In de vakantieperiode ben je als gezinsleden veel in elkaars gezelschap. Dat is natuurlijk ook fijn, zeker als je daar in het dagelijks leven niet altijd evenveel tijd voor hebt. Tegelijkertijd vergroot dat ook de kans op irritaties en ruzies. Goede tip: leer je kinderen hun eigen ruzies op te lossen, dat scheelt jou energie en irritatie.
Laat je niet tot scheidsrechter bombarderen. Dan heb je namelijk per definitie een blij en een boos kind. Kinderen gaan daar bovendien allerlei ideeën aan verbinden: “zij krijgt veel vaker haar zin omdat ze nog klein is” is bijvoorbeeld een bekende. Het gedrag wat dat oproept bij je kind, is om te proberen vaker zijn zin te krijgen. En dat is niet altijd op de manier die jij graag ziet…
Je kúnt ook niet altijd een goed oordeel vellen, omdat je er niet altijd bij bent geweest toen de ruzie ontstond. En juist het interpreteren,wat je dan geneigd bent te doen is niet helemaal ongevaarlijk. Daar spelen jouw ideeën en verwachtingen over je kinderen een rol, en dat is niet altijd eerlijk. Weet ik uit eigen ervaring 🙂 Wees eerlijk: heb jij ook niet af en toe het idee dat je oudste wijzer zou moeten zijn? Of denk je weleens iets in de trant van “hij zal wel weer…”, “zij heeft natuurlijk weer…”
Je kunt ook gaan schipperen. Door niet een duidelijk oordeel te vellen, maar wat verzoekjes in te dienen. “Als jij nou eens de step pakt, dan kan hij op het fietsje” bijvoorbeeld. Het risico dat je dan loopt, is dat het kind wat van nature inschikkelijker is vaker toegeeft.
Waar we ons ook weleens op kunnen betrappen is vleien. “Kom, jij bent al zo groot, jij hoeft toch niet meer op dat stepje?” “Kom jij maar als een fijne grote meid mama helpen, dan kan je broertje nog even met het fietsje”.
Wat al deze manieren gemeen hebben is dat ze voorbij gaan aan de behoeften van je kinderen. Ook een groot kind wil soms nog even met speelgoed voor een kleintje spelen. Ook willen ze allebei even belangrijk zijn, even serieus genomen worden.
Bovendien ga je voorbij aan de zelfstandigheid van je kinderen. Als jij elke ruzie moet oplossen, leren ze niet hoe ze zelf op een goede manier een ruzie kunnen oplossen. En dat kan wel degelijk, ook met jonge kinderen.
Dat is dus de oplossing: laat je kinderen zelf een oplossing zoeken. In het begin kun je ze daar bij helpen door wat suggesties te doen. Vaak gaan ruzies erover dat twee kinderen hetzelfde willen. Op dezelfde plek zitten, met hetzelfde speelgoed of dezelfde activiteit. Oplossingen kunnen dus liggen in de sfeer van: samen doen of om de beurt. Ook een mooie oplossing: geen van beide mag met dat speelgoed spelen (! ) Dit kan voor kinderen soms een heel eerlijke oplossing zijn. En vergeet niet om erbij te zeggen: “Ik wed dat jullie ook nog wel een goeie oplossing kunnen verzinnen. Laat eens horen”. Soms is de ruzie al voorbij alleen door het feit dat er samen naar oplossingen wordt gezocht.
Belangrijk is ook om boven tafel te krijgen wat hun behoeftes zijn. Soms kan dit een wat dieperliggend iets zijn. Kinderen kunnen bijvoorbeeld jaloers op hun broertje of zusje, omdat die wel een vriendje heeft om mee te spelen en zij even niet. Dan ben jij nodig om dat te kunnen zien. Of daar achter te kunnen komen, door goed te luisteren.
Het conflict is opgelost, zodra er een oplossing is gevonden, die voor allebei goed is. Dat is het enige criterium. Zijn je kinderen hier eenmaal mee vertrouwd, dan is het heel vaak voldoende als je zegt, ik bewaar dit speelgoed even tot jullie een oplossing hebben gevonden, waar je het allebei mee eens bent. Als je dit consequent toepast, zul je merken dat kinderen daar heel creatief in kunnen worden en soms ook heel snel een oplossing vinden.
Het voordeel van deze aanpak is dat ruzies doorgaans sneller zijn opgelost en dat jij er niet in verwikkeld hoeft te raken. Je bent hooguit nodig als begeleider in het proces van oplossen. Bovendien is de vaardigheid die je kinderen zo ontwikkelen, van onschatbare waarde voor hun sociale ontwikkeling 🙂
Maken jouw kinderen vaak ruzie en wil daar erg graag wat aan doen? Volg dan de online module Ruzies tussen kinderen. Daar vertel ik je meer dan wat er in een blog past :). Zo zijn bijvoorbeeld niet alle ruzies met deze tip opgelost. Er zijn ook ruzies die eigenlijk nergens over gaan, dan speelt er iets anders. Ook daarover leer je in deze praktische module.
