We kunnen opvoeden heel ingewikkeld maken. En dat gebeurt ook heel veel. Maar het is helemaal niet nodig. Laten we het simpel houden.
Er zijn veel (impliciete) ideeën over opvoeden. Je moet zus doen als ouder, of juist zo. Er is goed en er is fout. En je wilt graag een goede ouder zijn, maar ben je dat wel?
Er komt heel veel denken bij kijken. En er zijn veel gedachten. En veel concepten. Over kinderen die grenzen nodig hebben, de hele hand nemen als je ze een vinger geeft. Over helicopterouders, curlingouders, en noem maar op.
Maar het is zoveel simpeler dan dat. Opvoeden is naar mijn idee niets anders dan dat je samenleeft met je kind(eren). En in die interactie gebeurt van alles. Zoals er altijd van alles gebeurt in het leven.
Maar de meeste dingen die gebeuren, daar hoef je niks mee. Dat denk je alleen maar. En vervolgens zeg je dat dan ook. Je zegt wat je goed vindt (complimentje, want dat moet ook), wat je fout vindt (tegenwoordig noemen we dat ‘niet oké’) en wat je kind wel moet doen of waar zij juist mee moet stoppen.
En nog afgezien van dat dit natuurlijk totaal averechts werkt bij een pittig kind, is het helemaal niet nodig. Het leven gaat vanzelf, niks bijzonders. Vervolgens komen er dan gedachten op, ook helemaal vanzelf. We vinden ergens iets van. Ook niet erg.
Maar kennelijk vinden we het nodig om in het geval van (ons) kind die gedachten ook te uiten. Maar waarom? Wat heeft je kind eraan te weten dat jij liever iets anders had zien gebeuren in je fantasie? Behalve dan de mogelijkheid om te denken ‘ik heb iets fout gedaan’?
Overigens betekent dat niet, dat je nooit iets wil uitleggen. Natuurlijk doe je dat ook. Maar we praten veel vaker tegen ons kind aan, dan nodig is. Want als je het eenmaal hebt uitgelegd, dan weten ze het wel.
Je hoeft je dus minder te bemoeien met je kind dan je denkt. Alleen als het gaat om veiligheid en gezondheid, heb je een specifieke verantwoordelijkheid. Want anders zou je kind ook wel het huis uit kunnen zodra hij een boterham kan smeren en de wasmachine kan aanzetten, bij wijze van spreken.
Maar vaak is dat ook iets van gezond verstand. Als je kind de weg op wil rennen, hou je hem tegen. Je laat je kind niet met lucifers spelen zonder dat jij erbij bent. Je zorgt dat je kind genoeg gezonde voeding krijgt en voldoende slaap (voor zover je dat in de hand hebt, dan 😊)
En je grijpt in als een kind dingen doet, die een ander of spullen beschadigen. Bijvoorbeeld als een ouder kind een klein kind pijn doet of anderszins dwars zit. Gewoon omdat het je taak is om de jongste te beschermen. Omdat je niet iets moet verwachten van de oudste wat er (nog niet) in zit.
Of als je kind jou pijn doet, ook dat komt voor. Natuurlijk wil je dat niet en laat je dat je kind weten. Pak je je kind vast als het nodig is, of loop je weg.
Maar dat kan ook zonder emoties en verhalen over wat er allemaal mis is met je kind. Dat scheelt veel frustratie in jezelf. Let wel, ik zeg niet dat het niet mag. Want ook dat gebeurt. Maar zien dat het niet nodig is, maakt het wel veel lichter.
Dan kun je een hoop denken over jezelf en over je kind achterwege laten. Zo blijft er veel meer tijd, energie en ruimte over om te genieten van alles wat er in het leven te beleven valt.
Overigens is het daarnaast ook nuttig dat je je kind zoveel mogelijk duidelijkheid verschaft, zeker als je een pittig kind hebt. Dus zorg je voor heldere kaders en duidelijke afspraken. Daarover een volgende keer meer.
Vind je dit blog verhelderend, inspirerend of ben je het er helemaal niet mee eens? Laat het weten, ik hoor graag van je. En delen is fijn! Dank je wel alvast.
Ouders van een pittig kind vinden het opvoeden vaak erg vermoeiend. “Het kost me zoveel energie” of “het put me uit” hoor ik vaak. “Als hij eenmaal op bed ligt plof ik op de bank en heb ik nergens meer energie voor”. Hoe kan dat anders?
Het gaat erom dat je doorkrijgt wat het precies is wat je zo veel energie kost. Het is namelijk niet het gedrag van je kind, ook al lijkt dat zo. Ook al lijkt het heel logisch dat je daar moe van wordt.
Het geheim zit hem in de acceptatie. Waar wij moe van worden zijn negatieve emoties. En die ontstaan omdat we niet willen dat er is wat er is. Omdat we niet willen dat er gebeurt wat er gebeurt.
Stel je kind luistert niet of wordt boos of grof tegen jou. Dan schiet je al snel in de weerstand: “dit kan toch niet, dit moet eens een keer afgelopen zijn” bijvoorbeeld, of “ja, hoor, daar gaan we weer….” Of “ik ben hier zo klaar mee!”
