overprikkeling Archives - Ontspannen Opvoeden

Tag Archives foroverprikkeling

Overprikkeling: signalen en tips

Wist je dat veel problemen met pittige kinderen voortkomen uit overprikkeling? Soms is het heel duidelijk, maar soms hebben volwassenen het ook helemaal niet door. Hoe herken je overprikkeling en wat kun je eraan doen?

Pittige kinderen zijn heel prikkelgevoelig. Ze zijn heel alert en opmerkzaam, ze zien en horen alles. Dat veroorzaakt een druk hoofd. Daarnaast kunnen ze ook erg afgeleid worden door hun eigen gedachten, ook dat is een vorm van prikkels.

Hoe meer prikkels, hoe eerder een kind overprikkeld raakt. Vaak gebeurt dat bijvoorbeeld door school, maar ook door feestjes, familiebijeenkomsten, sommige sporten (denk aan zwemles in een lawaaierige ruimte met fel licht plus de prikkels van het water).

Nu is het ingewikkelde dat pittige kinderen doorgaans ook de prikkels opzoeken. Want ze zijn ook gevoelig voor onderprikkeling. Bijvoorbeeld als de stof op school te saai is. Ze houden van uitdagingen en zoeken die graag op.

Een kind dat overprikkeld raakt, kan er moe uitzien, maar ook juist heel druk. Dit laatste kan gezien worden als energiek, terwijl het kind juist heel moe is. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn als kinderen tegen bedtijd nog erg actief lijken te zijn.

Je kunt overprikkeling herkennen aan dat je kind nog moeilijk te bereiken is. Er kunnen er geen prikkels meer bij en ook jouw woorden zijn prikkels. Je kind is heel prikkelbaar en alles kan verkeerd vallen. Soms uit het zich in kliergedrag, waarbij het lijkt alsof je kind ruzie zoekt. En misschien is dat ook wel zo, is het een onbewuste manier om ontlading op te zoeken.

Je kent dit gedrag misschien wel van als je je kind ophaalt van school of de kinderopvang. Daar heeft je kind de hele dag geprobeerd netjes te doen wat er verwacht wordt. Daar komt dan nog bij, dat het moet schakelen, het is een overgang van school of kdv naar thuis en overgangen kosten ook altijd energie.

Wat kun je nu met die wetenschap?

Ten eerste is het zaak je kind te helpen met ‘ontprikkelen’ of ontladen. Wat helpt kan voor elk kind anders zijn. Voor de meeste kinderen helpt beweging en buiten zijn. Daarom is naar huis fietsen een beter idee dan met de auto gaan. De natuur in helpt. Laat je kind veel buitenspelen als dat kan. Of zoek een kdv waar ze veel ruimte hebben om buiten te spelen.

Bewegen helpt dus, ik hoor bijvoorbeeld vaak dat trampolinespringen kinderen weer rustiger kan maken in hun hoofd. Maar ook een balletje trappen buiten, een stuk fietsen of rennen, klimmen, dansen op muziek of stoeien kan helpen. En schommelen natuurlijk.

Maar ook kan juist een rustige activiteit helpen. Mijn zoon kwam altijd helemaal bij van een uurtje intensief legoën. Andere kinderen pakken graag een stripboek en zetten een koptelefoon op. Een filmpje kijken of gamen lijkt aantrekkelijk, maar levert uiteindelijk toch vaak meer prikkels op dan dat het helpt.

Je kind helpen aarden kan ook. Ook daarom is de natuur in gaan behulpzaam. Maar ook simpelweg met water en zand spelen. Of met klei. Of lekker een bad nemen of douchen.

Wat het beste werkt moet je uitzoeken samen met je kind. Maak vervolgens afspraken over hoe dit in te passen bij de dagelijkse bezigheden.

Tenslotte is het een ook optie om een S.I. therapeut te zoeken voor je kind. S.I. staat voor sensorische integratie. Deze therapeut kan helpen om een prikkelprofiel op te stellen en heeft kennis van materialen die in te zetten zijn bij overprikkeling.

Vind je dit artikel nuttig voor je kind? Wil je er over doorpraten? Dat kan tijdens de themasessie Overprikkeling. Meedoen is gratis voor leden van de Ontspannen Opvoeders.

