Van je fouten kun je leren

Wat wij als ouders het allermoeilijkst vinden volgens mij, is je kind de ruimte geven om fouten te maken. Zich in de nesten te werken. Niet omdat we vinden dat ons kind alles goed moet doen, maar omdat we zo verschrikkelijk graag willen, dat het ‘goed met ze gaat’, dat het leven fijn voor ze is. Maar toch doen we ze dan te kort.

Vooral moeders hebben er een handje van en dat is eigenlijk ook heel logisch. Ga maar na. Je kind wordt geboren en daar ligt een wezentje dat compleet van jou afhankelijk is. Je start ligt in het zorgen voor je kindje, eigenlijk moet je in het begin altijd beschikbaar zijn. Dus dat is moeder worden: de verantwoordelijkheid voelen voor het welzijn van jouw kind. Je voelt een enorme beschermingsdrang. En natuurlijk ervaren vaders dat ook.

Dit heeft enorme impact op je als je een kind krijgt. En veel ouders vinden het vervolgens heel moeilijk om steeds meer verantwoordelijkheid terug te geven aan het kind. Want je bent gewend geraakt aan het beschermen van je kind. Je wilt dat je kind zich happy voelt, daar komt het in feite op neer.

Logisch dus, dat je die draai naar de verantwoordelijkheid bij het kind laten, niet 1-2-3 maakt. Je weet wel dat je kind ooit onafhankelijk van jou zijn leven zal inrichten, maar dat lijkt iets voor de toekomst. Later, als ie groot is.

Maar die tijd komt eerder dan je denkt. Je kunt bij peuters en kleuters al beginnen om hen eigen verantwoordelijkheid te laten dragen. Laat ze dingen op hun eigen manier doen. Ook al zie je zelf dat het 10 keer beter of handiger kan, daar gaat het niet om. Laat ze hun eigen fouten maken.

Daar krijgen kinderen zelfvertrouwen van. Ze leren ook dat ‘mislukkingen’ niet erg zijn, het leven is gewoon één groot experiment. Zo leer je steeds meer over jezelf en over de wereld om je heen. Zo krijgt een kind grip op het leven. Met de steun van zijn ouders op de achtergrond, zodat het zich veilig weet.

Bovendien: voor veel pittige kinderen met een sterke wil, lijkt dit ook de enige manier waarop ze willen en kunnen leren. Ze nemen niet makkelijk iets van je aan. Willen het zelf uitzoeken en ondervinden.

Vooral bij kinderen, die gemakkelijk in 7 sloten tegelijk lopen of zich steeds weer in de nesten werken, is het moeilijk om ze los te laten. Je hebt als ouder de neiging om ze dingen te verbieden, alleen omdat je bang bent dat het fout afloopt. En natuurlijk, als fout echt fout is, moet je het risico niet nemen en als ouder ingrijpen, maar wees eens eerlijk: hoe vaak is dat het geval?

Geef je kinderen de ruimte om de dingen op hun eigen manier te doen. En gun ze hun mislukkingen, daar leren ze van. Reken ze er niet op af, maar laat ze de consequenties ervaren en leer ze bovenal dat ze altijd iets kunnen doen om de schade te herstellen.

Als ze dat leren, hoeven ze zichzelf ook geen verwijten te maken, zoals wij volwassenen zelf maar al te vaak doen als we iets doms doen. Ze hebben gewoon iets gedaan, wat achteraf niet handig was. Daar hoef je je niet schuldig over te voelen (schuld bestaat niet, zeg ik altijd, dat is een bedenksel van mensen). Maar je kunt wel de consequenties aanvaarden en kijken wat je kunt doen om de dingen weer in orde te maken.

Als je dit echt tot je laat doordringen en de waarde ervan in kunt zien, kan dat je helpen om meer verantwoordelijkheid bij je kind zelf te laten. Jij kunt dan een steun zijn en een coach voor je kind om hem of haar te helpen het een volgende keer anders te doen. Dan lukt het makkelijker om je kind zijn of haar eigen ongeluk werkelijk te ‘gunnen’.