Dit verzet, dat zich in jou afspeelt, roept allemaal frustratie bij jou op. En als het vervolgens ook nog escaleert, misschien wel woede of machteloosheid. En die negatieve emoties, vooral ook de machteloosheid, die putten je uit.
Maar dat kan dus anders. Je kunt leren accepteren dat het gaat zoals het gaat. Dat het is zoals het is. Niet dat het gedrag van je kind dan acceptabel is of dat je daar niks mee hoeft. Maar je kunt stoppen met je te verzetten tegen wat er is. Het is zinloos en kost alleen maar energie.
Zie in en accepteer dat je kind een zelfstandig wezen is. Als hij in zijn frustratie besluit te gaan schelden, dan doet hij dat, als zij weg wil lopen, dan doet ze dat. Je hebt je kind niet aan een touwtje, zoals ik al eerder schreef.
Een andere reden dat het je zoveel energie kost is vaak dat je negatieve emoties bij je kind niet kunt laten. Je wilt het oplossen. Je wilt dat je kind weer lekker in zijn vel zit, of dat ze weer in een positieve stemming komt. Of je wilt een boze bui voorkomen.
Maar het hoort bij het leven. Boze buien, balen, gefrustreerd zijn, verdriet hebben, het hoort allemaal bij het leven. En het gaat ook weer voorbij. Het komt en het gaat. Verzet je er niet tegen en probeer niet alles te voorkomen of te fixen. Juist dat kost zoveel energie!
Kortom, het helpt enorm als je leert zijn met wat is. Als je kunt ontspannen in wat er is. Als je je kind zijn of haar eigen emoties kunt gunnen en niet met alles aan de slag hoeft.
Het mooie is, als je dat kunt, dan blijft je geest open in plaats van dat je in de verkramping komt. De kans is veel groter dat je dan wél handelt op een manier die je kind verder helpt.
Als je je verzet opgeeft, kan de situatie zich sneller oplossen. Vaak duren driftbuien dan veel korter bijvoorbeeld. Op de één of andere manier lijkt jouw verzet het juist in stand te houden, alsof de emotie bij je kind niet wegkan.
Is dit makkelijk? Dat hangt er vanaf. Hoe meer je de logica hiervan inziet, hoe makkelijker het wordt. En het is ook gewoon een kwestie van oefenen.
Helpt het? Ja, enorm. Je hele leven wordt er makkelijker van. Het is gewoon oefenen. Dus word je bewust van je eigen gedachtes. Herken je weerstand, je verzet en laat het los. Adem in, adem uit, dit gaat ook weer voorbij 😊
Helpt dit blog je verder? In mijn gratis online training “Waarom strenger opvoeden niet de oplossing is (en wat dan wél) geef ik nog meer zinvolle tips over het opvoeden van een pittig kind. Meld je hier aan.
Niet elke ouder is enthousiast om een vaste structuur aan te brengen in de dagen. ‘Zo ben ik helemaal niet’, hoor ik vaak. Of ‘Dan moet ik alles vastleggen en dat wil ik niet’. En toch, als je een pittig kind hebt, is het raadzaam. (En je hoeft heus niet alles vast te leggen.)
Pittige kinderen hebben behoefte aan controle. Ze willen graag grip op het leven. Omdat het leven voor hen, als prikkelgevoelig wezen, snel overweldigend is. Hoe meer grip, hoe meer rust.
Er zijn twee manier om grip te hebben, controle te hebben. De ene is zelf bepalen. Want als jij zelf kunt bepalen, dan gebeurt er wat jij wil of wat jij in je hoofd hebt. En dat geeft rust logischerwijs. Vandaar dat pittige kinderen enorm bazig en dwingend kunnen zijn.
De andere manier is voorspelbaarheid. Dan is de kans het grootst dat er gebeurt wat er in het hoofd van je kind zit. En dat is fijn. Want juist de (onverwachte) mismatches tussen wat je kind verwacht en wat er gebeurt, kunnen voor kortsluiting zorgen.
Voorspelbaarheid creëer je door je kind voor te bereiden, uit te leggen wat het kan verwachten. Maar ook door een vaste structuur te hanteren. Met heldere afspraken en vaste gewoontes en routines. Zo weet je kind waar hij of zij aan toe is. En dat geeft rust.
Maar: een vaste structuur heeft nog een heel groot voordeel. Het zorgt er namelijk voor dat jij je kind niet of nauwelijks nog in het moment hoeft te sturen. Daarmee bedoel ik iets van je kind willen of juist niet willen. ‘Doe dit en laat dat’ om het maar kort door de bocht te zeggen. Ongemerkt gaat dat soms de hele dag door.
En precies dat, het gestuurd worden, is iets wat je kind niet wil. Want je kind wil zich niet onderwerpen, wil niet dat jij de baas bent. Dat zeggen ze vaak ook ‘Jij bent niet de baas over mij’. Dus vaste structuren zorgen voor veel minder potentiële conflicten en uitbarstingen.
