Niet elke ouder is enthousiast om een vaste structuur aan te brengen in de dagen. ‘Zo ben ik helemaal niet’, hoor ik vaak. Of ‘Dan moet ik alles vastleggen en dat wil ik niet’. En toch, als je een pittig kind hebt, is het raadzaam. (En je hoeft heus niet alles vast te leggen.)
Pittige kinderen hebben behoefte aan controle. Ze willen graag grip op het leven. Omdat het leven voor hen, als prikkelgevoelig wezen, snel overweldigend is. Hoe meer grip, hoe meer rust.
Er zijn twee manier om grip te hebben, controle te hebben. De ene is zelf bepalen. Want als jij zelf kunt bepalen, dan gebeurt er wat jij wil of wat jij in je hoofd hebt. En dat geeft rust logischerwijs. Vandaar dat pittige kinderen enorm bazig en dwingend kunnen zijn.
De andere manier is voorspelbaarheid. Dan is de kans het grootst dat er gebeurt wat er in het hoofd van je kind zit. En dat is fijn. Want juist de (onverwachte) mismatches tussen wat je kind verwacht en wat er gebeurt, kunnen voor kortsluiting zorgen.
Voorspelbaarheid creëer je door je kind voor te bereiden, uit te leggen wat het kan verwachten. Maar ook door een vaste structuur te hanteren. Met heldere afspraken en vaste gewoontes en routines. Zo weet je kind waar hij of zij aan toe is. En dat geeft rust.
Maar: een vaste structuur heeft nog een heel groot voordeel. Het zorgt er namelijk voor dat jij je kind niet of nauwelijks nog in het moment hoeft te sturen. Daarmee bedoel ik iets van je kind willen of juist niet willen. ‘Doe dit en laat dat’ om het maar kort door de bocht te zeggen. Ongemerkt gaat dat soms de hele dag door.
En precies dat, het gestuurd worden, is iets wat je kind niet wil. Want je kind wil zich niet onderwerpen, wil niet dat jij de baas bent. Dat zeggen ze vaak ook ‘Jij bent niet de baas over mij’. Dus vaste structuren zorgen voor veel minder potentiële conflicten en uitbarstingen.
Bijkomend voordeel: jij kunt meer achterover leunen. De structuur is helder (en zo niet, dan is het tijd voor een goed gesprek) en het is aan je kind om zich daaraan te houden. Consequenties (niet straffen, maar logische, natuurlijke consequenties) zijn voor je kind. Zo creëer je een leerproces, waarin je kind zelf verantwoordelijk mag zijn.
Dus ook al vind je niet dat het bij je past, ook al had je nooit gedacht dat je ooit zo zou leven, het zou zo maar het begin kunnen zijn van een makkelijker opvoedleven. (En stiekem ervaren ouders ook nogal eens dat ze er zelf beter bij gedijen, trouwens 😊) Ik nodig je van harte uit om het uit te proberen.
Heb ik je overtuigd om het in elk geval eens een tijd toe te passen en te kijken wat het oplevert? Of ben je het toch niet met me eens? Misschien heb je vragen of opmerkingen, ik lees ze graag. Het is leuk en zinvol om in gesprek te zijn, vind ik.
En delen is natuurlijk ook heel fijn, dank je wel!
Vakantie kan een hele fijne periode zijn. Je kind heeft geen last meer van overprikkeling door school en kan lekker haar eigen gang gaan. Maar het kan ook een lastige periode zijn. Dan is je kind sneller boos, lijkt zich te vervelen, wordt dwingend en bazig en prikkelbaar. Ik hoop dat deze tips jou ook helpen.
Belangrijk is dat vakantie ook een structuur kent, of je nu thuis bent of elders vakantie viert. En dat die structuur zichtbaar is voor je kind. Pittige kinderen hebben immers veel baat bij duidelijkheid en voorspelbaarheid.
