar onze dreumes van 1,5 wil alleen maar mama op dit soort momenten.
    Heel de boel bij elkaar brullen en hem sussen werkt niet. Pas as ik hem optil en o wee als ik hem daarna weer op de grond wil zetten.
    Hij blijft er ontzettend in hangen. Krokodillen tranen en als hij dan niet uitgebreid opgetild en geknuffeld wordt is het echt ontzettend boos stampen en krijsen. De enige remedie is hem dus optillen en bij mij houden.
    Nadeel is, dat dit niet altijd maar kan. Gisteren stond ik te koken bijvoorbeeld. Papa wil hij dan ook echt niet. Alleen mama en dan luidkeels huilen en driftig worden en niet alleen als er iets niet mag maar ook als hij het ergens niet mee eens is. Constant zijn zin geven is natuurlijk geen optie en gebeurd dan ook niet maar het eindeloze gebrul is enorm frustrerend soms.
    Hier nog tips voor?

    Groetjes Cecil

    • Karla Mooy schreef:

      Jawel. Ik zou een draagdoek gebruiken. Ik denk dat je een heel gevoelig kindje hebt, die graag bij jou wil zijn om zich veilig te voelen. Zie het niet als zijn zin geven, maar als een behoefte vervullen, die belangrijk is. Driftig worden is een uiting van emotie en niet een verkeerde manier om je zin te krijgen. Zeker niet op die leeftijd.
      Van mij mag je dus gerust hem ‘zijn zin geven’. Ik denk dat hij het nodig heeft. En als hij het in overvloed krijgt is de kans groot dat hij gaat onderzoeken hoe hij ook zonder jou kan. Of wat meer afstand kan hebben, zonder dat het een probleem is.
      Misschien als papa hem ook in de draagdoek gaat dragen, gaat hij dat ook wel fijn vinden, wie weet. Verder is het handig als je wilt dat hij ook papa accepteert, dat je af en toe gewoon even weg bent, meestal gaat het dan veel makkelijker.

  • Denicia schreef:

    Mij. Baby is 10
    Maanden en als iets niet lukt of ik ben weg dan zet die het
    Op het schreeuwen hij wil eigenlijk de hele tijd mijn aandacht ik weet niet wat moet doen hij is dcht een heel lief en makkelijk kind dus dit maakt het frustreerend

    • Karla Mooy schreef:

      10 maanden is jong. Ik vermoed dat hij jouw nabijheid graag wil. Dus zorg dat je zoveel mogelijk in de buurt bent. Je kunt bijvoorbeeld een draagzak of draagdoek gebruiken om hem veel bij je te houden. Zo kan hij dicht bij jou zijn terwijl je toch je eigen dingen kunt doen.
      Laat de keus aan hem wanneer hij eruit wil om zelf iets te doen.
      Als hij weet dat hij altijd bij jou terecht kan, zal hij makkelijker ook af en toe zelf iets ondernemen, vermoed ik.

  • Joya schreef:

    Contact maken met onze dochter van bijna 3,5jaar. Dat klinkt makkelijker gezegd dan gedaan. Als zij eenmaal een boze/verdrietige huilbui heeft gaat dit door en krijg ik geen contact met haar. Ze zegt niets. Hoeveel ik haar ook vraag en hoeveel tijd ik er ook aan besteed. Ook een knuffel en een kus wilt ze niet. Ze gaat letterlijk door tot ze op is… En ik ook. Dus contact maken is gemakkelijker gezegd dan gedaan

    • Karla Mooy schreef:

      Dat klopt helemaal, Joya, dank voor je reactie.
      Als een pittig kind eenmaal boos is, is ze meestal niet meer bereikbaar. Elk woord is dan alleen maar olie op het vuur.
      Vaak willen ze dan ook niet aangeraakt worden. Dus erkenning geven moet in een eerder stadium, als ze nog wel bereikbaar is.
      Daarna is het zaak om te zorgen dat ze kalmeert. De beste manier daarvoor is zelf kalmeren. Zorgen dat je rustig blijft of rustig wordt. Door op je ademhaling te letten bijv, adem naar je buik en adem langer uit dan in, bijv. 4 tellen in en 6 tellen uit.
      Vertel jezelf dat dit niet erg is, het gaat ook weer voorbij en je kunt het aan.
      Hoe kalmer en accepterender je bent, hoe eerder het bij haar voorbij kan zijn.