Immers, als je dat niet doet, doe je je kind in feite te kort. Ook al lijken je intenties zo goed. En natuurlijk blijft het gevoelsmatig lastig, maar dat mag toch? En trouwens, het heeft ook voordelen: je hoeft niet meer zo hard te werken. Je mag wat meer ‘achteroverleunen’. Als je dit onder de knie krijgt, is het dus echt een win-win. Want beter voor je kind én beter voor jou.

Het is één van de belangrijkste principes die aan bod komen in de online workshop Je kind de baas?. In één ochtend leer je daar de 4principes waarmee jij je kind weer de baas wordt, maar dan zonder de baas te spelen. Lees hier verder

Fijn als je dit blog wilt delen met andere ouders, gebruik daarvoor de social media knoppen. En je weet, ik lees altijd met plezier je reactie. Dank je wel alvast.

Waarom je kind zelf verantwoordelijk mag zijn

De meeste ouders maken zichzelf verantwoordelijk voor hun kind. Of het wel op tijd op school komt (ook al is je kind al een puber), of het huiswerk afkomt, enz. Dat is niet handig, zelf bij jonge kinderen kun je je kind al deels zelf verantwoordelijk laten zijn. Daar zijn verschillende redenen voor.

Eén van de belangrijkste redenen is dat je daarmee uit de machtsstrijd kunt komen. Machtsstrijd ontstaat omdat jij iets van je kind wil, waar een kind het nut (nog) niet van inziet. Jij wil je kind besturen en een pittig kind laat dat niet toe. Met als gevolg: veel strijd.

Een andere belangrijke reden is dat je kind leert door ondervinding. Pittige kinderen willen graag hun eigen ding doen. Ze luisteren niet naar je goedbedoelde aanwijzingen. Ze moeten eerst consequenties ervaren.

Pas dan ontstaat er een motivatie om dingen anders te doen. Om een voorbeeld te geven: laat je kind zelf zorgen dat ze op tijd op school komt. Spreek met de juf af, dat niet jij, maar je kind erop aangesproken wordt als ze te laat komt.

Niet dat je je kind aan zijn lot moet overlaten. Natuurlijk help je je kind om dit te kunnen. Door bijvoorbeeld een checklist of pictogrammen te gebruiken in combinatie met een timer of gewoon met de klok. Zodat het wel voorgestructureerd is en je kind niet verzandt in wat er moet gebeuren.

Maar de verantwoordelijkheid om het ook te doen, ligt dan bij je kind. Zie jezelf als een begeleider, een coach. Als het ‘misgaat’, bespreek dan met je kind wat er nodig is om het wél te laten lukken. Zo laat je je kind niet zwemmen, maar neem je het ook niet over.

Het is dus zowel goed voor jou als voor je kind. Voor je kind is het leerzamer. Voor jezelf scheelt het veel stress, je kunt meer ‘achteroverleunen’. Al zit daar wel een addertje onder het gras: je moet wel leren om te laten gebeuren dat dingen ‘misgaan’. En dat vinden we vaak lastig, maar oefening baart kunst.

En het kan ook zomaar zijn dat je dan positief verrast wordt. Dat iets helemaal niet misgaat, al had jij dat wel verwacht. Dus het is ook heilzaam voor jouw vertrouwen in je kind.

Tenslotte is het beter voor jullie relatie. Je kind voelt zich meer serieus genomen en meer vrijgelaten, jullie hebben veel minder strijd en een beter contact. Wat wil je nog meer 😊

Ben je het met me eens of doe je het al zo? Ik lees graag je reactie hieronder. Ook fijn als je het voor me wilt delen. Dank je wel!

Alles is een leerproces

Vaak zijn we als ouders veel te hard aan het werk. Steeds maar weer zorgen dat je kind doet wat er van hem of haar verwacht wordt. Elke dag opnieuw. Dat is niet alleen uitputtend, het is ook niet handig voor het leerproces van je kind.

Mijn uitgangspunt is: je kind is zelf verantwoordelijk. Zo vanaf een jaar of 6 (en vaak al eerder) kun je best je kind zelf verantwoordelijk laten zijn voor zaken, bijvoorbeeld het op tijd klaar zijn ’s ochtends. Zo niet, dan ervaart ze vanzelf de gevolgen (bijvoorbeeld in pyjama naar school moeten of op sokken in de auto).