Structuur maak je door vaste elementen terug te laten keren. Bijvoorbeeld samen lunchen aan tafel. Of als je op een camping bent: elke ochtend naar het zwembad. Of de kinderen spelen zelf, jij leest een krant of boek. ’s Middags is dan de tijd dat je samen iets onderneemt. Het kan ook andersom natuurlijk. Hou vast aan gewoontes waar dat kan, bijv. het bedritueel.
Bespreek elke ochtend, of de avond van tevoren (bijvoorbeeld tijdens het eten) hoe de dag eruit gaat zien. Hou rekening met ieders wensen. Je kunt van tevoren al in grote lijnen bespreken wat iedereen graag zou willen op vakantie. En dan zorg je dat iedereen aan zijn trekken komt.
Dat kan ook betekenen dat je soms opsplitst. De ene ouder met kind(eren) de natuur in, de ander een museum bezoeken. Je kunt de kinderen opsplitsen, dat kan een verrassend effect hebben, maar ook een ouder een keertje ‘kinderloos’ op stap laten gaan.
Hoe dan ook, zorg dat het duidelijk is van tevoren en dat het zichtbaar is. Als je iets wil bezoeken, kijk dan van tevoren naar openingstijden, parkeermogelijkheden, enz, zodat de kans kleiner is dat je voor verrassingen komt te staan. Niet omdat ik vind dat je alles moet plannen, wel omdat het voor je kind makkelijker is 😊
Duidelijkheid kun je ook al langer van tevoren geven. Laat je kind foto’s zien van waar je heen gaat, de locatie (bespreek in geval van een vakantiewoning alvast wie waar slaapt) en de omgeving. Laat je kind als het oud genoeg is, zelf de route uitzoeken, bijvoorbeeld via Google Maps. Zo geef je duidelijkheid en verantwoordelijkheid ineen.
Laat je kind zelf zijn tas inpakken. Pittige kinderen willen graag dingen zelf doen. Natuurlijk mag je nog wel even checken of je kind geen cruciale zaken vergeten is. Maar het scheelt jouw werk en je kind werkt beter mee als ze zelf dingen kan doen.
De eerste dagen kunnen altijd lastig zijn. Iedereen moet zijn draai vinden in een nieuwe omgeving, zeker de meer gevoelige gezinsleden, waaronder je pittige kind. Leg je kind uit hoe dat komt (we moeten allemaal nog even wennen, daarom zijn we wat prikkelbaarder), dat scheelt. Het scheelt ook als je er zelf op voorbereid bent en niet verwacht dat het direct hosanna zal zijn.
Dat brengt me bij de laatste, misschien wel belangrijkste tip: accepteer weerstand van je kind. Je kind mag balen, boos zijn, gefrustreerd zijn, iets anders willen. Dat mag, want het gebeurt al, emoties komen gewoon vanzelf. Probeer je kind te begrijpen en geef erkenning. Dat betekent niet dat het kan gaan zoals je kind wil, zo werkt het niet. Maar werkelijk erkennen en de ruimte geven aan emoties kan enorm helpen.
Ik hoop dat deze tips je helpen om wat meer ontspannen op vakantie te gaan of thuis de vakantieperiode door te komen. Laat gerust weten of het helpt en zeker ook als je iets kunt toevoegen. Ook delen is fijn, dank je wel en fijne vakantie!
In veel gezinnen is het ’s ochtends spitsuur. Het valt waarachtig niet mee om iedereen op tijd gekleed, met een gezond ontbijt achter de gepoetste kiezen op school en werk te krijgen.
Sommigen van ons hebben het gevoel als ze op hun werk komen, dat er al een halve werkdag opzit 🙂. Hoe kun je zorgen dat de ochtendspits soepeler verloopt, zodat het je minder energie en vooral ook minder frustratie kost?