  • Jill schreef:

    Onze dochter is 13 maanden. Ze heeft al een heel fel temperament. Als ze haar zin niet krijgt begint ze heel hevig zich achterover te slaan. Ook wil ze niet gaan slapen. Ze gilt, krijst, huilt alles bij elkaar. De papa zit ee al een 20 minuten naast. Het mindert met momenten. Hij zingt een liedje. Wordt ze wel rustig van. Maar plots begint ze weer. Hoe ga je daar dan best mee om? We kunnen haar niet gewoon laten huilen.. vast houden helpt ook niet.

    • Karla Mooy schreef:

      Ja, dat is een lastige. Ik moet heel eerlijk zeggen dat ik niet gespecialiseerd ben in baby’s, of kindjes die net baby af zijn.
      Ik denk dat ook deze kinderen een combinatie nodig hebben van duidelijkheid en voorspelbaarheid, dus vaste routines, met liefdevolle erkenning.
      Wat slapen betreft moet je uitvinden wat er aan de hand is. Als vasthouden niet helpt, hoef je dat ook niet te doen. Soms hebben deze kinderen moeite om zich over te geven aan de slaap. Het enige wat je kunt doen is zorgen dat ze niet alleen zijn en op een rustige manier zachtjes te praten, bijv. “ik weet het lieverd, geeft niet, komt goed” of iets in die trant. Geruststelling door je intonatie. Zelf ook rustig blijven. En kijken hoe je het zo kunt doen dat het voor jezelf ook goed te doen is. Bijv. op een bed ernaast gaan liggen en haar handje vasthouden.
      En natuurlijk kun je ook kijken of samen slapen jullie helpt.

  • Succes schreef:

    Heel leuk allemaal, maar ook super oordelend. Je hebt natuurlijk geen idee wat die vader allemaal al heeft geprobeerd of hoe het thuis gaat. Dit is een moment opname. Mag hopen dat je niet de echte naam van het kind hebt gebruikt. Wat jij als wenselijke situatie beschrijft is niet per definitie de oplossing. Wij voeden namelijk op die manier is.. maar die kan net zo goed schreeuwen en huilen, ook als we het zo doen. Je zegt wat de vader had kunnen (moeten) doen… dus eigenlijk zeg je moeten… je legt hem daarmee iets op waarmee je niet weet of dat beter was geweest. Oordelen is een advies schrijven op een situatie waarvan je verder geen idee hebt, vind ik niet correct.

    • Karla Mooy schreef:

      Ik begrijp je reactie. En weet dat ik niemand veroordeel, zeker ouders niet. Ik weet zelf hoe moeilijk het kan zijn en dat ouders gewoon enorm hun best doen. En natuurlijk weet ik niet zeker dat het was zoals ik dacht. Het is ter illustratie, omdat het wel vaak zo is. Wij volwassenen vergeten vaak even de tijd te nemen om te luisteren en te erkennen. Dat is mijn boodschap, dat het makkelijker wordt als je dat wel doet. Snap je?

  • Eef schreef:

    Hallo,
    Mijn oudste (4,5jr) uit drie kinderen heeft vaak moeite gehad met het uiten van zijn gevoel, in zijn hoofd was hij dan al stappen verder. Inmiddels gaat dit veel beter, waarschijnlijk omdat hij nu wat ouder is en doordat we als ouders hem hier bewust veel mee geholpen hebben. Momenteel is het zo dat wanneer hij moe is heel erg van slag kan zijn als hij zijn zin niet krijgt. Bv laat thuis komen en dan geen televisie meer, maar een verhaaltje en naar bed. Als ouders benoemen we dan al zijn gevoel hier, dat hij het best verdrietig mag zijn en we begrijpen dat hij graag nog tv wil kijken. We leggen hem ook uit waarom tv kijken nu niet kan en bieden een alternatief. Zoon accepteert het alternatief dan wel maar blijft in zijn huilbui. Afkoelen en troosten helpen eigenlijk niet, afleiden soms wel.
    Soms duurt het wel een half uur voordat hij dan weer kalm is. Waar hij ook last van heeft is nachtangst (denken we). Huilend “wakker worden” soms rondlopen meestal zittend op bed, waarbij we geen contact mer hem krijgen. Ook dit duurt wisselend 10-30 minuten. Dan wordt hij wakker of valt weer in slaap (in een dergelijke situatie moet hij ook vaak naar het toilet wellicht wordt hij maar half wakker?) waar kunnen deze dingen mee te maken hebben en moet we ons zorgen maken?