Bijkomend voordeel: jij kunt meer achterover leunen. De structuur is helder (en zo niet, dan is het tijd voor een goed gesprek) en het is aan je kind om zich daaraan te houden. Consequenties (niet straffen, maar logische, natuurlijke consequenties) zijn voor je kind. Zo creëer je een leerproces, waarin je kind zelf verantwoordelijk mag zijn.
Dus ook al vind je niet dat het bij je past, ook al had je nooit gedacht dat je ooit zo zou leven, het zou zo maar het begin kunnen zijn van een makkelijker opvoedleven. (En stiekem ervaren ouders ook nogal eens dat ze er zelf beter bij gedijen, trouwens 😊) Ik nodig je van harte uit om het uit te proberen.
Heb ik je overtuigd om het in elk geval eens een tijd toe te passen en te kijken wat het oplevert? Of ben je het toch niet met me eens? Misschien heb je vragen of opmerkingen, ik lees ze graag. Het is leuk en zinvol om in gesprek te zijn, vind ik.
En delen is natuurlijk ook heel fijn, dank je wel!
Wat wij als ouders het allermoeilijkst vinden volgens mij, is je kind de ruimte geven om fouten te maken. Zich in de nesten te werken. Niet omdat we vinden dat ons kind alles goed moet doen, maar omdat we zo verschrikkelijk graag willen, dat het ‘goed met ze gaat’, dat het leven fijn voor ze is. Maar toch doen we ze dan te kort.
Vooral moeders hebben er een handje van en dat is eigenlijk ook heel logisch. Ga maar na. Je kind wordt geboren en daar ligt een wezentje dat compleet van jou afhankelijk is. Je start ligt in het zorgen voor je kindje, eigenlijk moet je in het begin altijd beschikbaar zijn. Dus dat is moeder worden: de verantwoordelijkheid voelen voor het welzijn van jouw kind. Je voelt een enorme beschermingsdrang. En natuurlijk ervaren vaders dat ook.
Dit heeft enorme impact op je als je een kind krijgt. En veel ouders vinden het vervolgens heel moeilijk om steeds meer verantwoordelijkheid terug te geven aan het kind. Want je bent gewend geraakt aan het beschermen van je kind. Je wilt dat je kind zich happy voelt, daar komt het in feite op neer.
Logisch dus, dat je die draai naar de verantwoordelijkheid bij het kind laten, niet 1-2-3 maakt. Je weet wel dat je kind ooit onafhankelijk van jou zijn leven zal inrichten, maar dat lijkt iets voor de toekomst. Later, als ie groot is.
Maar die tijd komt eerder dan je denkt. Je kunt bij peuters en kleuters al beginnen om hen eigen verantwoordelijkheid te laten dragen. Laat ze dingen op hun eigen manier doen. Ook al zie je zelf dat het 10 keer beter of handiger kan, daar gaat het niet om. Laat ze hun eigen fouten maken.
Daar krijgen kinderen zelfvertrouwen van. Ze leren ook dat ‘mislukkingen’ niet erg zijn, het leven is gewoon één groot experiment. Zo leer je steeds meer over jezelf en over de wereld om je heen. Zo krijgt een kind grip op het leven. Met de steun van zijn ouders op de achtergrond, zodat het zich veilig weet.
Bovendien: voor veel pittige kinderen met een sterke wil, lijkt dit ook de enige manier waarop ze willen en kunnen leren. Ze nemen niet makkelijk iets van je aan. Willen het zelf uitzoeken en ondervinden.
Vooral bij kinderen, die gemakkelijk in 7 sloten tegelijk lopen of zich steeds weer in de nesten werken, is het moeilijk om ze los te laten. Je hebt als ouder de neiging om ze dingen te verbieden, alleen omdat je bang bent dat het fout afloopt. En natuurlijk, als fout echt fout is, moet je het risico niet nemen en als ouder ingrijpen, maar wees eens eerlijk: hoe vaak is dat het geval?
Geef je kinderen de ruimte om de dingen op hun eigen manier te doen. En gun ze hun mislukkingen, daar leren ze van. Reken ze er niet op af, maar laat ze de consequenties ervaren en leer ze bovenal dat ze altijd iets kunnen doen om de schade te herstellen.
Als ze dat leren, hoeven ze zichzelf ook geen verwijten te maken, zoals wij volwassenen zelf maar al te vaak doen als we iets doms doen. Ze hebben gewoon iets gedaan, wat achteraf niet handig was. Daar hoef je je niet schuldig over te voelen (schuld bestaat niet, zeg ik altijd, dat is een bedenksel van mensen). Maar je kunt wel de consequenties aanvaarden en kijken wat je kunt doen om de dingen weer in orde te maken.
Als je dit echt tot je laat doordringen en de waarde ervan in kunt zien, kan dat je helpen om meer verantwoordelijkheid bij je kind zelf te laten. Jij kunt dan een steun zijn en een coach voor je kind om hem of haar te helpen het een volgende keer anders te doen. Dan lukt het makkelijker om je kind zijn of haar eigen ongeluk werkelijk te ‘gunnen’.
