Waarom je kind zo dwingend kan zijn
Als jij een pittig kind hebt, dan ervaar je waarschijnlijk ook dat je kind een sterke wil heeft. En nog meer dan dat, je kind is regelmatig dwingend. Bepaalt het liefst hoe de dingen gaan. Heeft het liefst dat de dingen op zijn of haar manier gaan. Dit is best moeilijk voor jou als ouder om mee om te gaan, denk ik zo. Maar het helpt als je snapt waar het vandaan komt.
Vaak voelt het zo verkeerd. Alsof jij het slaafje of het sloofje van je kind bent. Je wordt gecommandeerd en als je niet doet wat je kind zegt, dan is het hommeles. Dus soms geef je maar gewoon toe, maar het voelt toch niet goed.
Herkenbaar? Ik heb hier echt wel mee geworsteld vroeger. Tot ik doorkreeg waarom het was. En dat het niet bedoeld is als commanderen. Het is meer dat je kind op zo’n moment iets van je nodig heeft.
Pittige kinderen zijn prikkelgevoelige kinderen. Hooggevoelig, zo je wilt. Mijn idee is dat de wereld erg overweldigend voor ze is. Omdat prikkels veel minder goed gefilterd worden dan bij de meeste andere kinderen.
Het is moeilijk voor ze om zich aan deze overweldigende wereld over te geven. Ze hebben dringend behoefte aan controle. Ze willen de wereld om zich heen begrijpen en kaderen. Daarom zijn het vaak kinderen die veel vragen en enorm behoefte hebben aan duidelijkheid en uitleg.
En dat is naar mijn idee ook de reden dat ze graag de regie hebben, graag zelf bepalen. Want op het moment dat je zelf kunt bepalen heb je grip. Ben jij de baas over de wereld in plaats van andersom. Dan gaat het zoals jij het in het hoofd hebt en dat geeft rust.
De meeste pittige kinderen passen zich in de buitenwereld behoorlijk goed aan. Ze doen wat er van hen gevraagd wordt en proberen zo goed mogelijk te snappen wat er van hen verwacht wordt. Al kost dat soms veel moeite en energie.
Thuis is voor de meeste pittige kinderen de enige plek waar ze hun behoefte aan autonomie, aan regie, durven te uiten. Dus gaan ze thuis in de weerstand als ze iets moeten en willen ze dat het op hun manier gaat.
Hoe meer spanning er is in het leven van je kind, hoe meer dit dwingende gedrag meestal toeneemt. Want hoe minder grip in de buitenwereld, hoe wanhopiger de pogingen om toch weer grip te krijgen. Dus hoe inflexibeler je kind wordt en hoe meer dwingend gedrag je kunt verwachten.
Mij heeft dit inzicht geholpen om meer mee te bewegen, meer toe te geven, zonder dat ik me daar nog geïrriteerd over voelde. Omdat ik wist, dit heeft mijn kind nodig om even rust te ervaren. Het is niet omdat het een ongevoelig egoïstisch kind is. Of onopgevoed. Maar hij kan nu even niet anders.
Dit betekent overigens niet dat je altijd maar moet toegeven. Maar wel dat je de gedachte dat het op zich niet in de haak is, los kunt laten. En dan kijkt waar je wel of niet in mee wilt gaan, waar ligt je eigen grens werkelijk?
En het betekent ook, dat je je kind best kunt leren dat het veel prettiger is als hij of zij iets vriendelijk vraagt in plaats van te zeggen ‘jij moet’. Het helpt trouwens enorm als je dat zelf ook doet :). Maar lalshet dan toch gebeurt, zie het dan als onmacht en kijk of je je kind op dat moment misschien het beste helpt door maar gewoon te doen wat hij of zij ‘vraagt’.
Interessant artikel vind je? Deel het dan, zodat meer ouders het kunnen lezen. Dank je wel!. En ik lees natuurlijk graag je reactie hieronder.