    • Karla Mooy schreef:

      Fijn dat jullie hem al hebben kunnen helpen bij het omgaan met zijn emoties, dat is belangrijk.
      Pittige kinderen kunnen aan het eind van de dag echt moe zijn, overprikkeld, en dan kunnen ze gewoon niet zoveel meer hebben. Maar ze houden erg van duidelijkheid en vastigheid. Dus óf je kiest ervoor om toch het gewone ritueel te handhaven om zo de rust te bewaren, óf je maakt hem (ruim) van tevoren duidelijk dat het vandaag anders gaat. Dus bijvoorbeeld voordat je weggaat, als je al weet dat het laat kan worden.
      Als het toch gebeurt, dan kun je ook niet zoveel meer doen dan accepteren en ofwel wachten tot het over is, ofwel hem al huilend in bed stoppen (en nog even bij hem blijven tot hij rustig is). Het punt is dat hij dan ‘op’ is. Dus verwacht niets meer van hem en doe wat helpt om hem zo vlot mogelijk in bed te hebben.
      Het ’s nachts wakker worden waarbij je hem niet wakker krijgt, komt meer voor. Mijn zoon heeft dat ook een tijd gehad, maar het is ook vanzelf weer overgegaan. Volgens mij worden het ‘night terrors’ genoemd, hoewel die wel nog wat heftiger beschreven worden. e kunt het denk ik vergelijken met slaapwandelen.
      Ik zou me er geen zorgen over maken. Het is hooguit een aanwijzing dat hij het leven overdag als intensief of spannend ervaart. Dus dan zou je kunnen kijken, als het toeneemt, of er iets speelt in zijn leven, dat je mogelijk wat kunt veranderen.

  • Inge schreef:

    Mijn dochter is 5,5 jaar en begint ook steeds te huilen als ze iets niet mag of als ik iets vraag wat ze niet wilt. Ze wilt als zelf bepalen. Het gaat van bruin brood eten tot terug naar bed moeten om 6 uur, van helpen met tandenpoetsen tot avondeten.
    Ik heb haar al heel vaak uitgelegd dat ik snap dat ze het allemaal zelf wilt doen, maar dat dat gewoon niet altijd kan!
    Ik probeer haar dan maar te laten huilen, en mijn man begint dan te roepen dat ze niet stoppen. En stuurt haar vervuilende naar boven.
    Heel frustrerend en ook voor haar oudere broer heel lastig.
    Ik weet niet meer wat ik nog kan doen. Het lijkt alleen maar erger te worden.

    • Karla Mooy schreef:

      Er is heel veel dat je kunt doen, Inge. Dat is het goede nieuws 🙂
      Duidelijkheid bieden is belangrijk, veel vaste routines, zodat de dingen voorspelbaar zijn.
      En ruimte geven waar dat kan. Luisteren, erkenning geven, kortom, alle tips uit mijn blogs helpen mee.
      Dat betekent niet dat ze nooit meer boos zal zijn of zal huilen. En dat hoeft ook niet. Emoties horen bij het leven. Daarom is onderdeel van mijn onlineprogramma bijvoorbeeld ook dat je leert om daarmee om te gaan als ouder en zelf kalm te blijven.
      Mijn advies aan jullie is om samen eens mijn webinar te volgen, dan krijg je meer inzicht in de situatie en in je kind. En kunnen jullie samen bespreken hoe je daar verbetering in wilt aanbrengen.

  • Anja schreef:

    Mijn zoon van nu 2.5 half huilt vanaf dat hij wakker word tot hij naar bed gaat. Met opstaan wil hij geen luier verschonen, geen kleding aan, daar begint het al mee. Dan komen we beneden en wil hij wel een boterham en daarna geen boterham, dit gebeurd allemaal huilend en schreeuwend. Geen melk, wel melk, warme melk , koude melk. En zo gaat het de hele dag door. Ik heb van alles geprobeerd, rustig te blijven, zijn zin te geven, zijn zin niet geven, te luisteren etc. Niks werkt, elke dag hetzelfde verhaal tot ik nu op een punt ben dat ik radeloos ben. Het gedrag lijkt bij mij (moeder) het ergste te zijn. Wat kan ik nog doen? Ik hou veel van mijn zoon maar op dit moment ben ik liever werken dan met hem thuis alleen.

