Het grootste gevaar van een diagnose voor je kind
Heb jij een kind met moeilijk gedrag? In twee eerdere blogs (kijk hier en hier) heb ik al een aantal voor- en nadelen van een diagnose voor je kind op een rijtje gezet. Er zit echter nog een risico aan, die ik hier graag even wil belichten.
Op internetfora kun je heftige discussies vinden, waarin ouders hun standpunt verdedigen. Ouders, die voor zijn, vergelijken een diagnose als ADHD op PDD-NOS weleens met doof of blind zijn. En al snap ik heel goed, dat die ouders erkenning willen voor hun kind, toch is dat te kort door de bocht. Een dergelijke fysieke handicap is echt iets anders. Een blind kind kan niet zien, een doof kind kan niet horen. Dat zijn éénduidige stoornissen, die objectief vast te stellen zijn.
Maar een diagnose als bijv. ADHD of PDD-NOS is bedacht door psychiaters. Het zijn concepten, eigenlijk niet meer dan een verzameling beschrijvingen van zwakheden,onvermogens of problematisch gedrag van een kind. Om aan de diagnose te voldoen, moet een kind een bepaald deel van deze kenmerken vertonen. Bij ADHD nog niet eens de helft. Het kan daarom zelfs zo zijn, dat twee kinderen totaal verschillende kenmerken hebben en toch allebei ADHD hebben.
Het is dus goed om je te realiseren dat het gaat om begrippen. Pogingen van wetenschappers om grip te krijgen op bepaald gedrag. En in eerste instantie bedoeld om onderzoek te vergemakkelijken.
De beoordeling van wat afwijkend is of wat problematisch is, is bovendien altijd mede cultuurbepaald. Op dit moment is bijvoorbeeld een discussie gaande of een deel van de jongens die nu het stempel ADHD krijgen, vroeger niet gewoon lekker een kwajongen konden zijn. Pietje Bell zou in deze tijd zeker weten een stempel krijgen.
Een diagnose kan ook nog als een excuus werken om onvoldoende hulp te bieden. Ik heb meerdere malen kinderen gezien, die zeiden: “Ik ben druk, hoor. Want ik heb ADHD. Dus ik kan er niet aan doen.” Als zo’n kind dan geen hulp krijgt om zijn eigen gedrag beter te reguleren, laten we het kind in feite in de kou staan. Want niet alleen de omgeving moet zich aanpassen, ook voor het kind is er werk aan de winkel. Hij of zij moet er per slot van rekening ook mee verder in het volwassen leven.
Maar het grootste gevaar van een diagnose is misschien wel, dat het ieders blik gaat bepalen. Alles wat het kind doet of niet doet, wordt beoordeeld in het licht van de diagnose. Ook dingen die elk kind nu eenmaal doet of laat. Het kan leiden tot tunnelvisie. Maar je kind is altijd meer dan zijn probleem. En kan leren en zich ontwikkelen, net als ieder ander kind.
Als jouw kind dus wel een diagnose heeft of krijgt, zie het dan vooral als een aanwijzing in welke richting jij moet kijken bij het zoeken naar hulp en tips om jouw gedrag aan te passen aan je kind. En help je kind zichzelf te helpen. Maar voorkom dat je kind zijn of haar diagnose “wordt”, laat je kind zich er niet mee identificeren. Laat het niet alles bepalen, maar blijf in de eerste plaats jouw kind zien als zijn of haar unieke zelf.
Wist je dat je ook zonder diagnose heel goed geholpen kan worden? Mijn aanpak is gericht op het begrijpen van jouw kind, zonder het te labelen, maar wel met inzicht in zijn of haar zwakheden. Zodat jij je gedrag er beter op kunt afstemmen. Meer weten? Neem dan contact op of kijk hier hoe ik jou kan helpen
Geef hieronder je reactie en deel dit blog via de Share-knop, dank je wel alvast!
Hoi karla. Wij zitten met een zoontje 4 jaar die nu op een speciale dagverblijf zit door super opstandig gedrag. Er mag geen diagnose worden gesteld. Maar hij heeft echt super opstandig gedrag. Veel slaan naar andere. Ik zit dus wel als moeder op een diagnose te wachten. Dat geeft me rust om niet overal zijn gedrag goed te praten. Want je wordt in Nederland meteen gediscrimineerd. Jij heb die zoon die iedereen slaat en duwen. Jij spoor dan als ouder ook niet. Dus ik wil wel graag een diagnose. Groetjes Mary
Ik snap dat, Mary. En toch denk ik dat je je kind ook heel goed kan helpen zonder diagnose. Onderzoek wat maakt dat hij vaak slaat. Wat heeft hij nodig? Vaak voelt zo’n kind zich niet begrepen en wordt er alleen op het gedrag gefocust. Maar het kind moet gehoord en begrepen worden ipv dat zijn gedrag door beloning of straf wordt gecorrigeerd.
Als jij je beoordeeld voelt en afgewezen door anderen vanwege het gedrag van je zoontje, dan is dat iets wat je zelf doet. Dit zeg ik niet om je te beschuldigen of dat het dom of verkeerd is. Maar als je je realiseert dat je dat zelf laat gebeuren, dan zie je ook dat je de macht hebt om opmerkingen van een ander naast je neer te leggen. Zie de reactie hieronder. Want jij weet wel beter. Je kind steekt gewoon wat anders in elkaar en heeft hulp nodig om zijn gedrag en emoties te leren reguleren.