Immers, als je dat niet doet, doe je je kind in feite te kort. Ook al lijken je intenties zo goed. En natuurlijk blijft het gevoelsmatig lastig, maar dat mag toch? En trouwens, het heeft ook voordelen: je hoeft niet meer zo hard te werken. Je mag wat meer ‘achteroverleunen’. Als je dit onder de knie krijgt, is het dus echt een win-win. Want beter voor je kind én beter voor jou.
Het is één van de belangrijkste principes die aan bod komen in de online workshop Je kind de baas?. In één ochtend leer je daar de 4principes waarmee jij je kind weer de baas wordt, maar dan zonder de baas te spelen. Lees hier verder
Fijn als je dit blog wilt delen met andere ouders, gebruik daarvoor de social media knoppen. En je weet, ik lees altijd met plezier je reactie. Dank je wel alvast.
Dat is een klacht die ik regelmatig hoor van ouders. En dat betekent dat vaak veel gedoe bij het naar bed brengen. Dat best vaak eindigt met dat mama toch maar in actie komt en het kind in bed stopt. Dat is natuurlijk niet de bedoeling, want het is niet wat jij wil. Ik heb een paar simpele tips voor je.
Ten eerste kan het helpen als je als moeder even een ommetje doet. Want als je er niet bent, kan je kind je ook niet roepen, simpel zat. Dus het werkt. Maar ja, je wil niet altijd verplicht een blokje om, toch?
Maar goed, het kan wel helpen om het makkelijker te maken voor je kind. Om te wennen aan papa en dat dat ook kan. Dus niks mis mee, maar op een gegeven moment wil je het zonder blokje om.
De belangrijkste tip is: geef duidelijkheid. Zorg voor een vaste structuur. Dat kan zijn iedere dag om en om. Dat kan ook zijn vaste dagen in de week. Het maakt in feite niet uit, als er maar een structuur in zit.
En zorg dat die structuur ook zichtbaar is. Pictogrammen oid zijn ideaal daarvoor. Zo kan je kind ’s ochtends al weten wie haar die avond naar bed brengt. En ze kan het zelf nakijken, ze hoeft het niet te vragen.
Natuurlijk gaat dat niet zonder slag of stoot. Zo makkelijk gaat het nou eenmaal niet met pittige kinderen. Ze zullen eerst protesteren, ook al heb je het duidelijk aangekondigd.
Dan zit er niks anders op dan de eerste paar keer de protesten te trotseren. Of te accepteren beter gezegd. Geef volop erkenning. Én: geef perspectief: ‘natuurlijk wil je het liefste mama, mama is de liefste, toch? (knipoog). En weet je: je moet ook gewoon even wennen. Maar ik weet zeker dat je eraan went en dan hebben wij het ook leuk’.
Wat ook kan helpen is dat je wel allebei precies hetzelfde ritueel doet. Het hoeft niet, maar ik zou het wel doen als het helpt. Evenveel liedjes, evenveel verhaaltjes, enz. Als het eenmaal geen probleem meer is, kun je natuurlijk ook kijken hoe je er juist iets bijzonders van kan maken als jij je kind naar bed brengt, wat speciaal is aan jullie moment samen.
Oh ja, en lees voor mama gerust papa. Want het omgekeerde komt natuurlijk ook voor. Of het kind heeft een voorkeur voor de ene mama of de ene papa boven de andere. Het principe blijft hetzelfde. Succes!
Herken je dit, heb je er ook weleens mee te maken gehad? Hoe heb jij het toen opgelost? Ik hoor graag van je. En delen is ook fijn 🙂 Dank je!
De meeste ouders maken zichzelf verantwoordelijk voor hun kind. Of het wel op tijd op school komt (ook al is je kind al een puber), of het huiswerk afkomt, enz. Dat is niet handig, zelf bij jonge kinderen kun je je kind al deels zelf verantwoordelijk laten zijn. Daar zijn verschillende redenen voor.
Eén van de belangrijkste redenen is dat je daarmee uit de machtsstrijd kunt komen. Machtsstrijd ontstaat omdat jij iets van je kind wil, waar een kind het nut (nog) niet van inziet. Jij wil je kind besturen en een pittig kind laat dat niet toe. Met als gevolg: veel strijd.
Een andere belangrijke reden is dat je kind leert door ondervinding. Pittige kinderen willen graag hun eigen ding doen. Ze luisteren niet naar je goedbedoelde aanwijzingen. Ze moeten eerst consequenties ervaren.
Pas dan ontstaat er een motivatie om dingen anders te doen. Om een voorbeeld te geven: laat je kind zelf zorgen dat ze op tijd op school komt. Spreek met de juf af, dat niet jij, maar je kind erop aangesproken wordt als ze te laat komt.
Niet dat je je kind aan zijn lot moet overlaten. Natuurlijk help je je kind om dit te kunnen. Door bijvoorbeeld een checklist of pictogrammen te gebruiken in combinatie met een timer of gewoon met de klok. Zodat het wel voorgestructureerd is en je kind niet verzandt in wat er moet gebeuren.