Dit lijkt misschien wat cru. Maar pittige kinderen leren nu eenmaal vooral door ondervinding. Ze zijn te eigenwijs (en dat bedoel ik niet negatief) om zich te laten leiden door wat jij zegt, omdat jij het wel beter zult weten.

Waarschuwingen en aansporingen worden in de wind geslagen. Meestal moeten ze een ‘mislukking’ eerst een keer meemaken, voordat er wat verandert in hun gedrag. Want pas dán hebben ze een motivatie om het anders te doen, ze weten nu immers wat er kan gebeuren.

Ik zie alles als een leerproces. Als ouder zorg je voor een heldere structuur van afspraken, regels en gewoontes. Zodat je kind precies weet wat er verwacht wordt. Maar in hoeverre dat lukt, dat is het leerproces.

Dit uitgangspunt heeft een aantal grote voordelen. In de eerste plaats geeft het jou meer ruimte. Je hoeft niet meer eindeloos te zorgen dat de dingen ‘goed’ gaan. Je kunt het leven laten gebeuren, zoals het gaat. (Behalve als de situatie echt gevaarlijk is, maar dan grijp je automatisch in, daar hoef je niet over na te denken.)

In de tweede plaats is het veel beter voor de sfeer. Juist de hele tijd aansporen en opdrachten geven, leidt tot veel strijd. Want je kind wil immers zelf bepalen en zich niet door jou laten sturen. Dus komt hij in opstand en wil hij steeds minder doen wat je zegt.

Maar bovenal is het voordeel dat je nu aan de lange termijn werkt. Want nu moet jij elke dag zorgen dat je kind op tijd op school is, gezond eet, niet te lang achter een scherm zit, op tijd in bed ligt. Dat is hard werken en het resultaat altijd tijdelijk. Morgen begint alles opnieuw. Korte-termijn politiek in feite.

Maar als je kind het leerproces heeft doorlopen en zich aan de afspraak kan houden, heb je het ‘voor altijd’ opgelost. Zolang er niets bijzonders gebeurt, loopt het zoals de bedoeling is. Je kind heeft werkelijk iets geleerd. Dat is lange-termijn werk, veel beter, toch?

Gun je kind dit leerproces. Dat betekent wel dat je dingen ‘fout’ moet laten lopen. Dat je boze buien moet accepteren, als je kind botst met afspraken en regels die ze niet fijn vindt. Dat is moeilijk voor een ouder, daar weet ik alles van. Maar het is veel makkelijker als je weet dat het onderdeel is van het leerproces.

En dit geldt in feite voor alles. Niet alleen op tijd op school komen, maar ook omgaan met vriendjes, je boosheid op een goede manier leren uiten, huiswerk maken, op bezoek gaan, naar de tandarts gaan, enz. Werkelijk alles is een leerproces.

O ja, voor alle duidelijkheid: dit betekent niet je kind aan zijn lot overlaten. Jij bent de begeleider van het leerproces. Jij helpt je kind om lastige dingen te leren. Jij geeft je kind vertrouwen en perspectief. De belangrijkste taak die er is!

Ik ben benieuwd of dit artikel je inspireert en verder helpt. Ik hoor graag van je, laat hieronder je reactie weten. En zoals altijd is delen heel fijn, dank je wel alvast!

Je werkt te hard

Veel ouders werken te hard. En dan bedoel ik niet het werken in je baan of bedrijf. Maar het werken aan het gedrag van je kind(eren). In dit artikel leg ik uit hoe dat komt en hoe je het anders kunt doen. Met als resultaat meer ontspanning en meer effect.

Als je kindje net geboren is, is hij of zij totaal afhankelijk van jou als ouder. Voor alles. Drinken, verschoning, warmte, aandacht, veiligheid.  Dus het eerste wat een ouder leert, en een moeder nog het meest, is dat je er een grote verantwoordelijkheid bij hebt gekregen. En dat is natuurlijk ook zo.

Vanuit die verantwoordelijkheid ga je zorgen. Want je kindje heeft zorg nodig. Veel zorg. Het probleem is nu dat we vaak te lang blijven zorgen. Vooral moeders, want vaak vinden die dat stiekem ook heel fijn. Het zit ons nu eenmaal in de genen 🙂

Vanuit zorgen voor de basisbehoeften als eten, drinken, aandacht en veiligheid gaan veel ouders vervolgens  zorgen voor het gedrag van hun kind. Proberen dit gedrag positief te beïnvloeden. Dat wordt ook gestimuleerd door deskundigen. Want het is eigenlijk wat in het algemeen onder opvoeden wordt verstaan. Ouders proberen immers d.m.v. straffen en belonen het gedrag van hun kind de goede kant op te sturen.