Wat een goed artikel. Dit is precies hoe ik er ook over denk. Het is een bij elkaar geraapt zooitje kenmerken wat een naam heeft gekregen. Ik betwijfel ook al jaren of een sticker plakken met een diagnose niet een iets te makkelijke oplossing lijkt te zijn. En ik ben ook echt bang voor het effect op het kind zelf. Dat het misschien zal werken als een ‘self-fulfilling prophecy’ en het zich ernaar gaat gedragen. En ik wil niet dat anderen het gedrag goed gaan praten, ach, je kind heeft een diagnose, daar kan ze ook niets aan doen, daar leert ze niets van. Ik wil mijn kind klaarstomen voor deze wereld, met alles waar ze mee te maken krijgt, ook de lastige situaties. Maar wel gewoon zoals ze is. En ze mag dat stap voor stap leren, met vallen en opstaan. Mensen schuiven de reactie van mijn dochter nu al snel af op mijn opvoedstijl, maar ik weet wel beter, ik heb niet een kind wat gewoon klakkeloos luistert naar mijn aansturing maar waar ik mee in gesprek moet, uit moet leggen en door moet vragen wat er gebeurd. Ik moet strenger zijn volgens anderen, maar dat werkt vaak averechts. Het is maar goed dat ik mijn eigen kind het beste ken en dat ze die andere ouders niet als vader of moeder heeft. Mooi hoe je in jouw werkwijze de communicatie met het kind open houd in jouw manier van benaderen!
Dat is vaak ook waarom een diagnose fijn kan zijn, een opluchting dat het niet aan jou als ouder ligt en dat er nu een ‘verklaring’ is. Ik wil ouders helpen om te dealen met de problemen zonder dat daarvoor die diagnose is. Want het ligt niet aan jou als ouder en ja, het voelt soms ongemakkelijk als anderen oordelen hebben. Maar je kunt leren om vertrouwen te hebben in je eigen aanpak en je van dat soort oordelen niks aan te trekken. Je hoeft je niet te verdedigen. Jouw kind is veel belangrijker dan wat anderen vinden. En zo te horen kun jij daar aardig mee uit de voeten. Mooi! Bedankt voor je reactie, je hebt het mooi verwoord.
Een goede arts geeft de diagnose als deze terecht is. Het is dus zaak dat je bij vermoedens bij de juiste hulpverlening komt of evt second opinion. Andere kant van het verhaal: heel wat mensen zijn de criminaliteit en drugs hoek in gedoken omdat de ouders te eigenwijs waren om te laten diagnosticeren. Medicatie is niet altijd het antwoord overigens. Omgang advies, uitleg en geduld kom je al een eind.
Geschreven door hulpverlener uit de psychiatrie.
Daar zeg je een waar ding: een goede deskundige. Helaas hoor ik vaak verhalen over situaties waarin het niet allemaal erg zorgvuldig ging.
En natuurlijk is het waar dat het nodig is om er iets mee te doen als er problemen zijn met het gedrag van een kind. Wat ik juist wil laten zien is dat daar geen diagnose voor nodig is. Een diagnose betekent niet per definitie goede hulp en andersom is voor goede hulp lang niet altijd een diagnose nodig. In de zin van een ‘label’ bedoel ik dan. Het is natuurlijk wel nodig om in kaart te brengen wat er aan de hand is. Dat is ook precies wat ik doe met de ouders die ik help.
Hallo, wat een mooi artikel. Mijn zoon heeft wel een diagnose, nl hoogbegaafd. Wij zijn wel blij dat we deze hebben laten stellen met name omdat hij door zijn toenmalige kleuterjuffen in een heel ander licht werd gezien ( meer in de hoek van autisme)
Dus ik denk dat in sommige gevallen een diagnose vooral helderheid kan bieden in hoe om te gaan met ander gedrag en ook dingen kan uitsluiten.
Mijn zoon vertoont soms ook bijzonder gedrag. Ik vind dat ook wel eens lastig. Hij reageert vaak niet op vragen of opdrachten ( wat wil je op brood, trek je schoenen aan) of hij probeert op een zeurderige, drammerige manier zijn zin door te zetten.
Hij probeert niet snel onbekend eten. ( sowieso geen saus of soep) de meest moeilijke sommen lost hij in 1 x op , maar dingen als “niet likken aan de tafel, niet gooien met stenen” moet ik wel 1000x herhalen. Ook vertelt hij steeds opnieuw dezelfde grapjes, is zijn motoriek houterig en de fijne motoriek is best slecht.
Hij is lief, gevoelig en ontzettend grappig. En ik ben super gek op m. Maar zou wel graag beter om leren gaan met de moeilijke punten in zijn gedrag.
X Leanne
Ik snap dat je in dit geval wel blij bent met de diagnose, Leanne.
Veel kinderen van ouders die bij mij komen, zijn ook erg slim dan wel hoogbegaafd, en dat gaat vaak gepaard met andere kenmerken. Onder andere die zoals jij beschrijft.
Als je meer hulp wilt, bel me dan om te overleggen, ik denk wel dat ik je daarbij zou kunnen helpen.
Hij zou heel goed autisme kunnen hebben, passend bij het gedrag wat je beschrijft. Einstein was ook hoogbegaafd en had waarschijnlijk autisme