Maar de verantwoordelijkheid om het ook te doen, ligt dan bij je kind. Zie jezelf als een begeleider, een coach. Als het ‘misgaat’, bespreek dan met je kind wat er nodig is om het wél te laten lukken. Zo laat je je kind niet zwemmen, maar neem je het ook niet over.
Het is dus zowel goed voor jou als voor je kind. Voor je kind is het leerzamer. Voor jezelf scheelt het veel stress, je kunt meer ‘achteroverleunen’. Al zit daar wel een addertje onder het gras: je moet wel leren om te laten gebeuren dat dingen ‘misgaan’. En dat vinden we vaak lastig, maar oefening baart kunst.
En het kan ook zomaar zijn dat je dan positief verrast wordt. Dat iets helemaal niet misgaat, al had jij dat wel verwacht. Dus het is ook heilzaam voor jouw vertrouwen in je kind.
Tenslotte is het beter voor jullie relatie. Je kind voelt zich meer serieus genomen en meer vrijgelaten, jullie hebben veel minder strijd en een beter contact. Wat wil je nog meer 😊
Ben je het met me eens of doe je het al zo? Ik lees graag je reactie hieronder. Ook fijn als je het voor me wilt delen. Dank je wel!
Als ouders mijn hulp inroepen is dat 9 van de 10 keer omdat ze veel strijd hebben met hun kind. Omdat er vaak gedoe is, ruzie is, hun kind vaak nee zegt en niet meewerkt. Eigenlijk iets wat elke ouder weleens ervaart. Maar dan gewoon elke dag. Elke dag strijd met je kind is uitputtend en maakt ouder en kind niet gelukkig. Hoe komt het nu dat je zo vaak strijd met je kind hebt?
Laat ik maar met de deur in huis vallen: het is NIET omdat je niet kunt opvoeden, omdat jij het allemaal verkeerd zou doen. Als je vaak strijd hebt met je kind, kun je wel heel gemakkelijk dat gevoel krijgen, maar onthoud: dat is niet waar. Het ligt niet aan jou!
Bijna altijd als ik met ouders in gesprek raak, blijkt vroeg of laat in dat gesprek dat hun kind geen doorsnee kind is. Kinderen met specifieke kenmerken. Vaak zijn het kinderen die niet flexibel zijn, prikkelgevoelig zijn, graag de dingen zelf bepalen en behoorlijk temperamentvol zijn. Een pittig kind, noem ik dat tegenwoordig.
Ligt het dan aan het kind? Nee, ook niet. Je kind heeft specifieke kenmerken, maar dat heeft iedereen. Niks abnormaals aan. Het ligt aan de interactie. De combinatie van kind en hoe je met je kind omgaat, je opvoedingsaanpak. Deze kinderen gedijen niet bij de gebruikelijke aanpak in het opvoeden.
Over het algemeen gaan ouders in Nederland vrij vriendelijk met hun kinderen om. Ze geven ruimte en inspraak aan hun kind. Maar als puntje bij paaltje komt zijn ze wel de baas. Zo nodig wordt gedrag gecorrigeerd door belonen of straffen (time out bijvoorbeeld)
En veel kinderen doen het daar op. Niet dat het in mijn visie het beste is wat je je kind kan bieden, maar bij veel kinderen geeft dat niet echt grote problemen. Over het algemeen loopt het wel en eventuele problemen vallen in de categorie “Overal is weleens wat”, je weet wel wat ik bedoel.
Maar de kinderen die ik hierboven omschreven heb, die doen het daar niet op. Die worden snel boos, accepteren moeilijk een nee, willen hun zin doordrijven en strijden desnoods door tot het bittere eind. Ze zullen niet snel jouw gezag accepteren. En juist thuis gooien ze de kont tegen de krib.
Bovendien kunnen ze boos worden omdat ze zich onbegrepen voelen. En vaak is dat ook zo. Omdat ze wat anders in elkaar steken dan de meeste kinderen, worden ze niet echt begrepen. En reageert een ouder onbewust op een verkeerde manier.
Tenslotte word je als ouder door het gedrag van deze kinderen nogal op de proef gesteld. Veel meer dan bij andere kinderen worden jouw emoties getriggerd. En die maken het probleem ook weer groter. Want er zit een grens aan hoe lang jij je geduld weet te bewaren.
Wat is er nu nodig om uit deze strijd met je kind te komen? Daarvoor is een andere benadering van je kind nodig. Eentje die ervoor zorgt dat je kind zich beter begrepen en geaccepteerd voelt. Eentje die recht doet aan de behoefte van je kind aan eigen inbreng. Eentje die jouw handelen veel beter afstemt op de specifieke kenmerken van je kind.
Mijn belangrijkste boodschap is dus: het ligt niet aan jou, het ligt niet aan je kind. Jullie doen allebei je best. Maar je kind heeft iets anders van je nodig. En het goede nieuws is: dat kun je leren.
Concrete tips vind je in mijn gratis handleiding, gratis onlinetrainingen en blogs. Aanmelden voor een online training doe je hier.