Maar vooral als je een kind hebt met probleemgedrag, kan dat slopend zijn. Straffen en belonen zijn vaak niet effectief.  Daarnaast ben je vaak niet meer alleen bezig het gedrag te sturen, maar je gaat ook hard aan het werk om conflicten te voorkomen. Maar het frustrerende is, hoe harder je dat probeert, hoe vaker het fout lijkt te gaan.

Herken je dat? Je probeert de harmonie te bewaren, rekening met je kind te houden. Je doet je uiterste best. En toch. Weer ontploft je kind, luistert ie niet naar je, maakt je kind veel ruzie met broertjes of zusjes. Uitgeput raak je ervan. Want elke dag is opnieuw een uitdaging, er komt nooit een eind aan.

Wat is er aan de hand? Je bent in een patroon beland met je kind. Een patroon waarin jij hard werkt en je kind zich blijft ‘misdragen’. Alle goedbedoelde adviezen lijken niet meer te werken. Wat nodig is, is dat je dit patroon doorbreekt. De verantwoordelijkheid voor het gedrag moet weer bij je kind komen te liggen. En jij hebt als ouder de taak om je kind te helpen om het goed te doen.

Niet door zelf hard aan het werk te gaan. Maar door te onderzoeken wat je kind nodig heeft. Door je kind te helpen bij zijn leerproces. Vanuit vertrouwen en vanuit respect voor de autonomie van het kind. Je kind moet en wil voelen, dat haar gedrag haar eigen verantwoordelijkheid is.  Ieder kind kan leren om zijn eigen gedrag steeds beter te sturen. Maar sommige kinderen hebben daar veel hulp bij nodig. En wie kan dat beter bieden dan hun eigen ouder?

Het belangrijkste hulpmiddel hierbij is het gesprek. Samen met je kind zul je moeten onderzoeken wat er gebeurt in conflictsituaties en hoe je dat zou kunnen oplossen. Om deze gesprekken effectief te laten zijn, is het belangrijk om goed te leren luisteren naar je kind. Goed luisteren is de basis van het oplossen van de problemen met je kind. Daarom schrijf ik daar ook zo vaak over 🙂

Daarnaast is het nodig om duidelijkheid te bieden. Duidelijkheid en voorspelbaarheid zorgen voor rust. Dat doe je door een duidelijke structuur te maken, van heldere afspraken, regels en vaste routines. Zo weet je kind precies wat ze kan verwachten. En is het aan haar, om zich eraan te (leren) houden.

Wat tenslotte ook nodig is, is je houding en visie als ouder te veranderen. Je moet leren om je kind zijn eigen leerproces door te laten maken. Leren om vertrouwen te hebben. Beschikbaar zijn om daarbij te helpen. Door je eigen emoties en triggers onder controle te krijgen. Hoe beter jij je eigen emoties kan beheren, hoe meer jij de stabiele basis kunt zijn, die je kind nodig heeft om te leren.

PS Als dit jou aanspreekt omdat je voelt, dat wat ik in dit artikel beschrijf, bij jou/jullie speelt, dan is het groepsprogramma ‘Stap voor stap een gelukkig gezin’ voor jou/jullie een goede optie. Je ontdekt dan precies wat je kind nodig heeft en hoe jij dat biedt. Hoe je rustig blijft en hoe je heldere afspraken maakt. Ook ontvang je een compleet stappenplan voor het voeren van  oplossingsgerichte gesprekken. Persoonlijke begeleiding in de groep is een belangrijk onderdeel van het programma. Lees hier hoe dit programma je helpt om weer rust in het opvoeden te krijgen.

Ik ben nieuwsgierig of jij dit herkent. Ben jij zelf ook hard aan het werk bent om te zorgen dat ‘het goed gaat’? Heb je vragen of reacties, laat het dan hieronder weten. Alvast mijn hartelijke dank. 

Delen via social media is heel fijn, zo kunnen we samen meer ouders bereiken, dank je wel.