Als je kind niet naar school wil

Stel je hebt een duidelijke ochtendroutine, en toch werkt je kind erg tegen, of komt tot niks. Of je kind zet de hakken in het zand en zegt ‘ik wil niet naar school’, wat dan? Ik geef je wat tips.

Voor veel pittige kinderen zijn overgangen lastig. Overgangen van de ene naar de andere situatie. Zo ook de overgang van huis naar school. Ze zien er tegenop om te verlaten waar ze zijn en een nieuwe situatie in te gaan.

Wat je dan kunt doen is dit benoemen, als het kind dat zelf nog niet heeft gedaan. ‘Het lijkt erop dat je geen zin hebt om naar school te gaan, klopt dat?’

De volgende stap is erkennen. ‘Ja, dat snap ik hoor. Ik zou het ook fijn vinden om met jou hier thuis te blijven. Het is heel vaak lastig om ergens anders naar toe te gaan, toch?’

En dan is de volgende stap perspectief bieden. ‘Dat is helemaal niet erg. En weet je, het gaat ook weer over. Dus ook al heb je geen zin, je kunt gewoon gaan. Mét een kriebel in je buik. En dan moet je eerst eventjes wennen op school, dat is altijd zo. En daarna is het over. Dan ben je gewend, en dan is het weer leuk’.

‘Dat is altijd zo, dus het is helemaal niet erg dat je nu een kriebel in je buik hebt. Of dat je denkt ‘ik wil niet gaan’. Dat is heel gewoon, dat hebben veel mensen. Net als jij en ik’.

En als je dan met je kind op school aankomt, dan kun je dat nog eens herhalen. ‘Misschien voel je de kriebel nog, of vind je het nog een beetje spannend, dat geeft niet. Kijk, ik breng je naar de juf, en dan zal zij vandaag voor jou zorgen. Komt helemaal goed’.

Dat laatste helpt bij jonge kinderen die zich nog wat verloren voelen in de groep. Maar ook voor oudere kinderen kan het goed zijn om even contact te maken met de leerkracht, even goeiedag te zeggen, zodat het contact gelegd is. Pittige kinderen zijn erg gevoelig voor verbinding, dat kun je de leerkracht ook uitleggen.

En natuurlijk is het ook belangrijk om te checken of er iets bijzonders speelt op school. Hoe het met je kind gaat overdag op school. Zeker als je kind hierin een terugval heeft en daarvoor wél zonder problemen naar school ging. Er kan altijd een specifieke reden zijn voor de weerstand van je kind om naar school te gaan.

Maar vaak is het ‘gewoon’ spanning van bij huis weggaan en voor hoe de dag zal zijn. Niet erg. Hoe rustiger je erover praat, hoe meer vertrouwen jij uitstraalt, hoe beter het werkt voor je kind. En als je later navraagt bij de leerkracht, is de kans groot dat er inderdaad even later niks meer aan de hand is en je kind vrolijk meedoet met alles.

Wennen is in dit verband een mooi woord. Veel kinderen snappen wel wat ermee bedoeld wordt. Het beschrijft wat er aan de hand is en biedt perspectief en vertrouwen. Dus gebruik dit woord bij allerhande situaties waar je kind vaak eerst even tegenop ziet.

Heb je hier wat aan, beste lezer? Hieronder lees ik graag je reactie. En wil je het voor me delen op social media? Dank je wel!

Waarom erkenning geven zo cruciaal is

Inmiddels werk ik al een flink aantal jaren met ouders van pittige kinderen. En heb ik al honderden ouders kunnen helpen om het contact met hun kind te herstellen. Van strijd naar verbinding te gaan. Ik kan het kind niet veranderen. Maar ik kan je wel leren hoe het gedrag van je kind verandert als jij dingen anders doet.

Daarvoor zijn een heleboel aspecten van belang. Hoe je dingen organiseert bijvoorbeeld. Hoe je communiceert met je kind. Hoe je zorgt dat je kind zich gehoord, begrepen en geaccepteerd voelt. En hoe je zelf rustig kunt blijven, het gedrag van je kind niet persoonlijk neemt.

Eén van de adviezen die ik altijd geef en die echt verschil maakt, is het geven van erkenning. Erkenning geven maakt dat je kind zich gehoord en begrepen voelt. En daarmee creëer je ruimte bij je kind om jouw boodschap te kunnen horen.

Meestal doen we dat niet of te weinig. We zijn als ouders doorgaans teveel gericht op ‘zenden’ en te weinig ingesteld op luisteren en onderzoeken wat er bij je kind speelt. En zeker pittige kinderen zijn daar heel gevoelig voor. Ze willen serieus genomen worden. En niet ‘zo maar’ iets opgedragen krijgen.

Daar komt bij dat pittige kinderen kunnen blokkeren als dingen anders gaan dat zij in hun hoofd hadden. Dat maakt dat er op dat moment geen ruimte meer is om naar jou te luisteren. Ze moeten eerst zelf gehoord worden.

Dat doe je door empathisch te reageren. Je te verplaatsen in je kind. En te erkennen wat hij of zij voelt, ervaart of vindt. “Je was nog niet klaar met spelen, hè”, “Ik geloof dat jij verwacht had dat we nu naar het zwembad zouden gaan, klopt dat?”, “Het is ook helemaal niet leuk dat het tijd is om te gaan, dat vind ik ook”, “Wat jammer nou, dat je vriendje niet mee wilde, het maakt je boos zie ik”.

En soms weet je niet eens precies wat er aan de hand is. Maar ook dan kun je erkenning geven en ruimte bieden aan de emotie. “Zo te zien vind je het helemáál niet leuk wat er nu gebeurt”, “Jij had het heel anders gewild, geloof ik”, bijvoorbeeld.

Erken altijd de emotie van je kind. Ook al is het in jouw ogen overdreven. Dit is wat er is, wat jouw kind ervaart. Maar: als je het als trucje doet, werkt het niet. Je moet oprecht willen accepteren wat jouw kind voelt en ervaart om het te kunnen erkennen.

Dan is het heel krachtig. Je kunt er zelfs aan toevoegen “Je vindt het helemaal niet leuk. Dat mag. Snap ik best. Wees maar even boos”. Hoe meer ruimte je biedt voor de emotie, hoe meer dat scheelt in de escalatie.

Erkenning geven is dus een krachtige manier om met emoties van je kind om te gaan, die leidt tot minder strijd, zowel in aantal conflicten als in de heftigheid ervan. Het is één van de vele waardevolle vaardigheden die je leert in het onlineprogramma Stap voor stap een gelukkig gezin.

Pas jij dit al toe? Wat is jouw ervaring? Schrijf hieronder je reactie. En deel dit blog als je wilt, zodat nog meer ouders ervan kunnen profiteren. Dank je wel!