Heb je meer hulp nodig, dan kan mijn onlineprogramma Stap voor stap een gelukkig gezin je goed helpen. Klik hier om te lezen wat het programma hoe dit programma ook voor jou de oplossing kan zijn
Wil je me helpen om deze boodschap verder te verspreiden? Deel dit blog dan voor me. Heel erg bedankt daarvoor!
En natuurlijk hoor ik graag van je, dat kan hieronder 🙂
Wat ik niet begrijp is dat wij (als maatschappij) onze kinderen nog steeds willen vormen naar onze normen als volwassenen. In onze eigen opvoeding zijn we min of meer gedwongen om ons aan te passen, ons keurig te gedragen. Maar werden we daar gelukkig van? Werden we daar een beter mens van? Ik denk dat het ander kan, moet en anders zal gaan in te toekomst.
Zoveel van de huidige volwassenen hebben psychische problemen, of een burnout, omdat ze te lang over hun eigen grenzen zijn gegaan. Of ze zijn ‘geslaagd’ in het leven, maar toch ongelukkig. We worstelen met wie we zijn en wie we willen zijn. Waar we echt gelukkig van worden, is onszelf kunnen zijn en geaccepteerd worden zoals we zijn. Dat er van ons gehouden wordt om wie we zijn. Dat we onze eigen grenzen kennen en kunnen handhaven. Onze dromen durven te leven.
Zie alleen al het enorme aanbod op het gebied van persoonlijke ontwikkeling. Er zijn zoveel trainingen over het innerlijke kind in ons. Zoveel cursussen om in je kracht te komen, jezelf te durven laten zien, op te kunnen komen voor jezelf, je dromen leven, noem maar op. Dat is op zich heel goed natuurlijk. Het betekent alleen ook, dat we dat nodig hebben, er behoefte aan hebben.
Als je dat ziet is het toch niet meer dan logisch, dan dat we een generatie gaan opvoeden die dat minder nodig heeft dan wij? Een generatie die van jongs af aan bevestigd is in hoe ze zijn, wie ze zijn. Zodat ze zichzelf niet meer hoeven te gaan zoeken als ze eenmaal groot zijn.
Een kind heeft één ding vooral nodig en dat is onvoorwaardelijke liefde. Onvoorwaardelijke liefde betekent acceptatie, vertrouwen en respect. Ruimte geven aan eigenheid. Dus blij zijn met je kind, hoe hij of zij ook is, zijn/haar eigenheid respecteren, steunen en bevestigen. Zo krijgt het kind een stevige basis voor zelfvertrouwen. Zelfvertrouwen, dus vertrouwen in jezelf, betekent weten dat je uitdagingen aan kunt, maar ook dat je je eigen ideeën mag hebben, je eigen dromen mag waarmaken. Dat je ertoe doet. De ruimte voelen om het leven te leiden dat jij wilt leiden.
Ik geloof onvoorwaardelijk in de goedheid van mensen. En nee, ik ga niet de discussie aan over die paar ernstig gestoorde lieden die vreselijke misdaden begaan of zelfs hele groeperingen. Dat brengt ons nergens. Ik focus liever op al het goede dat ik weet dat er in mensen zit. Het zit alleen soms (vaak) een beetje verstopt onder verdedigingsmechanismes van de persoon, van het ego.
Het treft me elke keer weer, hoe snel mensen elkaar vinden als het hart weer geopend wordt. Daar zit al die goedheid (noem het liefde) verstopt. Dat gaat voorbij aan alle opvattingen, verwachtingen, verwijten. Dan ontstaat verbinding en daar worden we gelukkig van.
Opvoeden is voor mij niet een kind, dat nog niets kan of weet, leren hoe het moet. Opvoeden is juist het kind helpen bij zijn reis door het leven, het ontdekken van wat leven en samenleven met andere mensen inhoudt. Ik geloof in het goede van kinderen en we moeten eerder zorgen dat we dat koesteren, de ruimte geven en niet beschadigen, dan dat we kinderen zo nodig moeten disciplineren.
Toen ik zo’n 20 jaar geleden voor het eerst aan mijn ‘ontdekkingsreis naar mezelf’ begon en ‘mezelf terugvond’ (eigenlijk hele rare termen, want ik was er al die tijd natuurlijk, maar je snapt wat ik bedoel), dacht ik “En hoe zorg ik er nu voor dat mijn kinderen dit niet hoeven te doen?” Ik kwam er al snel achter dat het zo niet werkt, je kunt geen dingen voorkomen voor je kind. Elk mens, elk kind heeft zijn eigen pad te gaan.
Maar inmiddels is het me wel zonneklaar, dat een opvoeding gebaseerd op respect voor je kind een hele goede stap in de richting is. Ik ben ervan overtuigd, dat als je dát doet, als je je kind bevestigt in hoe hij of zij is (wat iets anders is dan uitgaan van jouw idee hoe je kind is), je kind dan een goede basis heeft om het leven te gaan leiden dat bij hem past. Dat je kind sterk en kwetsbaar tegelijk kan zijn, durft te laten zien wie zij is.