Tip 1 Niet leuk, wel effectief: zet de wekker kwartier eerder
Ik weet dat dat niet meevalt. Maar als je vaak alles op het nippertje redt (of net niet) bedenk dan eens dit. Wat levert het je op als je de wekker niet een kwartier eerder zet . Een kwartier langer slapen dus. En wat kost het je? Stress, ergernis, energie, misschien schaamte als je te laat komt. En vooral: een gezellig begin van de dag. Weegt dat werkelijk op tegen een kwartiertje langer in je bed?
Als ik ouders vraag naar probleemsituaties, staat het naar bed brengen altijd bovenaan in het lijstje. Naast situaties als opstaan en het avondeten. Hierbij wat tips om het makkelijker te maken en te zorgen dat je zonder gedoe je kind op tijd in bed krijgt.
KIES EEN VAST RITUEEL
Een vast ritueel heeft houvast en duidelijkheid. Je kind weet wat er komen gaat en dat werkt ontspannend. En het wordt een gewoonte en gewoontes maken het leven makkelijker. Je voert ze ‘gewoon’ uit zonder er veel bij na te denken.
Een goed ritueel begint eigenlijk al voordat jullie naar boven gaan. Door het tijdstip van tandenpoetsen en pyjama aan te koppelen aan wat er aan vooraf gaat. Bijvoorbeeld een bepaald tv programma kijken. Een kind weet dan: als Sesamstraat is afgelopen gaan we naar boven.
Ook al is het soms lastig, het loont echt de moeite om je aan die gewoonte te houden, uitzonderingen daargelaten natuurlijk. Doe je dat niet, dan kan het gebeuren dat je elke avond opnieuw discussies krijgt.
NEEM VOLDOENDE TIJD
Begin op tijd met het ritueel, zodat je voldoende tijd hebt om samen met je kind te zijn. Zorg ook voor een moment van individuele aandacht. Je kind heeft je een groot deel van de dag gemist en heeft dat nodig.
Zorg ook dat het ritueel niet te lang en niet te kort is, maar past bij jouw kind. Doel is om het kind voor te bereiden op het slapen. Sommige kinderen hebben aan een kort ritueel voldoende: tandenpoetsen, verhaaltje, licht uit. Omdat ze al moe zijn en aan slapen toe zijn.
Andere kinderen hebben meer moeite om de dag los te laten en hebben wat meer tijd nodig. Wat meer verhaaltjes, misschien een CDtje met relaxmuziek of een meditatie. Eventjes masseren of gewoon lekker samen liggen.
Op tijd beginnen maakt ook dat je jezelf niet onder tijdsdruk zet, omdat je wilt dat je kind om zo laat op bed ligt. Realiseer je ook dat het niet op een kwartiertje aan hoeft te komen. Haasten geeft spanning en werkt averechts. Dan kan het nog veel langer duren voor je kind uiteindelijk slaapt.
Een ritueel moet ook af en toe worden aangepast, omdat je kind verandert. Soms ontstaat dat vanzelf. Soms moet je, als je merkt dat het niet meer soepel loopt, even met je kind overleggen hoe het anders kan, wat hij fijn vindt.
MAAK ER EEN RELAX-MOMENT VAN VOOR JEZELF
Deze tip is lastig, dat weet ik, maar daardoor ook een hele waardevolle. Onze dagen zijn vaak vol en iedereen ‘moet’ veel. Waardoor je gemakkelijk in een ‘klus-afwerkstand’ terecht komt. Jij bent ook aan het eind van de dag beland en snakt naar tijd voor jezelf of tijd voor even niks.
Maar als jij met je aandacht bent bij straks en stiekem denkt “ik zal blij zijn als ze erin ligt”, dan werkt dat onbewust door op je kind. Dat kan maken dat je kind ‘moeilijk’ gaat doen. Blijft vragen om nog wat water, een deken die niet goed ligt, enz. Allemaal tekenen dat je kind jou moeilijk los kan laten.
Probeer met je aandacht helemaal aanwezig te zijn bij je kind en bij jullie samenzijn. Dan werkt het ook voor jou ontspannend. Dan is er ruimte voor echt contact, lieve woordjes en knuffels. En dat is ook goed voor jou. Dat laadt jou ook weer op. Meer dan op de bank ploffen voor de tv of met de krant.