Trouwens…als jij je kind hierin herkent, dan is mijn gratis webinar vast interessant voor jou. Ik vertel je meer over hoe je kind in elkaar steekt en welke benadering in het opvoeden wél werkt. Meld je hier aan
Beste Karla,
Wat een verhelderende uitleg en wat ben ik blij met dit inzicht. Het maakt mij in ieder geval heel veel duidelijk wat er onder bepaald gedrag zit. En die link had ik nog niet zo duidelijk gelegd. Want als iets niet mag, vraagt zoonlief ook altijd naar het “waarom”. Leidt overigens ook naar boeiende uitspraken. Een “simpel” voorbeeld. Ik geef op vriendelijke wijze aan, dat het tijd is om te stoppen op de PS. Zijn antwoord is “ik ben al 14 en ik ben echt wel zo verstandig dat ik weet wanneer ik moet stoppen omdat ik morgen een voetbalwedstrijd heeft”. Waarbij duidelijk mag zijn dat zijn tijdstip van moeten stoppen nogal verschilt van wat ik verstandig vind.
Groet,
Baukje
Hallo Baukje,
Ik ben op mijn beurt weer blij met dat ik je hiermee blij heb kunnen maken 🙂
Je zoon wil gewoon graag zelf bepalen inderdaad. En dat betekent dat hij ook wel mee wil in wat jij wil, als hij het maar kan snappen. En ermee eens is. En dat is natuurlijk niet altijd zo 😉 En soms geef je hem dan ruimte omdat dat oké voor je is, en soms blijf je bij jouw beslissing omdat je vindt dat je verantwoordelijkheid als ouder dat van je vraagt. Die balans vinden is interessant en soms lastig, maar vraagt wel van je als ouder dat je er goed over nadenkt.
Hartelijke groeten
Karla
Zou fijn zijn ..
Wat bedoel je precies, Angelica? Wat zou fijn zijn?
Hier inderdaad ook een pittig kind. Zeker nu er een tweede kleine meid bij is gekomen.
Stukje jaloezie komt ook om de hoek kijken. En ja wanneer ze niet haar zin krijgt of op haar manier gaat dan is het hommeles en erg boos en gefrustreerd.
Zo lastig. En juist met name thuis dit gedrag. Corrigeren is dan soms zo vermoeiend. Haar uit de situatie halen helpt soms wel. Maar waarschuwen heel de dag is best pittig voor beide.
Ik denk dat het belangrijk is om haar uit de situatie te halen, Maart. Omdat ze zelf haar gedrag nog niet kan sturen op zo’n moment. Het is goed om te kijken wat er achter het gedrag zit. Zodat je haar kan helpen om ander gedrag te laten zien.
Ik ben niet zo van het ‘corrigeren’, omdat daar meestal alleen maar mee bedoeld wordt dat je zegt dat een kind ergens mee moet stoppen. Maar dat is nu juist wat ze moeilijk vinden. Je kunt inderdaad wel aan de gang blijven. Probeer eens i.p.v. waarschuwen of corrigeren je kind een alterntatief te geven. Kijk wat er aan de hand kan zijn. Geef erkenning en/of een ik-boodschap. “Jij wil ook heel graag op dat fietsje, he? Dan moet je wel even wachten op je beurt of misschien wil je op deze grote fiets?” of “Ik vind het fijn als mijn grote meid mij even kan helpen om …. Zou dat lukken denk je?” Zo help je haar om wel gedrag te laten zien dat prettig is.
Ik kan hier natuurlijk nog veel meer over vertellen, want dat is precies wat ik doe. Ouders helpen bij pittige kinderen een andere aanpak in praktijk te brengen. Misschien kun je eens nog wat meer tips opzoeken, mijn boek bestellen of je aanmelden voor het volgende webinar.
Dank je wel Karla voor je woorden!
Zelf heb ik een pittig kind die school duidelijk ziet als gevangenis, zich voorbeeldig gevraagd daar. Thuis is het soms een groot spook maar ik heb een uitlaatklep gevonden voor hem, sporten. En inderdaad ben ik soms zijn ” knechtje” . Maar een lange schooldag achter de rug waarin je je altijd moet gedragen en je best moet doen is ook niet niks!!
Ik accepteer het en heb een leuke gezellige zoon daarvoor terug en daar gaat het om toch?!