Wat ik wil bijdragen aan de wereld is een respectvolle manier van omgaan met onze kinderen, thuis, maar ook op school en daarbuiten. Omdat het kind dat verdient, omdat je er als ouder gelukkiger van wordt en omdat onze maatschappij er op termijn baat bij heeft.
Het is ook mijn overtuiging, dat dit het opvoeden van de toekomst is. Ook als maatschappij, als mensheid groeien we. En alles wat nu gewoon is, is ook eerst door een groep voorlopers in de wereld gebracht. Ik geloof, dat de ouders, die nu op een onvoorwaardelijke, respectvolle manier hun kind opvoeden tot die voorlopers behoren (en ja, daarbij hoort ook tegenstand en kritiek)
Deze ouders wil ik helpen door ze te steunen, inspiratie en concrete handvatten te bieden. En in het bijzonder de ouders van kinderen met moeilijk gedrag. Omdat deze kinderen ons min of meer dwingen het anders te doen, omdat de ‘oude’ manier van opvoeden niet werkt bij hun. Ze hebben een inmense behoefte aan autonomie, respect, erkenning (ook van hun anders-zijn) en steun.
Ik hoor heel graag of jou dit aanspreekt, of je er iets in herkent, wat jouw drijfveren zijn in het opvoeden of waar je mee worstelt. Schrijf hieronder jouw reactie. En vind je het een inspirerend artikel? Fijn als je het wilt delen, dank je wel daarvoor.
Eerlijk gezegd denk ik dat bijna elke ouder weleens straft. Het is misschien wel het eerste wat in je opkomt als je kind niet luistert. Vooral als je kind nog jong is en jij nog niet zo ervaren. Misschien deed je het de eerste keer wel zonder nadenken. Je ziet het jezelf opeens doen 🙂
Zo ging het bij mij wel. We waren op bezoek en hij zat aan een vaas waar hij af moest blijven. En hij luisterde niet, dus zetten wij hem op de gang. Hij was nog een peuter. Ik vond het een mijlpaal (maar niet eentje om te vieren).
Wat wisten wij nou helemaal van opvoeden? We wisten wel dat we niet wilden dat de vaas kapot ging. Het was misschien wel onze angst die maakte dat we op deze manier ingrepen. Of het hielp weet ik niet meer, wel dat het mij geen goed gevoel gaf. (En dat klopt ook, weet ik nu.)
Opvoeden doe je met de kennis die je hebt. En als je je verder weinig hebt ‘bijgeschoold’ door boeken te lezen bijvoorbeeld, dan leun je vooral op hoe je zelf opgevoed bent en wat je om je heen ziet. Zeg maar de standaard in onze maatschappij. En straffen hoort daar bij, dat zit gewoon in ons systeem.
Het komt vooral in ons op als we boos zijn op een kind. We willen iets doen met die boosheid, we willen ons gezag laten gelden. En voor je het weet roep je dan: “ga maar naar je kamer en ik hoef je even niet meer te zien” of “Vandaag geen iPad meer”. Herkenbaar?
Ik durf de stelling wel aan, dat het straffen meestal gebeurt tijdens een boze bui van de ouder. Veel vaker dan dat er rustig en weloverwogen een straf wordt uitgedeeld. Dat maakt straffen niet alleen ineffectief (het verergert namelijk de strijd met je kind), maar ook oneerlijk. Je hebt ruzie met je kind en jij maakt gebruik van je macht, terwijl je kind dat niet kan.
Wat het ook niet effectief maakt, is dat je in een boze bui vaak niet goed nadenkt over de straf. Je straft te zwaar, waardoor je later de straf weer herroept. Zo van: “je blijft de rest van de dag op je kamer” en vervolgens laat je je kind na een uurtje weer naar beneden komen.
Mijn advies is om niet meer te straffen. Gewoon nooit. En zeker niet in een boze bui. Want dat maakt de strijd alleen maar erger. Dus ben je boos op je kind: bijt je tong af en zorg eerst dat je jezelf tot bedaren brengt. Door bijvoorbeeld wat rustiger en dieper in en uit te ademen. Daarna kun je als dat nodig is je kind (laten) kalmeren.
En pas als jullie allebei weer rustig zijn, kun je praten over de aanleiding van je boosheid en afspraken maken. Je kind wil namelijk wel luisteren, maar iets zit in de weg. In een open gesprek kun je daar achter komen en afspraken maken voor de toekomst.
Ook als je wel rustig blijft, is straffen lang niet altijd een goed idee. Bij pittige kinderen werkt straffen averechts, omdat jij je macht inzet. En dat is precies wat een pittig kind triggert. Bovendien gaat het voorbij aan de oorzaak van het gedrag, wat maakt dat je kind niet luistert?
Nu denk je misschien ‘dat is mooi en aardig, stoppen met straffen, maar wat dan?’ Een terechte vraag, want je kind heeft wel iets te leren natuurlijk. Gelukkig zijn er andere manieren om je kind te helpen zich aan de afspraken te houden. Wil je meer weten daarover, volg dan mijn webinar. Aanmelden kan hier.
Vind je dit interessant, wil je het dan voor me delen, zodat we meer ouders kunnen bereiken? Dank je wel alvast. En ook je reactie is meer dan welkom hieronder. Ik lees het graag!