Ga eventueel even lekker bij je kind liggen. Grote kans dat ze lekker in slaap valt en misschien doe jij ook wel even een dutje 🙂
En blijft je kind ondanks jouw aandacht en een fijn ritueel je toch steeds roepen? Erken je weerstand (nu is het klaar, nu wil ik tijd voor mezelf) en probeer deze los te laten, want het gaat alleen maar negatief doorwerken in je houding naar je kind toe.
Probeer te begrijpen wat er aan de hand is. Sommige kinderen vinden het moeilijk om alleen boven te zijn terwijl jij of jullie beneden zijn. Zorg voor een beetje licht en blijf nog even in de buurt van de slaapkamer van je kind, zodat hij je kan horen scharrelen. Vaak is dat voldoende om zich veilig te voelen en lekker in slaap te vallen.
Veel kinderen die snel boos of geprikkeld zijn, hebben een grote behoefte aan duidelijkheid en structuur. En dat kan heel goed de reden zijn dat vrije tijd, zoals weekenden of vakantie lastig is. In plaats van dat je bijtankt put het je uit. Zodat je zelfs kunt uitzien naar het einde van de vakantie. Dat kan toch niet de bedoeling zijn. Zorg daarom voor meer duidelijkheid en structuur in de vakantie.
In het dagelijkse leven dient de structuur zich vanzelf aan. Je hebt schooldagen en weekend. En zeker op schooldagen ligt het vast hoe die zullen verlopen. Daarnaast is er dan nog zwemles, muziekles of sport.
Het enige wat je hoeft te doen en wat vaak meer rust geeft, is deze structuur zichtbaar te maken. Dat geeft meer duidelijkheid aan je kind. Bijvoorbeeld met behulp van pictogrammen. Op internet vind je veel mogelijkheden, van zelf maken tot prachtige uitvoeringen met een magneetbord.
In de weekeinden en zeker in vakanties is die structuur er niet vanzelf. Die moet je dus zelf aanbrengen. Zorg voor een bepaald ritme, bijvoorbeeld na het ontbijt doet iedereen waar hij zin in heeft (lezen, spelen, zwemmen) na de lunch doe je iets gezamenlijks (spelletjes, erop uit).
Vul de dag van te voren in. Je kunt bijvoorbeeld tijdens het avondeten afspreken wat jullie de volgende dag gaan doen. Hou hierbij rekening met ieders wensen. Als de kinderen ook dingen mogen inbrengen zijn ze eerder geneigd om mee te gaan naar iets waar ze minder zin in hebben.
Bedenk ook dat het niet perse moet dat jullie met zijn allen op stap gaan. Als dat vaak spanningen geeft, ga dan ook af en toe eens ‘gesplitst’ op stap. Zo is het soms makkelijker om te zorgen voor een dag waarop iedereen heeft kunnen ontspannen.
Als je kind het fijn vindt en als het helpt, kun je dit ook met tekeningetjes of woorden zichtbaar maken. Het grote voordeel van pictogrammen en tekeningetjes is, dat je kind zelfstandig kan zorgen voor duidelijkheid over wat er staat te gebeuren. En dat geeft rust.
Vind je dit een goede tip? Deel hem dan via de social media alsjeblieft. En heb je aanvullende tips, deel ze dan bij de reacties. Dank je wel!
Pittige kinderen hebben graag duidelijkheid. Weten wat ze kunnen verwachten en wat er van hen wordt verwacht, geeft rust in het hoofd. Onduidelijkheid geeft onrust en meer dwingend gedrag. Alle reden dus om te zorgen dat je je kind zoveel mogelijk duidelijkheid biedt. Ik geef je vijf manieren hoe je dat kunt doen. Bovendien voorkomt het voor je kind onverwachte situaties, die niet zelden tot een driftbui leiden.