Daar gaat het zeker om, dat denk ik ook. En het is fijn voor je zoon, dat jij dat begrijpt. En sporten is voor veel van deze kinderen een fijne uitlaatklep, dat klopt. Ik herken dat ook van mijn eigen kind.
Heel erg herkenbaar, vooral dat stukje over dat het bij jezelf niet goed voelt om ’toe te geven’. Onze dochter van bijna 5 doet het perfect op school maar is thuis vaak alleen maar boos, chagrijnig en dwingend in haar wensen. Als het niet gaat zoals zij het in haar hoofd heeft, is het ruzie, gillen en huilen. Buitenstaanders, zoals mijn moeder, vinden dat we haar niet kort genoeg houden. Maar ik zie: hoe korter ik haar probeer te houden, hoe meer grenzen en regels ik stel, hoe meer ik dreig, hoe meer ik probeer te belonen, des te erger wordt haar strijd om het gelijk.
En dan komen mijn ideeen over hoe ‘een goede opvoeding zou moeten zijn’ (nl. streng, kind niet laten winnen) en mijn gevoel (mee bewegen, ruimte geven waar ruimte kan) met elkaar in conflict..En ontstaat een sfeer in huis waar wij beiden niet gelukkig van worden..
Precies, Rosanneke, je beschrijft exact wat ik bedoel. En herken. Ik hoop dat dit je helpt om het iets anders te zien en aan te pakken. Dat je je ook gesteund voelt 🙂
Heel herkenbaar dit. En ik probeer dit al toe te passen, en vaak helpt het (niet altijd..). Wat ik er het lastigste aan vind is dat ík wel snap hoe dit zit en hoe mijn jongste is, en dat ik soms moet ’toegeven’ of meebewegen, maar hoe leg ik dat uit aan haar zus (geen ‘pittig kind’) die maar al te vaak de dupe is van het gedrag van haar vier jaar jongere zusje?
Dat is een logische vraag, Linda. Haar zus heeft twee dingen nodig: uitleg over hoe haar zusje in elkaar steekt en wat begrip. Dat ze snapt dat het voor je jongste heus niet altijd makkelijk is om zo te zijn, ook al lijkt het alsof ze alles bewust zo doet. En anderzijds heeft ze erkenning nodig voor haar eigen situatie, dat het niet altijd leuk en makkelijk is om zo’n zusje te hebben en dat ze er inderdaad soms de dupe van is. En dat ze ook op haar eigen grenzen leert letten, dat ze niet alles accepteert om de lieve vrede (wat soms gebeurt).
Belangrijk is ook dat je na het ‘meebewegen’ er wel op terugkomt om uit te leggen hoe de situatie voor de anderen was en dat dit een volgende keer liever niet weer zo gaat. En daar dan een afspraak voor maken. Dat maakt ook dat je oudste merkt dat je het in het moment wel accepteert, maar er ook iets aan doet.
Beste Karla,
Wat herkenbaar! Wij zijn bijna 2 jaar geleden verhuisd en onze zoon van 11 is toen na weer een switch van regulier naar sbo totaal de regie kwijtgeraakt in zijn leven. Tel hier beginnende pubertijd bij op en je hebt een recept voor een al strongwilled en hsp jongen. We hebben verschillende soorten ambulante en diagnostische hulp nu lopen maar moeten het thuis toch zelf doen. Alles moet op zijn manier en agressieve sloopmomenten zijn regelmatig aan de orde. Als ik jouw stuk lees is het alsof ik zijn verhaal lees en eigenlijk heb ik erg met hem te doen omdat hij geen vrienden heeft, niet naar zijn zij op school waar hij met busje naartoe moest (we gaan nu ov inzetten) en ons de verhuizing nog steeds erg kwalijk neemt. In onze vorige woonplaats kon hij fietsend naar zijn (regulier onderwijs) school en voetbalveld zat tegenover ons huis en hij had vriendjes. Hier zet hij zich al twee jaar tegen alles af.
Erg pittig voor hem en voor jullie, Mariska. Als je het gevoel hebt dat de hulp te weinig zoden aan de dijk zet voor de thuissituatie, neem dan even contact op om te kijken hoe ik jullie kan helpen. Ik heb al meer ouders in deze situatie goed kunnen helpen.