Als Sinterklaas je kind stress geeft

Er zijn nogal wat ouders, die opzien tegen de decembermaand. Omdat hun (pittige) kind overprikkeld raakt door spanning, die Sinterklaas met zich meebrengt en door allerhande activiteiten die, ook op school, het normale ritme doorbreken. Ik kan dat niet helemaal wegnemen, maar ik heb wel tips voor je.

Vertel het ware verhaal van Sinterklaas

Er is niets op tegen om je kind uit te leggen dat het sinterklaasfeest eigenlijk een spel is. Er zijn ouders, die dat sowieso doen, omdat ze het niet prettig vinden om hun kind voor de gek te houden. En daar kan ik me wel iets bij voorstellen.

Want voor wie doen we dat eigenlijk, het geloof in stand houden? Ik denk dat het voor kinderen niets uitmaakt. Zij kunnen beter dan wij in een spel opgaan, en dan is het ook ‘echt’.

Beperk de festiviteiten

Vier één keer, op één plek Sinterklaas (afgezien van school). Nodig familie bij jouzelf uit i.p.v. het nog een keer apart te vieren. Misschien besluit je wel om niet naar de intocht te gaan. En misschien wel, omdat je kind het zo graag wil.

Geef duidelijkheid vooraf.

En als je dan gaat, bereid je kind voor op wat er zal gebeuren. Weten wat je kind kan verwachten, kan helpen. En hou er rekening mee, dat je kind daarna wellicht extra prikkelbaar is. Als je jezelf daar op voorbereidt, scheelt dat ook al weer.

Geef duidelijkheid over de cadeautjes

Eén van de dingen die veel spanning geven, is wat je kind zal krijgen. Je kunt daar op verschillende manieren mee omgaan. Sommige ouders vertellen van te voren wat hun kind zal krijgen, of laten het zien. Je kunt het zelfs samen met je kind gaan kopen. Of wat sommige ouders doen: het cadeau niet verpakken, of in transparante folie.

Maak een afspraak over wanneer je kind een schoen mag zetten en zorg dan ook dat er een kleinigheid in zit. Sommige kinderen worden van de spanning veel te vroeg wakker. Je kunt dan bijvoorbeeld altijd alleen wat pepernoten of snoepgoed erin doen en geen cadeautjes, en dat van tevoren vertellen aan je kind.

Vermijd het Sinterklaasjournaal

Dit is lastig, dat weet ik. Maar ik weet ook, dat er scholen zijn, die er niet gezamenlijk naar kijken en er verder geen aandacht aan besteden op school. Je kunt altijd vragen aan het team of aan de MR of dat op de school van jou kind ook mogelijk is.

Help je kind met de surprise

In de bovenbouw van de basisschool is het vaak gebruikelijk, dat kinderen lootjes trekken en een surprise voor elkaar maken. En dat kan ook een bron van spanning zijn voor je kind. Temper verwachtingen, geef aan dat het gaat om het idee en de inspanning, niet om het resultaat. Niettemin is er niks op tegen om je kind erbij te helpen, als dat nodig is om er wat geruster onder te zijn.

Kortom

Wat mij betreft is er allemaal geen goed of fout. Alles is goed. En als je kind ervan geniet om er in ondergedompeld te worden, prima. Je kiest zelf op welke manier je het wil doen. Het gaat er gewoon om wat fijn is voor je kind. Want het hoort leuk te zijn en geen periode van spanning. Toch?

Vind je dit nuttig, wil je het dan delen? En heb je aanvullende tips? Laat het hieronder weten,dank je wel alvast.

Wat gedragsproblemen te maken hebben met overprikkeling

Het lijkt wel of er steeds meer kinderen komen met gedragsproblemen (noem ik het maar even voor het gemak). Vooral kinderen die thuis uit hun dak gaan als het niet zo gaat als ze willen. Maar ook op de scholen worstelen leerkrachten steeds meer met kinderen die ongewenst gedrag laten zien. Hoe komt dit? Ik heb daar wel een idee over.

Het aantal kinderen met een diagnose neemt hand over hand toe. Dat is op zich niet zo vreemd als je ziet dat de regels voor een diagnose steeds verder zijn opgerekt. Om een diagnose als AD(H)D te krijgen, hoeft een kind nog maar aan 6 van de 13 kenmerken te voldoen, hoorde ik eens.