1 Wees scheutig met duidelijkheid bieden
De kans is groot dat je kind meer duidelijkheid nodig heeft dan je denkt. Dus leg veel uit. Leg uit waarom jij doet zoals je doet. Leg uit wat je van je kind verwacht en waarom. Dingen die voor jou of voor een ‘gemiddeld’ kind duidelijk zijn kunnen voor jouw kind nog te vaag of onduidelijk zijn. Dus doe het veel en vaak. Je merkt het vanzelf aan je kind als je overdrijft.
2 Een goede voorbereiding is het halve werk
Bereid je kind speciaal voor op niet-alledaagse situaties. Bijvoorbeeld als je je kind ergens mee naar toe moet nemen omdat je geen oppas hebt. Vertel je kind precies wat er gaat gebeuren en wat hij of zij wel kan doen en niet mag doen. Natuurlijk ook heel belangrijk als je kind zelf bijvoorbeeld naar een arts moet.
3 Maak zoveel mogelijk vaste afspraken
Veel lastige situaties en conflicten kun je voorkomen door er een vaste afspraak over te maken. Bijvoorbeeld als je meegaat naar een sportwedstrijd van je kind, zorg dan voor een vaste afspraak over wat je kind wel of niet mag hebben aan drinken en snoepen. Of stel een vast bedrag vast dat hij of zij mag besteden. Dat voorkomt vragen waar je ‘nee’ op moet zeggen.
4 Maak dag- en weekritmes visueel
Gebruik voor de jongere kinderen picto’s of foto’s en voor de oudere kinderen een kalender. Hang ze op een duidelijk zichtbare plek op. Ook al denk je dat je kind het wel weet, toch kan het helpen, omdat het dan ‘uit het hoofd’ kan. Kijk ook eens op autiplan.nl voor digitale mogelijkheden, ik heb daar enthousiaste verhalen over gehoord.
5 Zorg voor structuur in huis met vaste afspraken en gewoontes
Alles wat altijd op dezelfde manier verloopt is duidelijk en geeft rust. Het biedt voorspelbaarheid en laat geen ruimte voor verkeerde verwachtingen. Dat scheelt in de uitbarstingen. Want die ontstaan gemakkelijk als dingen anders gaan dan je kind in zijn hoofd had. Doe dingen in een vaste volgorde, en creëer vaste gewoontes. Bijvoorbeeld als het gaat over het bedritueel of het opstaan ’s ochtends.
Veel succes met deze tips en als je toevoegingen hebt, hoor ik ze graag! Laat het hieronder weten. En ben je enthousiast over de tips, deel ze dan. Dank je wel.
Voor sommige kinderen zijn feestdagen helemaal niet zo’n feest. Dat zijn kinderen die snel van slag raken door dagen die anders zijn dan andere. Deze kinderen hebben een goede voorbereiding nodig. Maar ook voor kinderen, die daar minder last van hebben, is het fijn als ze weten wat ze kunnen verwachten en als er voldoende rekening met hen gehouden wordt. Daarom deze tips.
Neem als eerste even de tijd om na te denken over hoe jij de feestdagen (of de hele vakantie) het liefst wil doorbrengen. Wat zou jij het liefste willen? Wat wil je je kind graag meegeven? Wat denk je dat je kind fijn zal vinden? Vraag ook aan je eventuele partner en je kind)eren) wat die het liefste zouden willen. Het betekent niet, dat iedereen “zijn zin krijgt”, wel dat je ernaar streeft dat het goed is voor iedereen.
Ga je bij anderen op bezoek, denk dan na over hoe je kind zich hierin prettig kan voelen. Wat heeft hij of zij nodig? Voorzie je misschien een lastige situatie, bedenk dan vooraf hoe je die kunt voorkomen of oplossen. Bereid je kind zo nodig goed voor op het bezoek. Misschien is het een vertrouwde situatie voor het kind, dan is er niks aan de hand. Het kan ook zijn dat er mensen zijn, die niet bekend of vertrouwd zijn, dan is het handig je kind daarop voor te bereiden. Zorg dat je kind iets te doen heeft, neem zo nodig speelgoed mee, tekenspullen of een spelletje.