Beste Karla,
Herkenbaar artikel maar hoe gaat je om als je zoontje van 1 jaar en 9 maanden dwingend gedrag vertoond? Op een paar woorden na Praat hij nog niet maar hij begrijpt wel heel veel.
Hij wil bepalen welke weg we in gaan wanneer hij in de wagen zit, hij bepaald wat hij op tv kijkt, hij bepaald wat hij hij uit de koelkast wil. Gaat bovenstaande niet zo als hij voor ogen had dan is het krijsen, op de grond liggen. Tips welklm
Hallo Suzanne,
Het komt denk ik veel voor bij peuters. Enerzijds omdat ze hun eigen wil ontdekken.
Anderzijds omdat ze soms, zoals jouw zoontje, wel veel begrijpen, maar nog niet kunnen verwoorden.
Het kan zijn dat hem dat frustreert omdat hij zich onbegrepen voelt.
Wat kan helpen is te verwoorden wat hij wil. Zodat hij zich begrepen voelt. En als het kan, is er niks mis met hem zijn zin te geven. Maar dat kan niet altijd en hoeft ook niet altijd. In dat geval kun je uitleggen waarom het niet kan. Ook al begrijpt hij je niet helemaal, hij kan wel voelen dat jij hem erkent en dat het jammer is, dat het niet kan. Dus blijf rustig en geduldig, maar doe wel watje moet doen.
En ook als hij krijsend op de grond ligt, kun je hem erkenning geven of iets zeggen als ‘je bent heel boos, ik zie het. Dat mag. Het is jammer dat je niet …..’ Hoe rustiger en ‘nuchterder’ jij blijft, hoe eerder het over is.
succes!
Karla.
Mooi bericht en zo herkenbaar voor mijn zoon van bijna 5. Superlief kind maar als het anders gaat dan verwacht of het is bijvoorbeeld vakantie dan komt dat dwingende, tegendraadse mannetje tevoorschijn. Nog tips voor wat je kunt doen om vakanties makkelijker te maken?
Goeie vraag, Meike.
Wat ik altijd aanraad, is: zorg ook in de vakantie voor structuur en duidelijkheid. Een dagritme, voor zover mogelijk. Vaste momenten of een vaste volgorde in de dingen.
Bespreek ook van te voren hoe de dag eruit gaat zien. Dat kan bij het ontbijt of de avond tevoren. Probeer dit ook zoveel mogelijk in overleg te doen, zodat je kind er ook inspraak in heeft. Hou rekening met elkaars wensen.
Maak dit ook zichtbaar m.b.v. woorden of tekeningetjes.
Bereid je kind zo goed mogelijk voor. Al voor je weggaat, kun je laten zien hoe de plek eruit ziet, waar jullie heengaan. Of als je gaat vliegen, laat plaatjes zien van hoe een vliegtuig er van binnen uitziet of vertel je kind dat. Zorg als volwassenen zo mogelijk dat er altijd iemand is die zich om je kind kan bekommeren en eentje die zorgdraagt voor de reis.
Ook als je uitstapjes maakt in de vakantie is het handig om je kind voor te bereiden. Vertel je kind wat hij of zij kan verwachten en wat er van hem of haar verwacht wordt. Laat eventueel plaatjes zien van waar je naar toegaat. Dat maakt het allemaal minder spannend en vergroot de kans dat het leuk is en leuk blijft.
Tenslotte: merk je aan het gedrag van je kind dat het toch spanning geeft, accepteer dat dan. Calculeer het in, en wordt er zelf niet humeurig van. Benoem het ook naar je kind zodat je kind ook snapt wat er aan de hand is.
Heb je hier wat aan, Meike?
Zeker een heel mooi verhelderen bericht!
Maar wat als je 3 kleine kinderen hebt waarvan zeker 2 dit gedrag laten zien waardoor er veel ruzie is?
Dan is het opvoeden een hele klus. Maar het inzicht waar het vandaan komt, kan je helpen om hier anders mee om te gaan.
Ik raad je aan om binnenkort een webinar van mij te volgen, dan krijg je wat handvatten om met je pittige kinderen om te gaan.