Opvoeden zoals de meeste mensen dat doen noem ik de ‘standaardmanier’. Dat wat je om je heen ziet en hoe je zelf bent opgevoed. Naar mijn idee zitten daar een aantal foute veronderstellingen in, een aantal misverstanden. En die maken dat je juist bij een pittig kind snel in de problemen kan komen. Ik zet ze hier voor je op een rijtje.
1. OPVOEDEN IS HET CORRIGEREN VAN GEDRAG
Veruit de meeste mensen zien dit nog zo. Dat is waar opvoeders zich mee bezig houden, het corrigeren van gedrag. En dat doen we dan door te proberen het gedrag rechtstreeks te sturen. Door sommige dingen te verbieden en andere juist te vragen (eisen). Daarbij horen de woorden ‘jij moet, jij mag of je mag niet, of ik wil dat’. Zo nodig maken we daarbij gebruik van negeren (werkt meestal niet) straffen of belonen (bij voorkeur).
Dit is zo algemeen, dat het ons bijna in de genen zit, zeg maar. Zo zijn we zelf opgevoed en zo zien we het om ons heen.
Maar zoals ik al vaker heb geschreven, (lees bijvoorbeeld dit blog) is dit een misverstand. Kinderen leren vooral van wat je voorleeft. En daarnaast helpt corrigeren niet als je niet weet wat er aan het gedrag ten grondslag ligt. Een kind dat het wel goed wíl doen, maar het niet voor elkaar krijgt, help je niet met straffen of belonen. Sterker nog, dan geef je het kind nog een extra laagje negativiteit erbij.
2. JE MOET ALTIJD CONSEQUENT ZIJN
Dit is een hele hardnekkige. Niet consequent zijn is, naast het verwennen van je kind, één van de ergste fouten die je kunt maken. Niet dus. Het maakt alleen maar dat je strijd hebt met je kind. Dat je altijd bezig bent om ‘te winnen’. Maar je kind wil niet verliezen. Dus. Dan heb je strijd.
Maar een kind heeft toch duidelijkheid nodig? Ja, dat klopt. En daarom is het wel belangrijk om duidelijke afspraken te maken en vaste routines te hebben. Maar dat jij gisteren geen zin had in rommel maken en vandaag wel, dat kan toch? En als je kind een goed argument heeft, waar jij nog niet aan gedacht hebt, dan er toch niks mis mee om je te laten overtuigen? (Lees hier meer over de mythe van het consequent zijn)
3. ALS OUDERS MOET JE ALTIJD ÉÉN LIJN TREKKEN
Nee dat moet je niet. Je bent twee verschillende mensen, met verschillende opvattingen, voorkeuren en behoeftes. Wat de één een rommel vindt, kan de ander best wel opgeruimd vinden. Zorg daarom dat je over terugkerende zaken duidelijke afspraken hebt.
Maar dwing je partner niet om het met je eens te zijn, als dat niet zo is. Bespreek gewoon het probleem en zoek een oplossing die voor iedereen oké is.
4. ALS JE JE KIND ZIJN ZIN GEEFT, GAAT HIJ STEEDS VAKER ZEUREN
Je weet wel, ‘als je ze een vinger geeft …’ Maar ook deze klopt niet. Gek genoeg werkt het precies andersom 😊. Een kind dat ervaart dat ie serieus genomen wordt, dat haar behoefte ook meetelt, dat er veel ruimte is om zijn eigen zin te mogen doen, zal juist minder moeilijk doen als dat af en toe gewoon niet kan. Juist een kind dat minder ruimte krijgt voor autonomie zal steeds vaker dwars liggen en de strijd aangaan.
5. JIJ WEET HOE HET MOET
Soms wel ja, maar vaak ook niet. Je bent als ouder vaak geneigd om te denken dat jij de oplossing moet hebben. Dat jij moet zorgen dat je kind het fijn heeft. Dat jij moet bepalen wat wel of niet moet gebeuren. Maar dat is helemaal niet waar. Je kunt vaak helemaal niet weten wat goed is of niet.
Dat betekent dat je niet zo vaak hoeft in te grijpen als je misschien denkt. Laat je kind zijn eigen ervaringen opdoen. En het betekent ook dat jij het niet altijd hoeft te weten. En dat is best een opluchting, toch? Je weet niet wat later zal blijken ‘goed of fout’ geweest te zijn. Dus laat los. Laat het leven zijn gang gaan. Geef je kind ruimte voor zijn of haar eigen leerproces.
Is dit herkenbaar voor je? Verhelderend? Ik lees graag je reactie. En als je het wilt delen op de social media, graag, bedankt alvast.
Door de site te te blijven gebruiken, ga je akkoord met het gebruik van cookies. Privacyverklaring
De cookie-instellingen op deze website zijn ingesteld op 'toestaan cookies "om u de beste surfervaring mogelijk. Als u doorgaat met deze website te gebruiken zonder het wijzigen van uw cookie-instellingen of u klikt op "Accepteren" hieronder dan bent u akkoord met deze instellingen.