    • Karla Mooy schreef:

      Mijn advies: maak een plan van hoe je het gaat doen, d.w.z. een vaste routine door de dag heen. Zorg dat hij van tevoren weet wat hij kan verwachten, maar laat hem niet meer kiezen. Vaste gewoontes maken het leven voorspelbaar, vaak hebben ze daar erg behoefte aan. Dus op dezelfde tijden eten, dezelfde boterhammen of lunch of tussendoortjes. Alleen het avondeten verschilt.
      Ik denk dat hij de keuzes niet aankan. Je doet het altijd verkeerd, dus probeer niet meer om het hem naar de zin te maken. Maar neem de leiding en schep duidelijkheid. Denk daar goed over na, zodat je ook in staat bent om het een paar weken vol te houden. En hou het dan ook vol. Als hij iets niet wil zeg dan ‘ik hoor je. Je wilt dit niet, dat mag. En dit is wat we nu gaan doen’. Dus wel erkennen, maar niet toegeven. Vertel zo mogelijk altijd wel wanneer het wél kan. Of wanneer hij wél een koekje krijgt, enz. Altijd op dezelfde momenten dus, zodat het voorspelbaar wordt voor hem.
      Doe dit twee weken. Is het dan nog steeds hetzelfde verhaal, dan moet je naar de huisarts gaan om specialistische hulp te zoeken.
      Ik hoop dat je snapt wat ik bedoel. Succes!

    • Masie schreef:

      Hoe is connectie tussen jou en je kind? Doen jullie vaker iets leuks dan alleen thuis zitten?
      Dus niet speeltuin, of shoppen. Maar ik heb met over pretpark, zwemmen want daar voor is dit gemaakt he 😜en als dat dure grap is kan ik je volledig begrijpen. Maar het is niet duurder dan wat je nu meemaakt.

      • Karla Mooy schreef:

        Ik snap wat je bedoelt. De connectie is de basis wat mij betreft. Al geloof ik ook dat, zeker met een jong kind, het geen geld hoeft te kosten. Juist jonge kinderen kunnen nog erg genieten van de ‘kleine dingen’, maar het helpt wel als ze bijzonder zijn. Iets wat je niet zo vaak doet, en waar je erg van kunt genieten samen.
        Al zijn er natuurlijk ook kinderen die juist gedijen bij het gewone. Het blijft kijken naar je eigen kind, wat werkt. En uitzoeken hoe je de connectie versterkt. Wat mij betreft is dat vooral echte aandacht.

  • Masie schreef:

    Ow hell yeah, ik krijg zoveel energie van dit.

    Juist dit missen meeste ouders. Ik ben zelf 32 jaar en heb een kind van 3. Het is zo belangrijk om naar iemand goed proberen te luisteren ongeacht of het een kind is of volwassenen.

  • Pamela schreef:

    Hallo,

    Mijn zoontje van nu bijna 3 wil helemaal niet meer in bed slapen, zodra we hem in bed leggen begint hij “nee” te krijsen, echt letterlijk te krijsen tot we hem er weer uithalen. Overdag is hij gewoon rustig en lief, maar dan in de avond als het bedtijd is gaat het nu al sinds een week zo dat hij helemaal niet in bed wil slapen, hij slaapt dus nu al sinds een week alleen in de woonkamer wat hij dan dus wel gewoon goed vind. We hebben overdag een keer het bed in de woonkamer gezet en dan hem erin dat vond hij dan weer prima, en in zijn kamer gaat hij overdag ook gewoon spelen, dus we zijn echt even radeloos waarom hij dan s’avonds niet in zijn bed wil slapen. Gaat dit misschien gewoon vanzelf over of is er iets wat we eraan kunnen doen??

    • Karla Mooy schreef:

      Hallo Pamela,
      Ik denk dat het belangrijk is om te snappen wat er aan de hand is.
      Uit wat je beschrijft maak ik op dat hij het moeilijk vindt om alleen te zijn in zijn bedje. Klopt dat, denk je?
      Veel kinderen vinden alleen in slaap vallen moeilijk, ze voelen zich dan wat alleen en wat angstig, denk ik. Slapen gaan is iets anders dan in je eentje spelen op je kamer.
      Wat ik zou doen is hem in zijn eigen bedje leggen op zijn slaapkamer, maar er bij blijven. Je kunt twee dingen doen: je kunt bij hem blijven tot hij slaapt (soms werkt dat goed omdat het niet lang duurt) en je kunt het afbouwen. Dus eerst zit je naast zijn bedje tot hij slaapt, de volgende dag zet je je stoel iets meer richting deur. En zo schuif je elke dag iets op, totdat je uiteindelijk bij de deur, op de drempel en op de gang belandt. Dat doe je in kleine stapjes, zodat hij eraan went en tenslotte ook kan slapen als jij gewoon op de gang zit (waar je bijv. kunt zitten lezen) of dat het voldoende is dat hij hoort dat je nog in de buurt bent.
      Zie het als een leerproces en help hem daarbij. En maak je er niet al te druk om, radeloos zijn maakt het meestal niet beter. Er komt dan zoveel spanning omheen te hangen dat dit op zich al een probleem veroorzaakt.