Ik weet inmiddels uit ervaring dat er heel wat verbetering kan optreden, als je het maar op de juiste manier aanpakt.
Aanmelden voor een webinar kan hier
Hallo Karla, ik zou heel graag je boek willen maar is het nog te koop? Groetjes José
jazeker, José. Klik hierboven in het menu op ‘aanbod’en dan kun je op ‘boek’ klikken.
Mooi stuk om te lezen. Sommige dingen heel herkenbaar. Andere dingen ook niet. Ik heb een dwingend, begaafd kind met faalangst. Hier zou weleens een stuk over geschreven mogen worden 😂
En waar zou het dan over moeten gaan wat jou betreft? Welke vraag zou je beantwoord willen zien? 🙂
Ook herkenbaar voor mij met onze 9 jarige dochter. Ze is erg dwingend als ze moe is en vertoont machteloos gedrag. School vindt ze wel leuk, maar ook vaak heeft ze geen zin. Het kost haar energie. Turnen is haar uitlaatklep, maar na een schooldag moet ze eerst bijkomen. Een simpel nee is voor haar niet voldoende. Ze gaat me dwingend vragen waarom iets niet mag en ik moet haar uitleggen waarom het niet mag. Ze is dan echt onredelijk. Ik leg dan uit waarom en probeer het daarbij te houden ook al dramt ze door. Ik ben wel van mening dat een kind fatsoenlijk moet blijven en respectvol naar de ouders.
Dat is natuurlijk de bedoeling, Sonja. Maar wat mij betreft geldt dat ook andersom.
En zowel ouders als kind lukt dat niet altijd als er frustratie is. Of overprikkeling. Dus is het nodig dat ze leert haar eigen overprikkeling te herkennen en met jouw hulp hier oplossingen voor te vinden.
Het werkt namelijk niet om iets te verwachten wat je kind op enig moment niet kan. Bijvoorbeeld fatsoenlijk en redelijk zijn als ze overprikkeld is.
Hoi Karla, dit is voor het eerst dat ik een verhaal lees waarin ik precies onze 7-jarige dochter herken. Op school redelijk voorbeeldig en thuis komt alles eruit met gillen, boosheid, slaan, zeer dwingend zijn en strengheid werkt eigenlijk alleen maar averechts idd. Fijn om jouw uitleg te lezen. En ik herken ook veel in de reacties. Grote zus die het er ook moeilijk mee heeft, familie die denkt dat het aan ons opvoed gedrag ligt. Dit artikel is al 2 jaar oud. Geef je nog steeds de cursus of zou ik bijv veel aan je boek kunnen hebben? Want een worsteling blijft het idd.
Hallo Anneke,
sorry voor mijn late reactie, ik was er even tussenuit. Fijn dat het je om te beginnen herkenning biedt.
Ja, het onlineprogramma loopt nog steeds. Ik raad je aan om mijn e.v. gratis webinar te bekijken. Daarin vind je nog meer herkenning, maar ook inzicht in wat er achter het gedrag zit en wat ze van jou nodig heeft. Ook vertel ik daar meer over het programma.
Het boek is een bundel van blogs, zeker interessant voor je, maar niet te vergelijken met een cursus zoals het onlineprogramma.
Hartelijke groeten
Karla
Heel fijn dit te lezen! Helpt inderdaad om het zo te zien. Veel hulpverleners hebben hier geen goed antwoord op behalve dat je dwingend gedrag niet toe moet staan maar dat gaat niet altijd want dan heb je dag en nacht ruzie en je kind kan het niet aan. Hier kun je als ouder (en kind) wel iets mee! Ook het verschil tussen op school wel uiterste best doen en thuis veel dwingend gedrag is voor mij ook een verademing te lezen. Vaak geef je jezelf als opvoeder, of geven anderen jou, hier de schuld van want het kind kan het ergens anders wel. Heel fijn dus om te lezen waar dit verschil vandaan kan komen.
Ik ben blij dat dit je goed doet, Willeke.
Het geeft wat rust lees ik zo tussen de regels door.
Veel succes met je uitdagingen en ik hoop dat je hier nog wat meer goede tips vindt, waar je verder mee kunt.