Ook autisme is aan inflatie onderhevig geworden, om het zo maar te zeggen. Het is zo ver opgerekt dat je een pittig kind er bijna altijd wel onder kan scharen. Varianten zijn ook ‘een lichte vorm van ASS’. Het klinkt allemaal heel serieus, maar de vraag is wat er dan nog van klopt.

Diagnostisering wordt natuurlijk flink in de hand gewerkt door de farmaceutische industrie. Want na een diagnose AD(H)D of ASS is de stap naar medicatie snel gemaakt, zeker bij kinderen. Veel te snel naar mijn idee, want je kunt ook een heleboel andere dingen eerst doen.

Wat dat betreft ben ik een fan van Laura Batstra, haar boek ‘Hoe voorkom je ADHD? (Door de diagnose niet te stellen)’ is nog steeds interessant en actueel. Zij stelt voor om diagnose en eventuele medicatie als laatste stap te zien in een procedure, waarin je eerst allerlei andere aanpassingen uitvoert in de omgeving uitvoert.

Wat ikzelf door mijn werk steeds meer ben gaan zien is dat bij al deze pittige kinderen, met of zonder diagnose, de prikkelverwerking een belangrijke rol speelt. En dat verklaart dan meteen waarom deze groep kinderen zo lijkt toe te nemen. Het zijn hele prikkelgevoelige kinderen, die meer dan vroeger last hebben van overprikkeling.

Want hun omgeving wordt almaar drukker, met almaar meer prikkels. Natuurlijk door alle digitale prikkels, maar ook omdat bijna alle volwassenen om hen heen druk en gestrest zijn. Wie heeft er tegenwoordig nog tijd (en de rust in zichzelf!) om eens goed naar een kind te kijken en te luisteren?

Volwassenen hebben veel te veel aan hun hoofd. Zowel ouders als leerkrachten. Bijna overal is een hoge werkdruk. Dat geeft stress. En maakt dat mensen onvoldoende ontspannen zijn en teveel ‘in hun kop zitten’. Teveel om goed verbinding te kunnen maken met de kinderen.

Is het vreemd dat juist de gevoelige kinderen hierdoor van slag raken? Spanning overnemen en overprikkeld raken? Ik vind van niet. Je kunt deze kinderen ook zien als de kanariepieten in de kolenmijn. Zij laten als eerste zien dat er iets mis is met onze maatschappij.

De overprikkeling geeft een gebrek aan overzicht, het kind voelt zich overspoeld. Dat leidt enerzijds tot boze buien omdat er ontlading nodig is. En anderzijds tot dwingend gedrag, omdat het kind een bijna wanhopige poging doet om weer grip te krijgen, door zelf te bepalen.

De oplossing ligt dan ook in rekening houden met de prikkelgevoeligheid. Uitzoeken hoe je prikkels kunt verminderen. En hoe je je kind kunt helpen om overprikkeling op een gezonde manier kwijt te raken.

Daarnaast zijn deze kinderen enorm gebaat bij duidelijkheid. Structuur. Vaste afspraken. Weten wat ze kunnen verwachten. Ik kan het niet vaak genoeg herhalen. Voorspelbaarheid helpt echt.

En zorg dat je als ouder zelf echt aanwezig bent, kom uit je hoofd. Wees echt aanwezig en maak verbinding met je kind. Dat is misschien wel één van de belangrijkste dingen die je voor je kind kunt doen. En soms ook één van de moeilijkste. Maar het voordeel is dat het ook goed voor jou is 😊

En wat het allermooiste zou zijn, is een maatschappij waarin niet meer iedereen met een vol hoofd draaft en haast om ‘het werk’ af te krijgen. Dat is niet waar het leven voor bedoeld is! Maar ja, dat kan ik niet veranderen. En jij ook niet. Maar je kunt wel zelf veranderen. En dat is genoeg.

Ik ben benieuwd, lezer, of je mijn visie deelt. Heb je opmerkingen, aanmerkingen, toevoegingen? Ik lees graag je reactie. Ook tof als je het wilt delen op social media, dank je wel.