  • Lotte schreef:

    Ik deed eigenlijk altijd de aanpak die je beschreef en mijn vriend meer de “ouderwetse”. Op de een of andere manier huilt mijn zoontje (3) minder bij hem. Hij vraagt continu om mijn aandacht, zowel heel veel op positieve manier als regelmatig ook op negatieve (huilen), vooral als hij zijn zin niet krijgt (bijvoorbeeld: we hebben even samen gespeeld, nu mag jij even zelf spelen want mama moet koken, ik kom zo weer bij je kijken). Ik benoem dan dat ik snap dat hij het jammer vind etcetera, knuffel hem even. Als hij lekker in zijn vel zit dan werkt het meestal ook, maar regelmatig ook niet. Je kunt niet altijd voorkomen dat een kind moe of hongerig is of met verkeerde been uit bed. Laatst bij mijn schoonouders dacht ik dus: accepteren, snel naar huis. Echter zij keurden zijn gedrag en vooral mijn gebrek aan correctie af, gaven aan zulk gedrag niet te tolereren en dat hij het bij hun niet laat zien. Dat het ook zielig is als hij zich “zo overstuur maakt”. Ik probeer nu meer aan te sluiten bij de aanpak van mijn partner en schoonouders, maar dit werkt ook niet (en is natuurlijk voor hem juist extra heftig, want hij verwacht van mij een zachtere reactie). Hoe krijg ik meer grip op de situatie?

    • Karla Mooy schreef:

      Wat er o.a. aan de hand is, Lotte, is dat hij juist bij jou zo doet, omdat hij alleen bij jou dat mag. Dat wordt meestal uitgelegd als dat jij iets niet goed doet, maar je kunt het ook zien als dat jij iets goed doet, wat anderen nalaten. Namelijk luisteren naar je kind en meebewegen.
      En zien waar de onmacht van je kind zit. Bij jou voelt hij zich veilig om onmachtig te zijn, zeg maar.
      Wat jou vooral helpt is je te realiseren dat het én/én is. Én je geeft hem erkenning en begrip. Én je bent ook duidelijk en kordaat. Eén keer erkennen is voldoende. (uitzonderingen daargelaten, als het echt erg is wat er gebeurd natuurlijk). Dus één keer invoelend benoemen wat hij moeilijk vindt. En daarna is het zoals het is. Dus huilen en jammeren kun je dan laten voor wat het is. Want als je daar aandacht aan geeft, wordt het inderdaad erger. Wat ook kan helpen is dat je er juist nog wat perspectief en moed aan toevoegt. ‘Je wilt het allerliefste nog veel langer met mij spelen. En dat is ook leuk, dat vind ik ook leuk. En nu is het tijd om te koken, dus nu mag je even zelf spelen. En weet je, ik weet gewoon dat jij dat heel goed kan. Echt waar. En als we aan tafel zitten straks, kun je me gezellig vertellen wat je allemaal gedaan hebt’. Bijvoorbeeld. Snap je?

  • Esther schreef:

    Bij ons helpt dat ook nog niet, eerst begrip tonen en uitleggen waarom iets niet mag. Hij moet eerst op schoot zitten en kroelen….

  • Sandra schreef:

    Beste Karla,

    Dankuwel voor de duidelijk uitleg. Nu heb ik een dochtertje van precies drie die heel veel aandacht vraagt (ik heb meer kinderen). Dat gaat niet altijd, want mama moet ook wel eens wat anders doen dan met haar knuffelen. Dat leg ik dan uit, maar het pakt niet. Als ik haar dan van me lostrek om bijvoorbeeld te gaan koken (met eerst alle uitleg te hebben gegeven) is het krijsen. Tot ik haar troost en we gaan eten.
    Vaak begint ze ook ‘zomaar’ te huilen en als het niet door mij gestopt kan worden wordt het krijsen dat niet stopt en dan weet ik bij god niet waarom. U schrijft over de begripvolle uitleg, maar wat doe je als je als ouder geen idee hebt waarom er “opeens” gehuild wordt en het kind er niets over wil of kan zeggen?