Deel deze tip om meer ouders te bereiken, dank je wel alvast. En laat weten als je vragen hebt of er niet mee eens bent. Ik hoor graag van je.
Volwassenen houden er niet van als kinderen een grote mond geven, weerstand bieden of boos worden. Ze moeten eigenlijk gewoon luisteren, toch? Maar wist je dat we zulk ongewenst gedrag vaak onbewust zelf oproepen door hoe we tegen hen praten? Hieronder lees je de meest gemaakte fouten in de communicatie met kinderen. Sommige heel voor de handliggend (maar toch..), andere zullen je misschien verrassen.
Eén van de meest voorkomende, maar zeer ineffectieve fout is het commanderen. “Hou op met zeuren, ruim je rommel op, stop daarmee”. We doen het allemaal, de gewoonte is hardnekkig, maar effectief is het niet. De kans dat het gedrag doorgaat is een stuk groter dan dat het stopt. Pittige kinderen houden erg van autonomie en zijn allergisch voor commanderen.
Een tweede veelgebruikte, maar eveneens niet erg effectieve manier is waarschuwen of dreigen. “Als je dat nog een keer doet, mag je vertrekken” of “Ik zou het niet doen, als ik jou was”. Het effect van dreigen is vaak, dat je het kind uitlokt om het nog een keer te doen. Je pittige kind is gewoon nieuwsgierig wat er dan gaat gebeuren of heeft de onbewuste reactie om te laten zien, dat hij “heus niet bang is”. Nogmaals, hij of zij wil gewoon niet dat jij de baas speelt.
Ook een niet effectieve, maar verleidelijke vorm is oordelen of beschuldigen. “Wat doe je nou vervelend, je wil gewoon aandacht, je probeert me gewoon boos te maken”. (Let op het woordje gewoon, dat is al een signaal van een foute communicatie) Hoe voelt het als een ander jou veroordeelt? Dan ga je toch in de verdediging? Je kind dus ook. “kijk naar jezelf” of “jij ruimt zelf ook je spullen nooit op”. Je kind doet hetzelfde als jij en dan heet het opeens een grote mond…
Wat ook averechts kan werken is ongevraagd je mening of advies geven. Een voorbeeld. Je kind krijgt iets op de computer niet voor elkaar wat voor school af moet en komt je gefrustreerd vertellen, wat er aan de hand is. Stel jij zegt: “Vraag het aan iemand anders uit jouw groepje”. Grote kans, dat je dan een snauw krijgt. Je kind wil op zo’n moment geen oplossing van jou horen, ze wil gewoon haar frustratie kwijt. Door onze reactie gooien we a.h.w. olie op het vuur.
Wat er gebeurt, als wij aankomen met onze analyse of oplossing, is dat het kind zich niet serieus genomen voelt. Wij zullen wel even vertellen hoe het zit. Het antwoord is dan “Jij snapt er ook helemaal niks van!” (waarschijnlijk is dat ook zo…) en je kind wordt chagrijnig of boos. We gaan voorbij aan wat het kind ervaart. Wij weten het beter.
Een bekend voorbeeld is : “je bent gewoon moe”. Het eerste wat een kind dan roept is ”Helemaal niet!” Ander voorbeeld: “Joh, maak je niet druk, dan bel je toch gewoon iemand anders?” als een vriendinnetje niet wil spelen bijvoorbeeld. Ja, natuurlijk kan ze iemand anders bellen, maar snap je dan niet dat ze nou juist met dat meisje wil spelen?
Wat al deze voorbeelden gemeen hebben, is dat je voorbij gaat aan hoe het voor je kind is. En dat maakt ze ineffectief. Je gaat voorbij aan de behoefte van je kind, of frustreert zelfs een behoefte van je kind, waardoor je verzet, chagrijn en boosheid uitlokt. En afgezien van dat het soms respectloos is naar een kind, is het ook gewoon niet handig. Want jij krijgt ook niet wat je wil immers.
Een logische vraag is nu: hoe moet het dan wel, wat is wel effectief? Daarover de volgende keer 🙂
Wil je me helpen om meer ouders te bereiken? Deel dan dit blog op de social media (klik op de icoontjes links of hieronder). Geef ook gerust je toevoeging of opmerking bij de reacties. Bedankt!
Een kleuter is boos op een ander kind en deelt een tik uit. Op het gehuil van het slachtoffer komt de juf aangelopen. Ze vraagt wat er gebeurd is en zegt tegen het kind dat geslagen heeft “Je moet nu even sorry zeggen, want slaan dat mag niet”. Bijna alle kinderen leren al jong dat ze in zo’n situatie sorry moeten zeggen. Maar wat leren ze dan eigenlijk?