Fijn om die herkenning te lezen. Precies mijn dochter. Inmiddels is ze 13 jaar en ben ik het dwingende toontje van haar soms heel beu. En als ik haar aangeef hoe ik wil dat ze tegen me praat, wordt ze heel boos. Ze lijkt het niet te begrijpen. Ze gaat vaak direct in de weerstand. 9 van de 10x blijf ik rustig en zeg ik op een rustige manier hoe ik wil dat ze met me praat. Maar het lijkt erop dat ze niet wil: geen zin, zoek het uit, is haar houding. Gewone dingen haar leren zoals bord naar de keuken of jas aan de kapstok, ze doet het niet!!!
Vandaag schold ze me uit voor kutwijf. Ik heb duidelijk gezegd dat ik niet wil dat ze dat tegen me zegt. Ik zou graag willen dat ze op een later moment hiervoor excuses aanbiedt. Kan ik dit van haar verwachten?
Of je dat verwachten kunt, weet ik niet, Berna. Ik snap wel dat je dat zou willen. Want natuurlijk wil je zo niet aangesproken worden.
Aan de andere kant is het de vraag of je veel hebt aan een min of meer afgedwongen excuus. Waar het om gaat is dat je weet dat zij beseft wat haar gedrag met anderen (jou in dit geval) doet. En dat ze daar spijt van heeft.
Je wilt dus eigenlijk gewoon contact, verbinding. Weten dat je van elkaar houdt, dat ze respect voor je heeft en dat ze besef heeft van dit soort waarden.
Naar mijn ervaring is de kans groot dat dit ook zo is. Veel pittige kinderen hebben dat besef heus wel. Sterker nog, buiten de deur, zoals op school bijvoorbeeld, gedragen ze zich wel op een fatsoenlijke manier. Hoe is dat met jouw dochter?
Vaak is thuis de veilige plek, waar ze uitbarsten en dwarsliggen. Autonomie opeisen door niets te willen.
Niet dat dit acceptabel is. Maar weten wat er aan de hand is, helpt wel om er zelf rustiger mee te kunnen omgaan.
Bij veel van deze kinderen vindt van binnen ook veel gepieker plaats, ‘ik ben geen leuke meid, ik ben niet lief, waarom doe ik zo, mijn ouders vinden mij vast niet zo lief, enz’. Ze zijn eigenlijk heel gevoelig, maar i.p.v. dat te laten zien, barsten ze vaak uit en kunnen ze doen alsof ze niet geraakt worden. Zeker in de puberteit.
Tegelijkertijd hebben ze wel veel duidelijkheid nodig. En ook grenzen. Want pubers kunnen allemaal bij tijd en wijle wat ‘grenzenloos’ zijn, of egoïstisch, puur omdat ze veel met zichzelf bezig zijn.
Maar het is én/én. Én je kunt zien wat er achter zit, de kwetsbaarheid, het niet voor elkaar krijgen om het anders te doen, dus het eigenlijk onschuldig zijn. Én je kind is verantwoordelijk voor haar eigen gedrag en heeft dingen te leren. Alles is een leerproces, wat mij betreft. En dat werkt het best als er duidelijkheid is over wat er verwacht wordt en wat zij kan verwachten. Dus heldere afspraken, vaste gewoontes, enz. En vervolgens samen onderzoeken wat er ‘mis’ gaat als het niet lukt om een afspraak op te volgen. Haar helpen om het wél te kunnen.
Zie hier in het kort mijn aanpak. Als je interesse hebt om dat in praktijk te leren brengen, kijk dan op de pagina over mijn onlineprogramma. Deze maand is de laatste kans om hieraan mee te doen en daarom is het ook nog eens voor de allerlaagste prijs ooit. Misschien is het een optie voor je?
Overigens is het heel logisch en goed, hoor, dat je niet accepteert dat ze je op deze manier uitscheldt. Maar weet ook, dat het niet ongewoon is. En dat het een uiting is van haar snel oplopende frustratie. En met alleen een ‘sorry’ is dat nog niet opgelost. Ze heeft meer te leren op dit gebied. Ook dat is onderdeel van het programma trouwens.