    • Karla Mooy schreef:

      Goeie vraag, want dat komt voor, natuurlijk. Soms weet je niet wat er aan de hand is. Meestal helpt het dan wel om te troosten, even erkenning geven ‘dat vind je niet leuk, he, nu moet je huilen’, bijv. Ook al weet je niet wat er is. Bij peuters is het dan meestal even later weer over.
      Vaak wordt het erger als de ouder het ‘weg’ wil hebben.
      Verder is duidelijkheid en voorspelbaarheid belangrijk, het kan zijn dat er iets gebeurt, dat zij niet zag aankomen. En als jij iets anders moet doen, wat echt niet kan wachten, dan kun je dat uitleggen. En als ze dan nog moet huilen, dan is dat zo. ‘als je nog moet huilen, is dat niet erg. Kom maar hier bij in de buurt zitten (of staan) en huil maar even uit, terwijl ik … ga doen’.
      Dat zou je kunnen proberen.

  • L. schreef:

    Ik ben ten einde raad en weet niet goed hoe het aan te pakken. Dreumes van 1,5 jaar huilt om alles en nog wat, maar vooral omdat die veel gepakt wilt worden. De ene dag denk ik dat de beste manier is om alle aandacht te geven tijdens het gehuil, wat dus inhoudt om mijn huishoudelijke taken te laten vallen (“dan maak ik maar geen avondeten en eten we een boterham” bv) en een andere dag denk ik dan om de methode toe te passen waar men zo min mogelijk aandacht geeft aan het gehuil zodat ze niet worden beloond en ze leren minder te wenen. Ik vraag me soms zelf af of het niet zou helpen om, gedurende enkele openeenvolgende dagen, het gehuil volledig te negeren (cry it out methode maar dan overdag) en wanneer die dan stopt met huilen, belonen.
    Ik weet niet hoe ik het moet aanpakken.
    In mijn armen nemen en zeggen, ” ik begrijp dat je in mijn armen wilt blijven, maar mama moet nu even eten klaarmaken, straks kunnen we samen op de bank zitten”, verandert niets aan de situatie. zodra de voeten op de grond zijn, gaat die huilen, hysterisch huilen…

    • Karla Mooy schreef:

      Lieve L.,
      ik kan me goed voorstellen dat je je daardoor ten einde raad voelt.
      Het is oké om je kindje veel op te pakken, als hij jouw nabijheid nodig heeft. Als je wilt en als het je nog lukt, kun je hem ook regelmatig in de draagzak doen als jij dingen te doen hebt.
      Verder kun je ook prima oefenen met even niet opgepakt worden. Begin met kleine klusjes. Zeg duidelijk wat je gaat doen en wanneer je weer tijd hebt voor hem. Eventueel hak je in het begin een klus in twee stukjes. bijv. als je eten moet klaarmaken: ‘Ik ga de groente snijden en als ik daarmee klaar ben, krijg je een knuffel’. Doe dat ook zo en als je hem dan bij je hebt, zeg je na enige tijd ‘Nu is het tijd voor mij om het eten te koken, dus ik zet je even op de grond. Wat wil jij: even spelen met … of in de stoel bij mij kijken wat ik doe?’ Gaat hij spelen, dan laat je hem. Komt hij toch bij je zeg je ‘even wachten tot ik klaar ben met koken, dan krijg je een knuffel’. En als hij drama maakt ‘ja, je vindt het moeilijk, he. Geeft niet’ Dus laat hem gerust eventjes huilen. Dat is niet erg als jij in de buurt bent. Blijf zelf rustig. Het is niet erg, een dreumes die even huilt. Ook al is het nog zo hysterisch, het is niet erg. Er kan niets gebeuren, en het duurt ook niet eeuwig voordat jij weer beschikbaar bent.
      Als je maar steeds doet wat je zegt, zal hij op een gegeven moment aanvaarden, dat hij even moet wachten op jouw aandacht.
      Alles is een leerproces, ook uitgestelde aandacht. En zo help je hem daarbij.
      Succes!

  • >

    Door de site te te blijven gebruiken, ga je akkoord met het gebruik van cookies. Privacyverklaring

    De cookie-instellingen op deze website zijn ingesteld op 'toestaan cookies "om u de beste surfervaring mogelijk. Als u doorgaat met deze website te gebruiken zonder het wijzigen van uw cookie-instellingen of u klikt op "Accepteren" hieronder dan bent u akkoord met deze instellingen.

    Sluiten