Ben je thuis tijdens de feestdagen, bereid ook dan je kind voor op hoe deze dagen eruit gaan zien. Misschien krijg je bezoek. Hoe gaat het met het eten? Ben jij iemand, die een uitgebreid kerstdiner in elkaar zet? Als dat veel aandacht van je vraagt, zorg dan dat er iemand anders is, die aandacht aan je kind kan geven. Betrek je kind waar mogelijk bij de voorbereidingen. Misschien kan hij helpen bij het opruimen en gezellig maken van het huis. Of kan hij kaartjes kleuren voor op tafel, of een tafelversiering maken.
Maak voor je kind een kalender van de komende dagen. Misschien heb je al een adventskalender. Je kunt anders zelf een kalendertje maken van de komende dagen. Vanaf de eerste dag kerstvakantie t/m oud-en-nieuw, of voor de hele vakantie. Zo kan je kind zien wanneer wat staat te gebeuren. Je kunt elke dag met een klein tekeningetje of woord laten zien wat kenmerkend is voor die dag. Je kind kan het misschien verder invullen met een tekening, of inkleuren.
Een dergelijke kalender geeft je kind veel structuur en houvast. Per dag kun je dan ’s ochtends uitleggen en evt. op papier zetten hoe die dag eruit zal zien. Zorg dat je kind weet hoe zijn dag eruit zal zien. Wanneer kan hij je helpen, wanneer gaat hij mee ergens naar toe, wanneer gaat hij lekker zelf spelen, enz.
Wat te doen met uitnodigingen, die je liever af zou slaan? Misschien zijn er uitnodigingen bij, waar je tegenop ziet of bezoek bij jou thuis waar je over twijfelt. Vraag je zelf af of je dit echt wilt doen. Is je antwoord nee, doe het dan niet. Je kunt een ik-boodschap gebruiken om dit naar anderen te communiceren. Is het antwoord ja, bedenk dan hoe je het zo prettig mogelijk kunt maken voor jou en de andere gezinsleden.
Er kan vaak meer dan je denkt. Ergens van tevoren tegen opzien is een negatieve verwachting. Als je daar teveel aandacht aan besteedt, zou het maar zo eens uit kunnen komen 🙂 Je kunt je beter afvragen hoe je de kans op een leuke, gezellige bijeenkomst kunt vergroten. Onderneem actie daarin. En accepteer dat dagen zelden alleen maar leuk zijn. Vervelende momenten horen er vaak bij en gaan ook weer over.
Tenslotte:hoe relaxter je kind is, hoe beter voor jou. Dus pas je aan. Zorg dat je voldoende energie en aandacht kunt hebben voor je kind. Kijk nog eens kritisch naar jullie plannen voor de vakantie. Kan je kind hier goed mee dealen, denk je? Nee? Doe het dan niet! Dat jij het goed hebt met jouw eigen gezin is het allerbelangrijkste. Genieten van elkaar. En voor later een fijne herinnering hebben aan kerst.
Ik wens jullie hele fijne feestdagen!
Hoe pak jij het aan met de feestdagen? Heb je nog aanvullende tips? Ik lees ze graag. Deel ze hieronder!
Vind je deze tips de moeite waard? Deel ze dan op de sociale media met de knoppen hieronder, zodat ook anderen ervan kunnen profiteren. Dank je wel!
Door de site te te blijven gebruiken, ga je akkoord met het gebruik van cookies. Privacyverklaring
De cookie-instellingen op deze website zijn ingesteld op 'toestaan cookies "om u de beste surfervaring mogelijk. Als u doorgaat met deze website te gebruiken zonder het wijzigen van uw cookie-instellingen of u klikt op "Accepteren" hieronder dan bent u akkoord met deze instellingen.