Strikt genomen betekent sorry zeggen “het spijt me”. Het geeft aan dat je iets hebt gedaan waarvan je achteraf zou wensen dat je het niet gedaan hebt. Je hebt er spijt van.
Aangeven dat je spijt hebt van iets dat je tegen iemand gezegd of gedaan hebt, is op zich heel fijn. Als het gemeend is tenminste. Je neemt de verantwoordelijkheid voor wat je hebt gedaan en geeft aan dat je inziet dat je het beter niet had kunnen doen. Of liever niet had willen doen.
Nu is het woord sorry een beetje een uitgeklede versie van ‘het spijt me’. We gebruiken het te pas en te onpas om ons te verontschuldigen. (Grappig woord eigenlijk, ver-ont-schuldigen, je wilt van je schuld af, net als in ‘neem me niet kwalijk’: alsof het meer om jezelf gaat dan om de ander…)
Toch vinden we het erg belangrijk dat kinderen sorry zeggen als ze iets gedaan hebben dat in onze ogen niet acceptabel is. Er wordt soms heel wat strijd gevoerd om dat zelfs af te dwingen. Het gevolg: kinderen zien dat ze er niet onderuit kunnen en zeggen met frisse tegenzin sorry.
Of ze zeggen het bij voorbaat al om geen gezeur te krijgen: “Sorry!”. En als de volwassene dan nog even doorgaat over wat er zo fout aan was: “Jaahaa, ik zei toch al sorry!”
Maar wat leert een kind hier nu eigenlijk van? Niet zoveel fraais eigenlijk.
Ten eerste: dat oneerlijkheid beloond wordt. En dat het belangrijker is om te voldoen aan de norm dan je eigen gevoel te volgen. Ook al heb je geen spijt omdat je het terecht vond wat je deed, toch zeg je sorry, want dan is iedereen weer tevreden.
Ten tweede is het kennelijk niet van belang wat jij als kind eigenlijk hebt ervaren. Wat maakte dat je deed zoals je deed. Het kind voelt zich niet gehoord. De volwassene is niet oprecht in jou geïnteresseerd, maar wil alleen dat je je op de goede manier gedraagt.
Bovendien kun je met sorry zeggen kennelijk je eigen verantwoordelijkheid ontlopen. Het gaat er niet om dat je werkelijk nadenkt over wat je doet of hoe je met anderen omgaat. Het gaat erom dat je je aan de regels houdt.
En wat leert het kind niet? Zeggen dat een kind sorry moet zeggen is een gemiste kans. Een kans om met het kind te praten over zijn emoties en de invloed daarvan op zijn gedrag. Een gemiste kans om gehoord te worden en geholpen te worden met het sturen van het eigen gedrag.
En het kind leert hierdoor niet hoe fijn het is om werkelijk sorry te zeggen. Dat iedereen dingen doet waar hij achteraf spijt van heeft. En dat dat niet erg is, maar dat je door te zeggen ‘het spijt me’, de verbinding kunt herstellen.
Sorry laten zeggen is dus eigenlijk geen goed idee. En toch doen wij volwassenen dit massaal, kinderen leren (lees: dwingen) om sorry te zeggen. En het wrange is, dat kinderen vervolgens soms afgerekend worden op het feit dat het niet gemeend is: “Ja, wat koop ik daar voor, je meent er toch niks van”.
Dus als jij het ook doet: stop ermee. Laat je kind uit zichzelf sorry zeggen of niet. Waardeer als het gebeurt. Bespreek wat er gebeurde, wat het kind heeft ervaren. En daarna pas wat het effect voor een ander is geweest. En pas als het kind ervoor openstaat, kun je bespreken hoe het weer goedgemaakt kan worden. En dan is sorry zeggen een optie. Als het gemeend is 🙂
Wat ik geleerd heb is dit: als je je kind met respect opvoedt en zelf het goede voorbeeld geeft, als je kind zich veilig en geaccepteerd voelt, dan zal je kind uit zichzelf naar je toekomen en sorry zeggen over zijn of haar gedrag als dat gepast is. En is dat niet wat je eigenlijk wilt?
Ik ben benieuwd naar je reactie, ben je het met me eens? Ik lees het graag hieronder. Ook vind ik het fijn als je dit artikel wilt delen via de shareknop, zodat ik meer ouders kan bereiken. Dank je wel!
Door de site te te blijven gebruiken, ga je akkoord met het gebruik van cookies. Privacyverklaring
De cookie-instellingen op deze website zijn ingesteld op 'toestaan cookies "om u de beste surfervaring mogelijk. Als u doorgaat met deze website te gebruiken zonder het wijzigen van uw cookie-instellingen of u klikt op "Accepteren" hieronder dan bent u akkoord met deze instellingen.